THƠ QUỲNH & HOÀNG XUÂN SƠN
Trần thị Nguyệt Mai
Cách đây hơn 30 năm tôi
mới được dịp xem hoa quỳnh nở, t́nh cờ trong một ca trực đêm tại cơ
quan. Từng cánh quỳnh như chờ đợi kẻ tri âm bung ra tỏa hương thơm
dịu nhẹ. Hoa trắng, sang trọng, đẹp. Chỉ nở một lần rồi tàn tạ.
“Thơ Quỳnh” của Hoàng Xuân Sơn có phải cũng như đóa quỳnh kia chỉ
dành cho người tri kỷ?
để thơ thấm vào máu
máu nở ra quỳnh hoa
có khi hồn ẩn dă
hương vỡ như khóc ̣a
(ngọc văn, thơ và quỳnh hương)
Tôi đă t́m thấy ở thơ Quỳnh những tâm sự của nhà thơ:
đêm gọi khẽ một phương đời yêu dấu
mở mắt ra trời nắng nhẹ đi rồi
mầu son nhạt trên môi hồng ẩn náu
cuộc t́nh buồn cho bến giạt thuyền trôi
(gọi khẽ)
“Một phương đời yêu dấu”. Có phải đó là những ngày xưa, khi chúng ta
c̣n có quê hương, dù lúc đó quê hương chưa thanh b́nh, đạn vẫn rơi
và bom vẫn nổ, ánh hỏa châu vẫn soi sáng đêm đen? Nhưng sao những
ngày đó quá dấu yêu, thơ mộng khi người đối với người rất chân t́nh:
chẳng có đua tranh người kẻ chợ
t́nh thật như nhiên suối nước ṛng
hằng tâm bỗng nụ cười man mác
tràn ḷng than lửa rực hừng đông
(hồi văn)
Rồi trận hồng thủy của thế kỷ ập đến. Kẻ bại trận ngậm ngùi. Đối với
họ, quê hương bây giờ là đêm đen. Bởi, trước mắt, tương lai của
chính họ là một thứ bóng tối kinh khiếp. Khi mọi công việc, mọi lựa
chọn đều lấy một chữ "hồng” làm căn bản, c̣n “chuyên" chỉ là thứ yếu,
khi mọi thứ tự do đă bị bóp nghẹt, và người cũng lẩn tránh người v́
e dè, nghi kỵ:
phẫn nộ nhiều khi cũng rợn buồn
ḷng người mây đục chốn tà dương
đau ở bụi bờ trăng non mọc
một chút sắt cầm một chút hương
(hồi văn)
Không có tự do, không có tương lai, họ đă “bỏ phiếu bằng chân” như
ai đó đă ví, tràn ra biển hay đi bằng đường rừng, vượt biên t́m đến
những nơi “đất lành chim đậu” trên khắp thế giới:
là đi bươn chải không bờ bến
húc tới. tràn lấp một địa cầu
(sao chẳng là xuân)
Và cũng từ đó bắt đầu những ngày tháng lưu vong, sống đời xa xứ,
ngày tất bật lo cơm áo, để khi đêm về cảm nhận nỗi muộn phiền và cô
đơn muôn thuở:
giấu nỗi niềm trong đáy ly
mà nghe thuốc đắng
thầm th́ chuyện sau
(như nhiên)
Hay:
có những chuyến tầu cô đơn rất mực
chưa đi mà khói đă mù
loay hoay cuộc sống bám víu một đường ray
và rồi ḿnh vẫn sống
ngu ngơ. tầm ruồng. cỏ cây già rí
mươi mười lăm năm thây kéo dài ra rả
rồi ḿnh vẫn sống (bám) ra thức ǵ
vẫn thở rù ŕ bụi bặm
khẩu động hàng chợ lao xao
cơ động mày ṃ lặng im một múi giờ vây hăm
cái bóng tâm thần lủi đi
hoang thú miệt mài
gậy mơ đau rần nẻo mộng
(biết làm sao được)
Nhưng dù vậy, nhà thơ vẫn giữ một niềm tin vào một ngày mai tươi
sáng:
thôi đừng xóa cơn mê nồng đương độ
hương c̣n nguyên cau bưởi chốn quê nhà
đừng nhắc tới nỗi niềm sau đất đá
mai cánh hồng trong nắng ửng ngàn hoa
(gọi khẽ)
Hay:
nắng rồi tan
nắng dầu tan
c̣n em vô lượng
đá vàng thủy chung
(như nhiên)
Vâng, cũng như nhà thơ, tôi tin rằng sẽ có một ngày:
nắng rồi tan
nắng dầu tan
c̣n em vô lượng
đá vàng thủy chung
Và:
mai cánh hồng trong nắng ửng ngàn hoa.
Trần Thị Nguyệt Mai
9/9/2016
art2all.net