SỢI TƠ NHỆN
“The Spider’s Thread”
by Akutagawa Ryunosuke
Trương Mỹ-Vân dịch

LGT: Akutagawa Ryunosuke (1892-1927) là văn sĩ Nhật
khá quen thuộc với độc giả Âu Mỹ. Ông tốt nghiệp đại học Tokyo và am tường văn
chương Âu Á. Ông làm thơ, viết truyện ngắn, tiểu luận và nổi tiếng về cuốn phim
“Rashomon” dựa trên hai tác phẩm của ông về nước Nhật thời Trung Cổ.
Truyện “Sợi Tơ Nhện” được dịch từ nguyên tác “The Spider’s Thread”, nội dung đề
cập đến một đề tài quen thuộc trong các tác phẩm của ông là sự phối hợp giữa
những yếu tố căn bản của loại truyện-thật-ngắn hiện đại với bố cục ngắn gọn và
dung ḥa với những chủ đề truyền thống của nền văn hóa Á Đông.
~~o))((o~~
Một hôm Đức Phật đi dạo một ḿnh ven
hồ sen trên Thiên Đàng. Những đóa sen trắng như hạt trai nở khắp mặt hồ và tỏa
hương thơm ngát.
Sáng hôm ấy ngài dừng chân bên bờ và qua khe lá phủ kín mặt nước, ngài chứng
kiến một cảnh tượng đang diễn ra bên dưới.
V́ ḷng Địa Ngục nằm đối diện với đáy hồ sen trên Thiên Đàng, ngài thấy rơ ḍng
sông ba nhánh dẫn xuống cơi Âm Ty và những đỉnh núi nhọn ngay dưới chân ngài.
Bỗng dưng ngài nhận ra Kandata, một tội hồn đang giẫy dụa với những tội hồn khác
dưới ḷng Địa Ngục.
Lúc sinh thời, Kandata là một tên đạo chích chuyên môn đốt nhà, cướp của, giết
người, tuy nhiên một lần hắn ta đă có hành động chứng tỏ ḷng từ bi của hắn.
Một hôm nọ t́nh cờ đi qua rừng sâu, Kandata chợt thấy một con nhện đang ḅ bên
đường. Hắn tức tốc nhấc chân lên định chà chết con nhện nhưng không hiểu sao hắn
lại tự nhủ:
- Không nên làm thế v́ dẫu con vật nhỏ nhoi đến đâu cũng có linh hồn. Giết nó
một cách oan uổng thật tội nghiệp cho nó!
Thế là Kandata để cho con nhện ḅ đi.
Và sáng hôm nay, khi nh́n xuống Địa Ngục, Đức Phật bỗng thấy Kandata và ngài
chợt nhớ đến hành động nhân từ ngày trước của hắn đối với con nhện. V́ thế để
thưởng cho hắn, ngài quyết định cứu Kandata bằng cách đem hắn ra khỏi cơi Âm Ty.
Ngài nh́n quanh và may thay gần đó có một chú nhện của Thiên Đàng đang chậm răi
buông tơ, những sợi tơ bạc lóng lánh tuyệt đẹp bắt ngang những chiếc lá sen trên
mặt hồ.
Đức Phật nhẹ tay nâng lên một sợi tơ nhện và xuyên qua kẽ lá sen, ngài buông
xuống mặt hồ, thẳng đến đáy Địa Ngục thăm thẳm dưới chân ngài. Ở cơi Âm Ty,
Kandata đang b́ bơm ngụp lặn dưới Hồ Máu trong Địa Ngục. Chung quanh tối đen như
mực và họa hoằn lắm mới có một tia sáng yếu ớt lấp lánh bên trên th́ đó chỉ là
những đỉnh núi nhọn như kim châm phản chiếu chung quanh Địa Ngục.
Khung cảnh im lặng đến rợn người, ngoại trừ tiếng thở dài năo nuột của đám tội
hồn thỉnh thoảng vang lên phá tan bầu không khí tĩnh mịch nơi đây. Những tội hồn
này đă trải qua nhiều cảnh tra tấn ở các cửa ngục khác nên lúc đến đây họ đă
kiệt lực, không c̣n khóc than được nữa. Thế nên dẫu trước kia Kandata là một tên
đạo chích cường tráng, giờ đây hắn đành bất lực và chỉ biết giẫy dụa như một con
cóc trong vũng máu tươi mà thôi.
Nhưng cơ hội may mắn của hắn đă đến. Lúc t́nh cờ ngước mắt nh́n lên, Kandata
thấy một sợi tơ nhện lóng lánh từ trên Thiên Đàng buông xuống ngay bên cạnh hắn.
Hắn mừng rỡ, hai tay nắm chặt lấy sợi tơ. Hắn nghĩ thầm nếu bám vào sợi tơ nhện
này, hắn có thể leo thoát khỏi Địa Ngục và biết đâu nếu may mắn, hắn có thể leo
lên đến tận Thiên Đàng. Và chẳng bao giờ hắn phải ngụp lặn trong Hồ Máu tươi này
hay bị đỉnh núi nhọn đâm thủng da thịt hắn nữa.
Vừa nghĩ thế, Kandata bám lấy sợi dây tơ và cố sức leo lên. V́ thói quen đạo
chích nên việc leo trèo đối với Kandata không khó. Nhưng v́ Địa Ngục cách xa
Thiên Đàng hàng trăm ngàn vạn dặm nên Kandata không dễ ǵ thoát được. Sau một
hồi bám lấy sợi tơ nhện, Kandata thấm mệt và không thể nào tiến thêm nữa.
Hắn dừng lại nghỉ lấy sức, t́nh cờ nh́n xuống và thấy đáy Địa Ngục bấy giờ chỉ
c̣n là một bóng mờ ẩn hiện bên dưới. Ngay cả những đỉnh núi nhọn cũng nằm sâu
dưới chân hắn. Hắn sung sướng nghĩ thầm:
- Nếu cứ tiếp tục leo như vậy, chẳng mấy chốc ḿnh sẽ thoát khỏi Địa Ngục.
Với đôi tay bám chặt sợi tơ nhện, Kandata ngửa cổ cười vang và hét lớn như chưa
từng bao giờ la hét như vậy từ ngày hắn xuống cơi Âm Ty đền tội:
- Ta thắng cuộc rồi!
Bỗng nhiên hắn nh́n xuống cuối sợi tơ nhện và thấy vô số những tội hồn khác đang
thi nhau chen chúc leo lên như một bầy kiến. Kandata ngưng lại một giây, há hốc
mồm, sửng sốt, kinh hăi:
- Làm sao sợi tơ mỏng manh này có thể chịu được sức nặng của đám tội hồn đông
đảo dưới kia? Nếu sợi tơ đứt, ngay cả ta cũng sẽ rơi xuống Địa Ngục cùng với đám
tội hồn khốn khiếp đó.
Nhưng lúc này, hàng trăm ngàn tội hồn đang thi nhau bám vào sợi tơ nhện và lần
lượt leo ra khỏi vũng máu tanh hôi của cơi Âm Ty. Nếu Kandata không phản ứng kịp
thời, sợi tơ nhện chắc chắn sẽ đứt làm đôi và dĩ nhiên hắn sẽ rơi xuống Địa
Ngục. Nghĩ thế nên hắn la lớn:
- Này lũ tội hồn khốn nạn kia, sợi tơ nhện này là của tao. Ai cho phép bọn mày
leo lên? Có xuống ngay không, xuống ngay lập tức!
Ngay lúc đó sợi tơ nhện đứt làm đôi ngay chỗ Kandata đang bám chặt. Hắn ta không
kịp kêu lên một tiếng, chỉ nhào lộn trong bóng tối dày đặc và rơi thẳng xuống
cơi Âm Ty, đầu chốc ngược xuống Địa Ngục và thân h́nh quay tít như con vụ.
Sau đó chỉ c̣n sợi tơ nhện của Thiên Đàng treo lơ lửng, lấp lánh giữa không
trung.
Từ hồ sen trên Thiên Đàng, Đức Phật chăm chú theo dơi cảnh tượng diễn ra bên
dưới, và khi thấy Kandata rơi xuống ḷng Địa Ngục như một tảng đá ch́m sâu trong
Hồ Máu, ngài chậm răi bước đi với vẻ buồn bă hiện rơ trên nét mặt.
Ngài thương hại cho Kandata, v́ ḷng ích kỷ và trái tim sắt đá hẹp ḥi nên hắn
ta phải ch́m sâu trong Hồ Máu của tội ác và h́nh phạt. Nhưng những đóa sen trắng
trên Thiên Đàng có quan tâm ǵ đến những điều như thế. Dưới chân ngài, hồ sen
vẫn lung linh trong ánh nắng trưa và tỏa hương thơm ngát.
Bấy giờ ở Thiên Đàng đă đúng ngọ.
Trương Mỹ-Vân
dịch từ “The Spider’s Thread”
của Akutagawa Ryunosuke
art2all. net