TRĂNG KHUYẾT
Nghe nói, trước ngày phân chia giới tuyến, chị đă được cha mẹ tôi cho đính hôn với một thanh niên trong làng. Gia đ́nh anh ấy rất gần gủi thân thiết với gia đ́nh tôi. Cha của anh là thầy trợ giáo, dân làng gọi một cách kính nể là thấy trợ, c̣n ông nội tôi là người có chữ nghĩa, triều đ́nh ban hàm cửu phẩm văn giai nên hai nhà thường hay qua lại với nhau lắm. Chị Hoàng, em gái của anh cũng là bạn thân của chị Khương nhà tôi, đại để sau này tôi biết mối quan hệ giữa hai nhà là như thế. Anh đi tập kết, và vào giây phút chia li năo ḷng kia, anh chị đă hẹn ước với nhau những ǵ tôi nào biết được. Rồi anh đi biền biệt, chuyện duyên phận của chị trong một thời gian dài sau đó rất ít khi được ai nhắc đến. Làm như thể cuộc chia ly kia là điều hiển nhiên mà chị tôi phải cam ḷng nhận lấy là chuyện thường t́nh. Cũng thật ḷng mà nói, từ khi lớn lên, tôi không hề thấy một biểu hiện nhớ nhung mơ màng nào trên gương mặt chị cả. Hay là chị quá khéo léo khi cố chôn chặt h́nh bóng anh vào tận đáy con tim nên tôi không nhận thấy được ? Cho đến khi tôi lên sáu lên bảy, trong khi các chị khác (tôi có đến năm chị) loay hoay với những chuyện hẹn ḥ t́nh tự, th́ chị ( chị Thái ) vẫn hiện hữu lặng thầm bên cha mạ, chống đỡ cho mái nhà tranh xiêu vẹo với sáu đứa em nheo nhóc. Trách nhiệm cao như vậy nên việc ǵ chị cũng biết, cũng làm được. Có lẽ là chị đă cố công tập tành một cách tự giác ngay từ thuở nhỏ. Và tôi, tôi rất hănh diện về chị. Ra ngoài đồng, chị là tay cấy hàng đầu, nằm trong tốp cấy có hạng nhất làng. Bó lúa của chị bó vừa chặt lại vừa đều, tṛn xoe rất dễ gánh. Xóc lúa là việc của đàn ông lực lưỡng nhưng chị vẫn làm được như chơi. Gánh lúa về, đôi chân trần của chị bước thoăn thoắt trên bờ ruộng mấp mô. Vào đường làng, chị gánh lúa chạy băng băng mà lại nhịp nhàng lắm, chẳng mấy ai đuổi kịp. Ở trong vườn, mùa nào thức ấy, chị tính toán trồng luống hoa vạn thọ sao cho kịp bán vào dịp tết. Để dành mấy buồng chuối mật nào đúng dịp bán rằm tháng tư. Chị biết rơ cây cam cây quưt nào cho trái chín bán đúng rằm tháng bảy, tháng mười. C̣n chuyện nhà, trang hoàng, đơm đặt hương hoa trên bàn thờ mỗi lần cúng giỗ là chị. Mua sắm nấu nướng dở ngon, thiếu đủ cũng một tay chị tính toán. Chị lại là tay nấu nướng có hạng. Tôi nhớ rất rơ không biết bao lần chị nấu các món ngon cho cả nhà ăn vào các dịp nào đó trong năm, mà ấn tượng sâu đậm nhất là những lần chị nấu kẹo đậu phụng.
Kỉ niệm về chị êm đềm hiện ra như không
gian trong cổ tích… * * * Vào khoảng cuối tháng ba âm lịch, sau khi thu hoạch đậu phụng, phơi khô, đổ vào thùng phuy đậy đằng cất trữ đâu vào đó, chị để riêng ra một ít, khi th́ rang lên, giă nhỏ làm muối đậu, ăn dặm vào những bữa thiếu thức ăn, khi rảnh rang th́ nấu kẹo đậu phụng, thứ kẹo cha tôi thích nhất. Phút giây chị quyết định nấu kẹo sao mà hồi hộp đến thế. - Con Diễm ra ngoài bác Xạ mua một cặp đường, bốn cái bánh tráng ! Chúng tôi im lặng để nghe cho rơ về số lượng đường và bánh tráng mà chị vừa phán ra chắc nịch như một quân lệnh. Một cặp đường có nghĩa là bữa đó chị vừa bán cau chuối ǵ đó được tiền, có ư xả láng, sẽ nấu nhiều kẹo, tha hồ mà ăn. Lệnh chị biểu mua một bánh đường thôi có nghĩa là lâu quá thấy thèm, chỉ nấu ăn chơi cho đỡ buồn miệng, chút nữa mỗi đứa nhiều lắm chỉ được một cặp kẹo là cùng, ăn chẳng bỏ dính răng. Chị em chúng tôi chú ư lắng nghe là ở chỗ đó, mặt đứa nào cũng làm ra vẻ quan trọng lắm. Đường bánh mua về, chị chặt nhỏ ra thành cục rồi cho vào chảo, đong một lượng nước thế nào đó theo kinh nghiệm của chị. Sau đó, chị đặt lên bếp củi, chỉ cho lửa cháy liu riu, luôn tay dùng đôi đũa dài đảo đều. Chúng tôi đứng bu quanh nồi kẹo đang nấu trên bếp. Đường nóng chảy bắt đầu sôi lục bục. Đến khi thấy nước đường đă hơi sền sệt th́ chị trút đậu phọng vào. - Con Khê hái chanh chưa ? - Ơ … ơ …Chưa hái đến nơi ! Để em đi hái. Chị Khê rụt rè trả lời. Chị tôi mắng : - Đồ ngu, thấy ta nấu là lo đi hái trái chanh chứ. Biết chờ ăn không hà. Tôi cười, lém lỉnh nh́n chị Khê nháy mắt, rồi nói nịnh : - Không có chanh, kẹo “lại đường” mất chị Thái hí! Chị liền cốc mạnh vào đầu tôi : - Miệng mi thúi quá. Chút nữa “lại đường” th́ chết với tau! - Chị nấu có đời mô lại … lại …. Tôi kịp nhớ ra cú cốc vừa rồi và phanh chữ đường lại rất kịp thời. May quá, nếu lỡ nói ra cái từ nguy hiểm ấy một lần nữa, đương nhiên tôi phải chịu cái cốc đau điếng thứ hai là điều chắc chắn rồi. Và v́ tôi không nói xúi quẩy nên chảo kẹo ra ḷ rất đạt yêu cầu. Đường quánh lại vàng ươm như hổ phách, đậu phụng vừa chín tới chỉ nh́n thôi cũng biết là gịn tan. Chị cẩn thận cầm khăn nắm chặt hai quai chảo, nhẹ nhàng trút kẹo lên bốn cái bánh tráng, lấy muỗng gạt ra cho đều mặt bánh rồi dùng ống tre ướt lăn nhẹ cho mặt kẹo bằng phẳng. Chúng tôi hồi hộp nh́n đôi bàn tay khéo léo của chị và cũng hồi hộp chờ đợi giờ chị chặt kẹo ra thành từng miếng. Chị dùng dao dài chắn chiếc bánh thành từng miếng h́nh tam giác đều tăm tắp. Sau đó chị lấy hai miếng ập vào nhau thành một cặp rồi để vào chiếc mâm đồng mà chị Diễm đă lau rất sạch sẽ, đặt sẵn trên phản. Chị phán : - Đứa mô đi lấy cái dĩa to ra đây. Chị Khê nhanh nhẩu chạy đi lục chạn, lấy dĩa. Chị sắp năm cặp kẹo đậu phụng đẹp nhất vào dĩa, khéo léo tạo thành h́nh ngôi sao đàng hoàng lắm, rồi bảo trống không : - Đơm lên trên bàn thờ, thắp ba cái nhang Tôi tự động làm việc đó rất bài bản, đơm dĩa kẹo xong c̣n chắp tay xá xá mấy cái trước bàn thờ ông bà nữa. Sau khi để phần cho cha mạ đang đi vắng, chúng tôi được chia kẹo. Việc phân chia mới nh́n có vẻ công bằng nhưng thực chất có nhiều thiên vị. Mỗi đứa hai cặp. Đó là công bằng. Tuy nhiên, thiên vị là ở chỗ các cặp kẹo mà chị lựa cho tôi thường nhỉnh hơn, đường đậu dày hơn nhiều so với của chị Khê hay chị Diễm. Nhận phần xong, chúng tôi vui vẻ lựa cặp kẹo xấu ăn trước. Cặp đẹp cầm chơi, ăn từ từ cho niềm sung sướng kéo dài lâu hơn. Có khi, chúng tôi cầm kẹo sang nhà hàng xóm, tụi bạn nhóc có thèm th́ bẻ cho một miếng nhỏ xíu ăn cho vui miệng thôi, chứ của đâu mà cho nhiều ? Nấu kẹo và những cái cốc vào đầu đầy yêu thương kia là những dấu ấn không thể phai mờ trong kí ức tôi về chị. Tuy nhiên, h́nh ảnh chị trong những ngày tháng xa thẳm kia cũng rời rạc, không mấy rơ ràng mạch lạc cho lắm.
Kí ức là thứ hiện hữu trong tâm trí con
người thật thiếu lôgic. * * * Hôm chị tôi từ giă gia đ́nh vào Sài G̣n làm ăn diễn ra như thế nào th́ tôi cố h́nh dung măi mà không tài nào nhớ nổi. Tôi chỉ biết trên xóm có o Mơ vợ chú Thể, do không chịu nỗi mẹ chồng quá khó khăn, đă theo người bà con vào Sài G̣n làm ăn. Nghe nói ông Sinh ở Sài G̣n, có bà con với o Mơ giàu lắm, nhà ông ấy tậu được xe tải, rồi có cả tiệm thuốc Tây thuốc Tàu ǵ đó nữa. O Mơ vào trong đó làm công một thời gian, khi về quê th́ trở nên sang trọng lạ thường. Từ cách ăn mặc đến nói năng của O đều đổi khác. Chị tôi tuy không thân với o Mơ lắm, nhưng ở cùng xóm, thỉnh thoảng cũng hay đi lại chơi với nhau. Hai người tâm sự, rủ rê ǵ đó. Rồi một hôm, o Mơ xuống nhà tôi kể chuyện trong Sài G̣n cho cả nhà tôi nghe. Sau đó, O xin giùm cha mạ tôi cho chị đi vô trong đó làm ăn. Có lẽ cũng do ông Sinh cần người làm nên o Mơ mới nhiệt t́nh đến vậy. Những chi tiết ấy sau này tôi nghe lỏm qua câu chuyện của người lớn thôi. C̣n những lá thư sau này chị gởi từ Sài G̣n ra th́ đến bây giờ tôi vẫn nhớ rất rơ. Cứ vài ba tháng, nhà tôi lại nhận được một lá thư của chị. Mỗi lần nhận được thư là mỗi lần cả nhà tôi mừng vui lẫn bồi hồi nhớ về chị. Những phong thư từ Sài G̣n gửi ra khiến cho trong ḷng ai nấy mừng vui lắm v́ biết chị vẫn mạnh khỏe và thế nào chị cũng hứa sẽ gởi quà về cho gia đ́nh. H́nh như việc gời tiền về giúp gia đ́nh đă ăn sâu vào tâm khảm của những người con đi làm ăn xa xứ. Tuy mới học đến lớp ba, nhưng chữ chị viết cũng khá đẹp, dễ đọc. Đại để thường mở đầu như sau : “ Kính gởi cha mạ và các em thân mến ! Hôm nay rảnh rỗi, con vội viết mấy hàng gởi thăm cha mạ và các em. Đầu thư con chúc cha mạ và các em sức khỏe. Ở trong này, con vẫn mạnh, công việc không nặng nhọc lắm mô, cha mạ đừng lo. Các em có chịu khó học hành chi không ? Năm ni lúa có được không ? Con đă dành dụm được một ít tiền, tết ni con sẽ gởi ra cho cha mạ” …v.v … Tôi là người được cha mẹ tin cậy giao việc đọc thư cho cả nhà nghe và viết thư hồi âm cho chị. Vào thời gian này, h́nh như tôi đă lên lớp nhất rồi nên viết thư trả lời ngon lành lắm. Những câu giáo đầu như thế này tôi rất thuộc bài. Bài học viết thư ban đầu là nhờ ông Viên, một ông tú tài xưa ở cạnh nhà chỉ cho cách viết. “Chị Thái thân mến !” “Nhận được thư chị, cha mạ biểu em viết thư hồi âm cho chị. Đầu thư, em chúc chị mạnh khỏe, làm ăn thuận lợi…Ngoài ni, cả nhà đều khỏe mạnh chị đừng có lo chi hết nghe chị…” Và cái địa chỉ “198 - đường Bùi Viện - Sài G̣n” tôi thuộc nằm ḷng, khỏi phải đọc ở phong b́ thư chị gởi ra như những lần đầu nữa. Vốn tính chu đáo, mỗi lần gởi quà cáp về nhà, chị không bao giờ quên các cháu Minh Hùng, Minh Đức. Ngay cả thằng Chữ, con chị Thông là bà con chú bác với gia đ́nh tôi, ai cũng có phần. Sau này, khi đă lớn khôn, hiểu được nỗi nhục nhằn của người đi làm công phụ việc cho người ta, tôi biết, đằng sau những món tiền và những chiếc áo đẹp ấy thấm đẫm mồ hôi và cả nước mắt của chị hằng ngày. Thời gian trôi nhanh, thấm thoát tôi đă lên đệ tứ. Chị Thanh theo chị vào Sài G̣n, chị Diễm vào Đà Nẵng làm công nhân trong xưởng dệt SICOVINA. Chị Khê lên lớp nhất, thi đệ thất hỏng ở nhà giữ cháu Minh Đức giùm chị Khương. Chú Khánh cũng lớn lắm, lên lớp năm trường làng. Những tháng ngày êm ả, rồi những buổi đoàn viên đầm ấm vẫn tồn tại dưới mái nhà tranh nghèo khó của gia đ́nh tôi. Cũng trong vài năm nay, tiếng súng của cuộc chiến thỉnh thoảng đă bắt đầu đ́ đùng vang vọng tới làng quê.
* * * Tết năm ấy, cha tôi ra đi tức tưởi trong cơn chiến loạn. Nỗi đau đớn bàng hoàng, sự mất mát quá to lớn của gia đ́nh tôi khó có thể diễn tả thành lời. Đúng một tháng sau cái ngày tang thương ấy, dù tuyến quốc lộ Sài G̣n – Huế c̣n bị chia cắt, chị đă len lỏi đi từng đoạn, t́m được đường trở lại quê nhà. Tôi nhớ rất rơ cái hôm xách vali bước chân vào cửa ngơ, chị vật vả lăn đùng ra đất, ôm chầm lấy nấm mộ cha tôi mới đắp tạm trong vườn, cỏ c̣n chưa kịp mọc. Nước mắt chị khiến ḷng tôi càng quặn thắt khi nỗi đau mất cha trong ḷng tôi chưa đủ thời gian để nguôi ngoai. Vài ngày sau, nuốt nước mắt vào tận đáy ḷng, chị lại xắn tay gánh vác việc gia đ́nh. Lúa vụ mùa tháng ba cha tôi cấy hồi đầu tháng chạp c̣n chưa kịp gặt đang dần chín ngoài đồng. Chị thay cha thu hoạch dù đă bỏ công việc đồng áng ngót nghét bảy tám năm. Chị lại cùng mạ tôi xoay xở dựng lại căn nhà đă đổ sập do bom đạn chiến tranh. Từ sự đóng góp mồ hôi và nước mắt của chị, cuộc sống của cả nhà đang hồi sinh.
Sau những ngày kinh hoàng của mùa xuân li
loạn ấy, chị Khương về bến xe Nguyễn Hoàng mướn nhà ở để
buôn bán. Tại quê nhà, lúc này chỉ c̣n mạ tôi, chú Khánh và
chị Diễm. Chị tôi bỏ nghề nông đi buôn bán v́ lúc này làm
ruộng khó khăn lắm, người ta bỏ đất hoang nhiều, chỉ cày cấy
những nơi thuận tiện, gần nhà thôi. * * * Đến tháng năm năm ấy, tai họa chiến tranh một lần nữa lại ập đến, căn nhà mới dựng cháy rụi, vườn tược tan hoang, cháy xém, xám ngắt một màu. Cả ngôi làng bị bom đạn cày xới, cây cối đổ gục, không c̣n cái ǵ trên mặt đất mà không mang vết bom đạn. Thế mà, chỉ sau mười ngày nửa tháng tản cư xuống làng Triều Sơn Tây tạm lánh ở nhà o dượng tôi, khi ngưng tiếng súng, cả nhà lại lục tục trở về với vùng quê tiêu điều xơ xác ấy. Bởi một điều rất đơn giản, đây là nơi chôn nhau cắt rốn, nơi thờ tự ông bà tổ tiên, nơi có nấm mộ cha tôi chưa kịp đưa ra nghĩa địa ở cồn làng nên không thể bỏ quê cha mà đi đâu được. Len lỏi sống sót và vươn lên như một loài cỏ dại bền bỉ, tôi lớn dần lên trong sự đùm bọc của cả gia đ́nh. Sự hy sinh của cả nhà thôi thúc tôi cố gắng học tập. Tôi thi đậu tú tài phần thứ nhất rồi tú tài phần thứ hai, vào học đại học luật khoa Huế rồi thi vào đại học sư phạm. Tôi nhớ năm tôi thi đậu tú tài I, ông Viên sang nhà chơi, bảo chị tôi: - Ta chỉ cho con Thái việc ni nghe ! Mi lựa ngày tốt mua cái đầu heo về mà cúng, kính cáo tổ tiên thằng Bĩnh en thi đậu nghe, không phải chuyện chơi mô ! Chị tôi dạ vâng lời, rồi mấy ngày sau chạy tiền mua đầu heo, làm một mâm cỗ để mạ tôi thành kính cúng vái ông bà tổ tiên. Trước khi tôi đi thi tú tài phần thứ II, bác Cửu lại sang, bảo chị : - Mai mốt hắn đi thi, mi mua đậu đỏ về nấu chè cho hắn ăn nghe. Hắn mà đậu bác thưởng cho hai trăm đó. Chị nh́n tôi, quắc mắt : - Mi có nghe bác Cửu nói chi không ? Hỏng là chết với tau đó !
Vào đại học sư phạm, tôi phải ở luôn tại
nhà chị Khương để đi học cho tiện. Đầu năm, chị cho tiền may
quần áo mới, mua sách vở phụ với chị Khương. Thỉnh thoảng,
trong vườn có trái thơm, trái mít nào ngon chị hái gởi về.
Việc học hành, thành đạt trong đời tôi một phần lớn từ công
sức chị vun đắp mà nên. * * * Có người phụ nữ nào lại cam tâm đoạn tuyệt với những rung cảm đầu đời, dứt bỏ hạnh phúc lứa đôi của đời ḿnh mà không hề luyến tiếc ? Có người phụ nữ nào lại không một lần ôm niềm hoài vọng kết nối lại t́nh yêu dang dở ? dù hoàn cảnh đă đẩy đưa họ xa cách nhau diệu vợi, ngh́n trùng ? Những ngày c̣n thơ, tôi những tưởng chị tôi chỉ một ḷng một dạ quan tâm đến gia đ́nh ḿnh mà đă quên đi bóng h́nh người con trai năm ấy. Sự thật không hề diễn ra như tôi ngây thơ lầm tưởng. Đầu năm 1973, khi hai bên mới ngừng bắn sau hiệp định Pari, chị âm thầm hỏi han tin tức về anh. Rồi chị cũng biết được, ở ngoài bắc, bên kia ḍng Bến Hải mịt mùng, anh đă lấy vợ, sinh con đẻ cái đùm đề. Như thế là mười tám năm đợi chờ đằng đẳng đă trở thành vô nghĩa. Chẳng một lời than thở, chẳng một lời trách móc, chị thỉnh thoảng liếc nh́n ḿnh trong gương, liếc nh́n đứa con gái năm nào bây giờ đă thành người phụ nữ bốn mươi. Và chị đă quyết định. Chị quyết định ḿnh cũng phải có một đứa con mang nặng đẻ đau như bao phụ nữ khác. Chị làm như vậy không phải v́ chị đă phản bội mối t́nh đầu, đem ḷng yêu thương ai. Cách chị muốn có một đứa con cũng cứng rắn, chắc nịch như khi chị xắn tay áo lo toan việc gia đ́nh. Người chị chọn là một người đàn ông hiền lành, quê mùa chất phác. Anh đă có vợ con. Trong thời gian đầu quan hệ, chị bất chấp tất cả những lời dị nghị. Với bà con gần gủi và bạn bè thân thiết, chị tuyên bố ngắn gọn : - Tui kiếm một đứa con nuôi cho vui thôi ! Không hiểu sao, tôi là người chẳng hề phản đối cuộc t́nh có vẻ ngang trái kia. Với tôi, chị như vầng trăng khuyết cheo leo gác trên đầu núi. Với tôi, chị như ánh sao khuya lấp lánh đơn độc giữa bầu trời đêm. Với tôi, vầng trăng và ánh sao ấy thanh khiết vĩnh hằng. Vầng trăng và ánh sao kia có quyền được hưởng hạnh phúc, không có ǵ và không bao giờ vấy một vết nhơ. Mỗi lần anh ấy lén lút sang chơi, chị hay chạy sang quán o Rộ, nằm bên cầu Phụ Ổ kiếm chút thức ăn ngon mang về. Tôi cũng thấy vui vui trong ḷng, cùng anh ăn uống chuyện tṛ, không hề có cảm giác ngượng ngùng nào. Đôi khi tôi c̣n mạnh dạn mượn xe Honda 67 của anh chạy nữa. Những lúc đó, tôi thấy trong mắt chị bừng lên tia sáng hạnh phúc, dù thật tội nghiệp cho chị, hơn ai hết, chị biết rơ đây chỉ là niềm hạnh phúc ngắn ngủi thoáng qua. Vào cuối năm 1974, tôi đi thực tập sư phạm trong Tam Ḱ về quê ăn tết. Bước vào nhà, tôi đứng lặng người, ngây ngất ngắm cháu gái tôi nằm ngủ yên trong nôi mà chẳng biết nói ǵ. Một hồi lâu, tôi bỗng buột miệng: - Ơ…ơ…chị ơi …chừ ngó nó cũng ra vẻ con người rồi chị hè! Có lẽ, trong tâm trí, tôi chỉ h́nh dung cháu bé mới sinh ra c̣n đỏ hỏn, chưa giống đứa trẻ con. Nào ngờ mới có bốn năm tháng mà nó đă bụ bẫm dễ thương lắm, lại biết nhoẻn miệng cười nữa. Thấy tôi vui vẻ hài ḷng, mạ tôi sung sướng cười ha hả. Chị cũng vui sướng cười theo. Chị ẵm thiên thần của ḿnh lên định đưa cho tôi bồng một chút, nhưng thấy tôi lính quưnh quá nên thôi, mắng : - Mai mốt mi có con e không biết bồng bế chi hết, vợ nó khỏ* ( gơ ) đầu cho ! Không hiểu tâm ư của chị, tôi hỏi tiếp : - Cha nó có hay qua thăm không chị ? Chị trừng mắt nh́n tôi : - Mi ngu chi mà ngu lắm rứa ! Cha mô mà cha. Hắn không có cha mô hết ! Tau khai sinh hắn họ Nguyễn rồi đó. Tôi té ngửa ra, bây giờ mới hiểu kiểu chị “kiếm con” là như thế. Mạ tôi kể tiếp, giọng đầy hănh diện và chừng như cũng muốn thanh minh cho sự trong sạch của chị : - Ngày khẳm tháng, thằng nớ qua, hắn dứt khoát đuổi về mi ơi ! Nó nói không phải con chú mô mà ham. Tôi cười nh́n chị, thầm trách sao chị ác thế, cũng tội cho anh ấy chứ. Nhưng đó là nguyên tắc của chị. Chị đă nguyện với trời phật và ngay cả với ḷng ḿnh, chị chỉ chen ngang hạnh phúc người ta một cách bất đắc dĩ và sẽ dừng lại đúng lúc. Chị chấm dứt hẳn mối quan hệ với anh từ khi cháu Bé ra đời. Hai mươi tám năm sau, hôm cháu tôi lấy chồng, chị bắt buộc nó ghi trong tấm thiệp hồng : “Bà quả phụ Nguyễn Thị Thái”… Giờ đây, đă qua cái tuổi “cổ lai hy”, chị không c̣n là vầng trăng khuyết cheo leo đầu núi như những tháng ngày năm cũ. Bên chị, hai đứa cháu ngoại suốt ngày đùa nghịch. Chị vui sướng hạnh phúc biết bao với gia đ́nh nhỏ bé của chị.
Con gái, con rễ, hai đứa cháu cùng chị
sống chung trong căn nhà khiêm tốn cất ở một góc vườn, nơi
mà năm xưa chị uy nghi quyết định vận mạng đói no của cả nhà
khi trồng luống hoa, cây ổi, bụi chuối, đúng vào mùa nào
thức ấy.
Bà Rịa - 2013 NGUYÊN B̀NH
|