Ninh
Giang Thu Cúc MẠCH NƯỚC TỪ MẸ ÂU CƠ (Trích từ tập biên khảo “Nữ sĩ Tuệ Mai – Thân thế & Sự Nghiệp” NXB Trẻ 2007)
Đọc bài thơ “Như nước trong nguồn” của Tuệ Mai, ai chẳng bồi hồi “nhớ mẹ ta xưa” trong phạm vi nhỏ hẹp của mỗi gia đ́nh – rồi từ trong lời ru của ngàn ngàn bà mẹ ấy hun đúc lại để phóng lớn thành chân dung của một Mẹ Việt Nam – Mẹ Tổ quốc thân yêu. Rất, rất cảm ơn Tuệ Mai đă viết về mẹ của mỗi chúng ta và mẹ của cả dân tộc – một bà mẹ đứng giữa mưa chan nắng táp, suốt ngh́n năm để vỗ về nâng giấc bao lớp con cái trưởng thành bằng lời ru nồng nàn – mùi hương khoai ruộng lúa, bằng âm điệu ca dao lục bát dịu dàng, bằng lời dân ca mượt mà như đồng dâu xanh mướt, như vạt cải hoa vàng, như sân đ́nh có hồ sen thơm ngát để anh vắt áo lên cành khi tát nước đêm trăng… Lời ru của Mẹ Việt Nam có hương hoa bưởi, hoa ngâu nhè nhẹ, có vườn cà e ấp nụ tầm xuân, không gian yên ấm của xóm làng cho duyên t́nh chồng vợ đượm nồng với trầu thắm cau xanh để giống ṇi đời đời nối tiếp trong cảnh thanh b́nh Trên đồng cạn dưới đồng sâu/Chồng cày vợ cấy con trâu đi bừa. Để rồi từng mùa vàng gặt hái cho ai Hai tay bưng bát cơm đầy/Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần. Ta biết ơn Bà Mẹ Việt Nam tảo tần chai sần bàn tay qua bao đời vất vả, qua bao đêm thức trắng Mẹ vẫn quạt đều quạt nhẹ, tay này mẹ quạt, lời này mẹ ru, mẹ ru con và mẹ thầm th́ với con về tương lai con, với tương lai con, bởi rồi con sẽ lớn… sẽ lớn, sẽ vào đời… Mẹ Việt Nam với một quá khứ dựng nước hào hùng, Mẹ rất tự hào kể cho con nghe con biết: những nỗi nguy nan của một dân tộc nhỏ đứng liền bên cường địch/Từ thượng cổ đă bao lần bị mưu toan đồng hóa người, xóa tên sông núi/thế mà - Không những giống ṇi ta không chịu diệt/ mà giống ṇi ta c̣n từ ít tăng nhiều/Đất đai ta không chịu xóa/Đất đai ta c̣n từ nhỏ thêm to. Dựng nước và giữ nước, cả dân tộc ta từ thượng cổ đă biết sát cánh kề vai đổ mồ hôi sôi nước mắt để mở mang bờ cơi đất đai và đổ cả máu để giữ lấy đất nước, v́ thế mẹ mong: Lớn khôn con đọc địa dư/Lớn khôn con coi lịch sử/Lịch sử từ lũ dân bị trị/Tiến lên thành lớp người chiến thắng vinh quang/Đă biết bao lần chiến thắng/những thế kỷ xưa và trong thế kỷ này. Thế đấy, sự chiến thắng nào cũng phải trải qua bao gian lao khốn khó với bao giai đoạn điêu linh khốn khổ, đầy nguy hiểm, đầy nhục nhằn, đầy thất vọng… Chúng ta với tinh thần đoàn kết để giữ cho nhau không mất đi Ḍng máu Việt, tiếng nói Việt, nguồn sống đời đời phong phú, nên từ lập quốc đă thắng được muôn ngàn cản trở… Ôi, giống ṇi ta! Con lớn khôn rồi con sẽ biết! Bây giờ bé bỏng giấc yên, tay mềm mẹ quạt, giọng hiền mẹ ru. Có sự chịu đựng cao độ mọi sự hiểm nguy, nhọc nhằn, thất vọng chúng ta đă chuyển nguy thành an, nhục nhằn thành vinh quang, và thất vọng ra sự thành công để có một cơi bờ Việt Nam bên Thái B́nh Dương hùng vĩ. Mẹ Việt Nam biểu tượng cho mọi vất vả gian truân và vinh quang hiển đạt, bởi ḷng Mẹ luôn trong lành ngọt dịu tươi mát như nước trong nguồn, luân chuyển tưới tẩm mọi nẻo đường khô cằn sỏi đá để biến thành cỏ mật trái xanh, để biến mầm cây mới nhú thành cổ thụ vững vàng trong mưa đông nắng hạ, trong thu biếc xuân hồng. Và Mẹ vẫn tiếp tục ru bao thế hệ tiếp theo bằng những trang sử vẻ vang: Mẹ ru con bằng lời Quốc sử “Bà Trưng quê ở Châu Phong…” Mẹ ru con bằng khúc T́nh ca “Tôi yêu tiếng nước tôi từ khi mới ra đời Tiếng nước tôi mấy ngàn năm ṛng ră buồn vui…”
Ninh GiangThu Cúc
Tuệ Mai
NHƯ NƯỚC
TRONG NGUỒN Con ngủ đi con tay này mẹ quạt, lời này mẹ ru Mẹ ru con bài ca dao “Đêm qua tát nước đầu đ́nh bỏ quên cái áo trên cành hoa sen” Mẹ ru con bài ca dao “Trèo lên cây bưởi hái hoa bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân” Con ngủ say mẹ khẽ hôn khuôn mặt thiên thần bé nhỏ (Cho mẹ hôn đừng hờn lẫy nghe con) Mẹ vẫn quạt đều quạt nhẹ và mẹ thầm th́ thầm th́ với tương lai con bởi rồi con sẽ lớn h́nh hài búp bê thơm gọn trong tay mẹ lúc này Sẽ lớn Sẽ vào đời Con lớn lên rồi con sẽ biết những nỗi nguy nan của một dân tộc nhỏ đứng liền bên cường địch Từ thượng cổ đă bao lần bị mưu toan đồng hóa người, xóa tên sông núi thế mà Không những giống ṇi ta không chịu diệt, mà giống ṇi ta c̣n từ ít tăng nhiều. Đất đai ta không chịu xóa Đất đai ta c̣n từ nhỏ thêm to Lớn khôn con đọc địa dư Lớn khôn con coi lịch sử Lịch sử từ lũ dân bị trị Tiến lên thành lớp người chiến thắng vinh quang Đă biết bao lần chiến thắng những thế kỷ xưa và trong thế kỷ này Giờ đây Đau đớn như sự thực năo nề phơi tỏ Chúng ta đang lâm vào chặng đường điêu linh khốn khổ Đầy nguy hiểm Đầy nhục nhằn Đầy thất vọng và trùng trùng bóng tối Mất hết mất hết Nhưng c̣n ḍng máu trong người Nhưng c̣n tiếng nói trên môi Là không thể mất Là không ai cướp được Là không ai đổi được Là của ta – vĩnh viễn của riêng ta Là vinh quang lại khởi lập lên từ đó Ḍng máu Việt Tiếng nói Việt Sức sống vươn lên Nguồn sống đời đời phong phú Nên từ lập quốc đă thắng được muôn ngàn cản trở Nên quyết rồi lại sẽ vượt qua lại sẽ vượt qua cuộc thử thách lớn lao gớm ghê hiện tại Ôi, giống ṇi ta Con lớn khôn rồi con sẽ biết bây giờ bé bỏng giấc yên tay mềm mẹ quạt, giọng hiền mẹ ru Mẹ ru con bằng lời Quốc sử “Bà Trưng quê ở Châu Phong…” Mẹ ru con bằng khúc T́nh ca “Tôi yêu tiếng nước tôi từ khi mới ra đời Tiếng nước tôi
mấy ngàn năm ṛng ră buồn vui…”
1969 |