Lê Thu Hương Người đàn bà trên biển
Cử đầu vọng minh nguyệt Đê đầu tư cố hương [1]
tạm dịch :
Ngửng đầu nh́n ánh vàng thương Cúi đầu nỗi nhớ quê xưa dậm ngàn [2]
- Đây này! C̣n nhiều lắm, ăn đi. Không phải gấu ó nhau nữa. Chúng mày sướng mà không biết sướng chút nào. Ờ…Ờ …Thôi chứ! Đi đi. Đi xa một chút cho tao thở. Ăn đi đừng kể lể khóc than ǵ nữa. Tao ghét lắm. Kia! Ra đó mà ăn mà căi cọ. Tao có bao giờ thiếu thức ăn cho chúng mày đâu.
Bầy hải âu chập chờn đôi cánh, hai chân chơi vơi trước mặt, mỏ vàng quạch ngậm các miếng bánh khô, mắt trợn trừng trợn trác bay vút lên cao, rồi là là mặt nước, thản nhiên rơi nhẹ thân ḿnh trên các gợn sóng lăn tăn. C̣n lại đám chim câu lúc cúc lục cục, ́ à ́ ịch, lầu bầu những âm thanh nhỏ, đuôi vểnh, mỏ gơ nhanh trên mặt cát ẩm những mảnh vụn tung toé đó đây. Người đàn bà gốc Á ngồi trên bờ đá, vừa tung thức ăn lên cao vừa nói như đang nói với đám con cháu hay người thân. Cũng vẫn cái quần Jean bạc màu, cái aó Jean dầy ngay cả những ngày nắng ấm. H́nh như bà đến băi biển này nhiều, hằng ngày th́ đúng hơn, vỗ vễ bầy chim hoang. Cái mũ rộng vành tùm hụp trên trán, nhưng nếu có dịp nh́n bà gần hơn, những khi bà nói hay cười cùng hải âu, nét hiền hoà phảng phất trên gương mặt, để thấy rằng bà hăy c̣n duyên dáng lắm. Đôi giầy leo núi coi bộ c̣n mới và cái túi sách nặng các thứ lủng củng cho một người thăm biển.
Về mùa hạ, những trưa biển vắng bóng người, cát nóng bỏng gọi mời, các thân gỗ to nhỏ nằm ườn đây đó hay lún sâu vào cát, đám hải âu lười biếng dúi đầu vào cánh, gật gù phơi nắng, mặc kệ cho gió thổi tung các sợi lông trắng hay các hạt cát to nhỏ vung văi đập vào đầu vào ḿnh như mưa. Người đàn bà rón rén lại gần rồi nhẹ nhàng ngồi trên cát, lưng dựa vào thân gỗ mục, kế bầy hải âu. Đám hải âu ồn ào như cái chợ nay hiền lành như trẻ thơ đang ngủ và người đàn bà mắt lim dim nh́n ra khơi. Tia nh́n bị dừng lại ở các đảo xanh, các đỉnh núi cao và các đám mây. Một hồi lâu, người đàn bà gục đầu trên gối ḿnh hát nho nhỏ, đôi khi bà nằm dài giữa đám chim biển lười biếng. Bà ngồi giữa nắng, ăn trưa, nhấp nhấp chút đăng đắng của ly cà phê nóng. Bà hít hà, suưt soa nho nhỏ có vẻ thú vị lắm. Bà giống như một du khách, nhưng không tất bật như họ, bà giống như một bà sơ già nhưng không cô đơn khô khan như họ. Bầy chim hoang h́nh như hiểu được những ǵ bà th́ thầm, cho nên chim và người yên lặng trong cái êm êm của sóng. Những con sóng những ngày trời đẹp cũng lững lờ lười biếng lội nhẹ vào bờ.
Ngay cả những ngày mưa băo, sóng đánh vào bờ cao hơn chục mét, người đàn bà mặc áo mưa dài đến chân, mang bánh ḿ khô cho đám chim hoang những ngày biển động. - Mưa thế này th́ bánh nhăo nhét, hỏng hết! Thôi chịu khó! Khi nào đói th́ t́m đến đây mà ăn nhé.
H́nh ảnh người đàn bà gốc Á nuôi chim hoang, một nét đặc thù trên bờ biển Alki. Du khách và các người chung quanh không làm phiền bà hay hỏi han lẩm cẩm, người Mỹ vẫn thế, họ tôn trọng cái tư riêng của bà. Những năm đầu mới tới đây bà chẳng biết biển ở đâu tuy chỉ vài con lộ gần nhà, lúc đó đời bà đang lỡ khóc lỡ cười. Bà có tự do nhưng sao đời buồn muốn khóc, nỗi buồn quay quắt trong tim trong ruột làm bà quặn đau, rồi lâu lâu vào nhà thương nằm cả tuần mà không t́m ra bệnh. Một ngày bà t́m đến biển. Những con hải âu nháo nhác theo bà khi bà tung các miếng bánh ḿ nhỏ lên cao làm bà bật cười. Bà nói chuyện bằng ngôn ngữ của bà và chúng chẳng nói ǵ hay có phụ hoạ chăng nữa cho câu chuyện thêm đằm thắm là những tiếng kêu nhức tai. Những năm tháng c̣n bơ vơ đau khổ ấy bà chỉ ra biển những ngày Seattle sang mùa để thả một vài chùm hoa, chùm lá trên sóng gửi đến những người nằm sâu trong ḷng biển. Bây giờ bà thích biển hơn, các vết thương h́nh như đă già theo ngày tháng, cái giỏ nặng thêm hơn v́ sách. Chúa nhật người ta đi chùa hay nhà thờ, bà ra biển nh́n sóng.
- Này bây giờ là thu rồi nhé. Ngày hôm qua là giữa mùa thu, tôi nhặt một ít lá phong dại trong rừng , chúng tuy nhỏ nhưng màu sắc th́ tuyệt vời. Năm nay coi bộ lạnh hơn mọi năm cho nên lá đổi màu nhanh quá. Quên không nói cái thị trường chứng khoán quái quỉ đang chạy xuống dốc thê thảm, nhiều người chết v́ nó đó. Cho đáng đời cái bọn baby boomer[3] phải làm nhiều năm nữa mới được về hưu. Bà kéo những chiếc lá phong c̣n tươi, màu đỏ tía, màu vàng cam, màu hồng từng nắm nhỏ, tung chúng trên mặt nước, bà khua tay hay té nước vào chúng như đuổi chúng trôi xa, những chiếc lá dật dờ trên sóng. - Thích không, hy vọng các bạn nhận đưọc cái thu của Seattle. Thu ở đây nên thơ nhờ các rừng phong đỏ và nắng mong manh. C̣n nhớ không, mùa thu, mùa của chia ly đó mà. Một ngày trời Seattle xanh trong, mây trắng giăng đầy, gió thơm mùi rong mùi muối từng ôm tôi hát những lời ru buồn khi tôi đặt chân đến Seattle hơn mươi năm qua. Ừ một ngày thu lăng mạn mà hồn tôi th́ chứa đầy nước mắt. Thu của tôi với trái tim đầy phiền muộn trên quê hương mới, một ngày thu buồn.
Ngồi thật lâu trên các bậc thang gỗ ẩm ướt sát mặt nước, thả lá mùa thu vào sóng, bà hy vọng cái đám người Việt Nam t́m tự do bị chết đói, chết khát, chết tất tưởi v́ hải tặc Thái không có dịp thở tự do, nh́n tự do, đi đứng và ăn uống tự do như bà cho nên mỗi mùa bà gửi cái thiên nhiên lạ lẫm nơi bà ở, chẳng tốn kém ǵ nhưng những dịp nh́n biển bà có niềm cảm thông của người may mắn với những linh hồn lỡ mộng trần gian. - Biết đến đâu hay đến đấy, tôi cũng chỉ biết có thế thôi. Nhưng này tôi chưa điên đấy chứ! Cứ nghĩ đến những người chết trên biển năm nào tôi lại xót xa. Tôi vẫn biết thời gian là liều thuốc thần diệu cho con người, nhưng thời gian dài vô tận với những người mất mát quá nhiều phải không: mất vợ, mất chồng, mất con, mất tuổi trẻ, mất người hùng và mất một quê hương.
Nhiều lúc tôi cũng muốn quên đời cho rồi. Này không phải là tự tử đâu nhé, quên có nghĩa là không đau nữa, không nhỏ lệ nữa đó mà thôi. Tôi ghét nhất hai chữ can đảm, can đảm là cái quái ǵ, nó làm người quay quắt dại khờ, nó làm người không ăn không ngủ, nó làm người cười như mếu, nó làm người lê lết khi họ chỉ muốn nằm ngủ một giấc thiên thu.
Các con tôi nên người cả rồi, tôi không c̣n có các giấc mộng lớn mộng nhỏ nữa. Khi con c̣n nhỏ, th́ ḿnh c̣n quá nghèo, đến nay mát mặt th́ bố mẹ đă ra người thiên cổ, mà tôi th́ chả làm được ǵ cho bố mẹ ngoài cái tài rơi lệ, nước mắt cá sấu đấy mà, những lúc bố bắt được tôi khóc. Nhiều lúc ngồi bên chúng mày tôi nhớ bố lạ lùng, nước mắt cá sấu lại giọt vắn giọt dài. Mà quái lạ thật, tôi chỉ khóc được những khi yên b́nh nhất! Một ḿnh với chúng mày thôi đấy. Này nhé! Tôi chưa điên đấy chứ. Cái đám con cháu tôi không biết nó có biết được sống ở đây tôi phải trả một giá thế nào không nhỉ…? Thôi tôi về đây, trời nắng thế mà lạnh đấy. Tôi chịu lạnh không được.
Người đàn bà nh́n đám lá bập bềnh trôi xa cho đến khi mất hút, lững thững bước lên các bậc thang lên mặt lộ. Mươi phút sau bà đang ngồi kế ḷ sưởi quán cà phê Starbucks và cây viết trên tay thả nhanh các gịng mực tím lên các tờ giấy trắng tinh…
…Đêm qua, trăng tṛn, con đường trăng nối liền từ đỉnh núi Olympic qua vịnh Elliott rồi dừng bên ghềnh đá trước cửa nhà , lung linh một màu vàng ngọt. Đêm quá khuya cho nên phà đậu bến, chỉ có vịnh êm đềm và thành phố Seattle say ngủ dưới ánh trăng. Rừng xào xạc gió thu. Tôi nh́n trăng, gục đầu ôm gối, đầu tôi trống không, tôi chẳng nghĩ được ǵ đến cái giải đất h́nh chữ S ấy cả. Tôi dấu nó ở đâu, những t́nh cảm của ai thả vào hai câu thơ Đường tự một một thời xa xưa lắm, tâm hồn cô đơn của một kẻ xa quê hương thốt lên những tiếng xé ḷng. Chắc người xưa có nhiều kỷ niệm, có đau xót đ̣i đoạn của một người bị bức tử, sống trên một đất nước xa lạ. Ḷng tôi thường trùng xuống những lúc nh́n con đường trăng thả hồn trong lung linh mơ ảo. Tôi tự hỏi …Đê đầu tư…cái ǵ đây chứ hay là “tư” [4] đến bất hạnh của con người lỡ sinh ra trên đất Viêt những ngày hậu chiến. “Tư” ǵ ? …cho tôi xin đi …Tư ǵ…? Tư ǵ…? Trưa nay ra biển thăm hải âu và gửi đám lá thu cho linh hồn các thuyền nhân không may mắn.
[1] Thơ Lư Bạch [2] Lê, Ngọc Hồ chuyển dịch [3] những người sinh 1941 hay sau Thế Chiến Thứ Hai ở Mỹ [4] tư nghĩa là nhớ, cũng có nghĩa là suy tư, suy nghĩ
|