Hoàng Thị Như Huy
Những mùa Vu Lan ngày thơ ấu, tôi có biết bao kỷ niệm gắn bó với người mẹ đă quá cố của ḿnh. Nhà tôi thờ Phật. Tháng bảy mưa Ngâu là mùa Vu Lan, mùa báo hiếu và xá tội vong nhân mà người Việt đă bao đời nay tổ chức cúng tế. Ngay từ ngày chớm thu, xen trong ngọn gió heo may vờn theo những đám mây lăng đăng trên bầu trời cao, lại những cơn mưa Ngâu rả rích làm ḷng ta chạnh thương cảm những cô hồn khuất bóng đang vất vưỡng trong cơi ta bà… Mẹ đă dẫn tôi đi chợ mua vải xoa ( soie) làm hoa Hồng trắng và hồng để đem lên cúng chùa. Hai mẹ con tôi thường kê chiếc bàn nhỏ đặt dưới những tán cây Thanh Trà đang đong đưa những quả to, quả nhỏ trong vườn. Đó đây trong tán lá xanh ŕ c̣n lác đác mấy chùm hoa nở muộn, thoảng theo gió, đẩy đưa mùi hương dân dă tuyệt vời. Mẹ dạy tôi cắt vải thành từng cánh hoa. Lớp cánh lớn, cánh nhỏ đủ cở để tạo những cánh trong, ngoài, nhỏ, to như hoa thật trong vườn. Từng cánh hoa vải được phết hồ cứng, rồi vừa ủi vừa uốn cong thành những cánh hoa. Bàn tay tài hoa của mẹ uốn lượn một hồi, hóa thành cả mớ hoa xinh xinh như hoa thật. Dưới cuống hoa, mẹ lại gắn ngọn lá vải màu xanh lá cây khiến đóa hoa thêm phần sinh động. Mẹ ngồi nhẫn nại từng ngày dạy tôi từng thao tác một. Tôi thắc mắc hỏi: ” Mẹ ơi hoa Hồng ngoài vườn ḿnh c̣n có cả màu vàng, gạch…mà răng mẹ chỉ chọn hai màu vải trắng, hồng để làm hoa cúng chùa mùa Vu Lan thôi rứa?”. Mẹ cười hiền ḥa giải thích: “ Theo lệ xưa bày, mùa Vu Lan là mùa báo hiếu và xá tội vong nhân.. Theo tích Bồ Tát Mục Kiền Liên, người đă tu hành đắc đạo nhưng do có người mẹ là bà Thanh Đề khi sinh thời đă làm điều tàn ác, thất đức nên bị đày xuống địa ngục. Mục Kiền Liên là người con hiếu thảo, đă xuống cơi âm ty t́m mẹ. Nhờ ḷng hiếu thảo của Ngài, bà mẹ đă được thoát khỏi những cực h́nh nơi cơi địa ngục trầm luân này.” Mẹ c̣n nói tiếp: “Tất cả chúng ta ai ai cũng do cha sinh mẹ dưỡng. Chín tháng mười ngày mẹ nuôi thai nhi trong bụng đă cực nhọc trăm bề. Nhưng hơn thế nữa, khi sinh con ra, người mẹ lại phải nuôi con từng tháng từng ngày.Khi con đau, con sốt… mẹ đứng ngồi không yên. Khi cảnh nhà túng quẩn, mẹ nhịn cơm con ăn, nhường áo con mặc…V́ thế, tất cả mọi người ai cũng cần có mẹ. Người có mẹ được nhiều diễm phúc yêu thương, nâng đỡ. Kẻ mất mẹ bị cô đơn lạc lơng trong đời…Vu Lan không chỉ dành riêng giới tăng ni và Phật tử mà cho tất cả mọi người có dịp nh́n lại để tu thân: Cảm nhận công đức dưỡng dục của cha mẹ đă khuất bóng hoặc c̣n sinh thời và ân đức khải đạo của tổ tiên xưa; xót thương vong linh thân nhân đang đói lạnh, cực h́nh khi chết, hồn chưa siêu thoát đang lang thang vất vưỡng… để rồi hướng đến làm điều lành, điều thiện để nguyện cầu cho mọi linh hồn siêu thoát. Mẹ con ḿnh làm những đóa hoa này cũng là làm công đức, sẽ được các phật tử đi lễ chùa đón nhận và đeo lên ngực áo. Người c̣n mẹ, sẽ cài hoa hồng màu hồng để bày tỏ niềm hạnh phúc có mẹ bên ḿnh. Người mất mẹ, sẽ đeo hoa hồng trắng với ḷng tiếc nuối mẹ hiền đă ra đi. Rồi sau khi đi cúng chùa về, mẹ con ta c̣n làm mâm cơm cúng cô hồn nữa con ạ” Những lời mẹ dạy cứ thấm dần, thấm dần…Nên dù đang là đứa con trẻ nhưng những mùa Vu Lan theo mẹ lên chùa cúng cơm báo hiếu, lại được cài đóa hoa hồng trên ngực áo, tôi đă cảm thấy ḷng ḿnh thật hạnh phúc, chạy tung tăng khắp chùa với nụ cười luôn tươi rói trên môi.Và ngay thưở ấy, tôi cũng đă biết ái ngại cảm thông khi nh́n thấy một ai đó đeo hoa hồng trắng trên ngực áo. Mẹ đă dạy tôi biết thương yêu kẻ bất hạnh hơn ḿnh. Từ chùa trở về, mẹ lại tất tả bày mâm cơm cúng cô hồn trước hiên nhà, bên bể nước có ḥn non bộ và cây mai lăo. Nào xôi chè, hoa quả, giấy tiền, vàng mă, cháo thánh, hạt nổ, muối sống, cục đường đen… như lệ bao đời. Nhưng có một điều đặc biệt trong mâm cúng cô hồn mẹ luôn pha thêm ấm nước chè nóng với mấy cái cốc và đốt trách lửa hồng. Tôi lại thắc mắc hỏi và được mẹ trả lời: “ Những cô hồn ta đang cúng có cái chết trăm phương ngàn kiểu. Trong số họ, có người chết v́ đói, khát, chết v́ rét…nên mẹ chế nước cho họ uống, đốt lửa cho họ sưởi ấm…” Ôi! Quả mẹ đă dạy tôi những nghĩa cử nhân văn cao cả mà bao đời qua người Việt ḿnh nối tiếp đời này truyền lại đời sau. Tôi giương mắt nh́n, qua vệt khói hương trầm trên bàn lễ, qua ánh lửa bập bùng trong trách lửa, như cảm thấy có những bóng cô hồn đang quây quần ngồi ăn những bát cháo, uống từng cốc nước và sưởi ấm khi cơ thể đang run rẩy. Linh hồn họ đang được sẻ chia để vơi đi những bất hạnh mà họ đă gánh chịu. Mùa Vu Lan này mẹ tôi không c̣n nữa. Mẹ đă ra đi để lại trong ḷng tôi muôn vàn tiếc thương:
Mai Huế vàng phai, Giờ đây, cài đóa hoa hồng trắng lên ngực áo ḿnh, tôi thấm thía hiểu được Mẹ là tất cả trong cuộc đời của mỗi chúng ta!
Hoàng Thị Như Huy
|