|
NHỮNG CÁI DĨA ĐẤT RẺ TIỀN
Tôi lớn lên trên quê hương miền Trung Nam Bộ đầy nắng gió, nơi có ngọn núi mang h́nh dáng người thiếu phụ kiêu sa nằm ngửa mặt nh́n trời mà thiên nhiên từ ngàn xưa để lại. Mảnh đất nghèo đă nuôi nấng tuổi thơ tôi với bao t́nh yêu thương vô bờ bến. Người ấy của tôi hồi xưa cũng ở sát nhà Mạ, bao nhiêu năm đă xa rồi không biết có c̣n nhớ nhiều về những ǵ nhỏ nhoi như tôi vẫn từng nhớ : Góc đường làng; bụi chuối ra hoa vào mùa nghe là lạ; mùi phân ḅ hăng hắc .....tôi vẫn luôn mang hoài trong ḿnh tất cả những thứ mà bây giờ không mấy ai thích thú, những thứ được gọi là vớ vẫn đó sao cứ măi theo tôi ... Đă 29 tết, nhỏ K rũ tôi về xóm cũ. Chiều cuối năm hiu hiu lạnh, làn đông nhẹ nhàng nhưng cũng hơi buốt qua vai, mà chúng tôi th́ không như thế, vai tôi lúc này ướt vả mồ hôi, bởi tôi và K đang h́ hục, lục lọi t́m những kỉ niệm xưa c̣n dấu đâu đó trong các ngóc ngách nhà, nói đúng hơn là dọn dẹp nhà cửa nhưng không phải nhà tôi, nhà của K mà tôi cứ gọi mẹ của bạn tôi là Mạ. Chúng tôi giúp Mạ chuẩn bị đón tết bằng cách tổng vệ sinh nhà cửa vào những ngày cuối năm, giờ K không c̣n ở đó nữa mà lo chuyện bán buôn trên chợ, mưu sinh mà... Nên chỉ c̣n Mạ là ở nơi xóm cũ mà thôi. Mạ một đời khổ cực, gian nan cả chuyện t́nh duyên lẫn đường đời... Xưa lo chạy đôn chạy đáo bán buôn cho con cái học hành, nay lo con cái không biết gia đinh chồng con hạnh phúc chi không... Giờ th́ kinh tế hơi khỏe một chút, nhưng cái tính tằn tiện vẫn không thay đổi, cái ǵ cũng quư, cũng tiếc, không có cái chi là bỏ hết, đồ dùng dù cũ đến mấy Mạ cũng cất kỹ lắm. Thương mạ : - Nhưng những cái đó nhiều quá mạ ơi! Không dùng th́ bỏ đi chứ để làm chi chật nhà, chật cửa... Thế rồi tiếc, lại tiếc, chi cũng tiếc nên đem cất, cất đầy tủ, đầy sập. Thậm chí những thứ không bao giờ đem ra dùng nữa nhưng vẫn cứ nh́n thấy là tiếc, bởi có lẽ không chỉ v́ nó là vật chất mà c̣n là kỉ niệm nữa chăng? Chừng này tuổi đời mà chúng tôi hiểu Mạ được bao nhiêu? Mạ đi khỏi hai đứa mới dám làm chuyện này, không th́ đố mà Mạ cho đem vứt đi những thứ mà Mạ đă cất giữ bấy lâu nay. Mạ đi về Huế rồi, thăm quê mà, giờ có thể để Mạ sung sướng được ngày nào th́ các con Mạ đều cố gắng hết. Hai đứa h́ hục cả buổi chiều ... Ôi chao! nào chai; nào lọ; nào b́nh... lung tung đủ thứ. Cái chi cũng cất hết, không biết cất làm ǵ mà cái chi cũng tiếc. Nhưng ... Mạ thật là tuyệt vời làm sao. Tôi sững sờ đứng nh́n hoài mấy cái dĩa cũ, thật cũ, màu đă xỉn lên trông rất cũ, cũ đến phát thương trong ḷng, cầm mấy cái dĩa trong tay ḷng tôi như dâng lên cái cảm xúc thật khó tả, sao tự nhiên tôi nhớ tới người ấy vô cùng, biết đâu hồi đó... người ấy cũng đă từng cầm những cái dĩa này ăn bánh bột lọc Mạ làm ...(V́ ở sát nhà Mạ mà ). Hay chúng đă từng được dùng để đựng mấy củ khoai nhỏ nhỏ khi qua nhà Mạ mời người đó ăn. Mạ thảo ăn lắm, có cái chi ăn được th́ ai vô cũng mời hết. Nhưng không chỉ có vậy mà làm tôi nhớ người đó. Khi nh́n những vết rạn trên từng cái dĩa, tôi bồi hồi xúc động. Chạnh ḷng tôi nghĩ về quá khứ tuổi thơ không mấy êm đềm của chúng tôi, tuổi đời của những cái dĩa cũ ấy cũng đă quá lâu rồi, những cái dĩa đó đă đi theo tuổi thơ của chúng tôi, lớn lên theo chúng tôi, già theo chúng tôi, giờ tóc mỗi người dường như muốn thay màu th́ màu của cái dĩa đó cũng xỉn xỉn ngà ngà và cũ kỉ làm sao, tự nhiên bao nhiêu kỉ niệm những ngày thơ ấu xa xưa lại hiện về làm tôi thấy tim ḿnh hơi nhoi nhói. Không biết ở nơi xa xôi đó người ấy có biết chiều nay tôi nhớ về anh nhiều như thế này hay không? Cầm những cái đĩa trên tay, mỗi cái nhỏ xíu và mỏng manh, chúng được làm bằng đất nung rẻ tiền mà do tiết kiệm nên Mạ mới mua dùng. Tôi như sợ chúng vỡ ra, nên cầm rất cẩn thận, nâng niu, rất nâng niu chúng. Mạ đă giữ chúng được hơn bốn mươi năm rồi th́ sao tôi có thể làm vỡ chúng đi được cơ chứ. Cũng không thể nào vứt bỏ đi. Tuy là bây giờ Mạ chỉ dùng những cái dĩa kiểu sang trọng hơn nhiều. Tôi thấy thương mấy cái dĩa thật sự, như thương đời mạ tằn tiện, gian truân và cũng thương cho chuyện t́nh của Mạ lắm dỡ dang... Những cái dĩa cũ kỉ mỏng manh dể vỡ nhưng Mạ đă ǵn giữ chúng thật nguyên vẹn. Tôi chợt nhớ ra : Mạ đă chung thủy, giữ ǵn t́nh yêu của Mạ với Ba cho đến phút Ba qua đời, dù khi c̣n sống Ba đă là người bội nghĩa. Khi Ba xa rời mạ th́ lúc đó Mạ mới hai mươi sáu tuổi, cái tuổi xuân đẹp đẽ đó Mạ đă ǵn giữ cho người mà Mạ thương như ǵn giữ những cái dĩa bằng đất kia. Giờ Ba đă mất nhưng Mạ lại thấy như hạnh phúc hơn v́ cảm giác được giống như là Ba đă quay về với Mạ. Ôi! t́nh yêu của Mạ mới diệu ḱ làm sao. Tôi chợt nghĩ đến ḿnh. Liệu tôi có thể ǵn giữ t́nh yêu của tôi được như Mạ đă từng ǵn giữ những cái dĩa đất mỏng manh kia? Tôi cũng không biết nữa, nhưng những cảm xúc của tôi khi cầm những cái dĩa ấy trong tay là những cảm xúc thật sự, nó làm tôi cảm động, xao ḷng và nhớ người ấy quá nhiều, nhiều hơn là tôi đă từng nhớ. Chiều xuống, gió lành lạnh ngang vai. Những tia nắng cuối ngày cũng giă từ ngọn núi có người thiếu phụ nằm nghiêng ḿnh mỉm cười. Nàng nằm đó bao năm. Chứng kiến bao gian truân của Mạ, chứng kiến tuổi thơ của chúng tôi, người không nói. Nhưng tôi biết người hiểu, chúng tôi đă lớn lên như thế nào...Và những cái dĩa đất kia, chúng rạn đi, xỉn màu theo thời gian ...Nhưng cái khuôn dĩa vẫn c̣n nguyên dáng đẹp đẽ, thủy chung. K giục tôi v́ trời đă về chiều, nhưng tôi vẫn c̣n măi miết nghĩ đến những cái dĩa. H́nh đă chụp xong, nhiều tấm cất giữ làm kỉ niệm. Tôi lo sợ một ngày nào đó sẽ không c̣n những cái dĩa đó nữa. Vạn vật đếu có tuổi mà. Không phải là đông rồi cũng sẽ đến, ngày rồi cũng sẽ tàn hay sao? Và tất cả chúng ta ai rồi cũng sẽ già theo tháng năm, tất cả đều sẽ lướt đi, lướt đi theo qui luật của ḍng đời. Nhưng tôi biết, cái ǵ đă qua không có nghĩa là không c̣n... Mà tôi tin là : Tất cả những ǵ đều có thể trôi đi, nhưng t́nh yêu thương th́ luôn ở lại. Tôi tin vậy và xin hăy cứ tin như vậy để đờ́ ḿnh vơi bớt những nỗi đau. Ngoài kia, không khí những ngày cuối đông se se lạnh, hương vị mùa xuân cũng đang đến thật gần. Tết...
|
