|
TRẦN DZẠ LỮ
HỒI ỨC
PHẦN 8 - Ở ĐÀ NẴNG
Khi viết những gịng này th́ Phạm Ngọc Lư vẫn đang c̣n chống chọi với căn bệnh quái ác. Tôi cầu mong anh sớm hồi phục. Phạm Ngọc Lư học lớp với anh trai tôi ở Nguyễn Tri Phương rồi sau đó lên Quốc Học. Tôi bỏ Huế, xa Đà Nẵng không biết tin ǵ về anh. Sau một thời gian dài th́ nghe bạn bè kể anh đă lấy xong cử nhân Hán học và dạy học ở Tuy Ḥa. Ở một thành phố nhỏ đáng yêu ấy chắc thích hợp với anh. Hồi ở trung học anh cũng đă viết lách và có những sáng tác trên Bách Khoa, Văn…Nhưng cho đến thập niên 70 anh mới thực sự nổi tiếng và được nhiều người biết đến qua bài thơ Biên Cương Hành đăng trên tạp chí Văn. Sau năm 1975, từ Tuy Ḥa anh trôi dạt về Long Khánh. Những năm tháng ở Long Khánh anh cũng vất vả đủ nghề…rồi đậu lại với nghề tạm để mưu sinh: Sửa giày dép. Thầy giáo, nhà thơ qua cơn hoạn nạn được mấy năm. Cuối cùng, anh trở về Đà Nẵng. Nơi dừng chân vĩnh viễn này anh có nhiều bạn bè để vui sống, trải nghiệm và viết. Theo tôi biết có lẽ thời gian dạy học ở Tuy Ḥa anh viết nhiều nhất. Không chỉ làm thơ mà anh c̣n có những truyện ngắn hay đăng các báo và tạp chí. Năm 2015 tôi về Đà Nẵng mới gặp lại anh. Vậy là chuyện cũ, chuyện mới về con người và cuộc sống ràn rụa với nhau ở cà phê VÔ BIÊN bên Sơn Trà. Tôi cũng gặp lại Nguyễn Nhă Tiên, một bút lực tài hoa, không chỉ làm thơ, viết văn mà c̣n có những bài nghiên cứu công phu nữa. Bài thơ Biên Cương Hành của Phạm Ngọc Lư đă khiến tôi thảng thốt. Nhà văn Nguyễn Lệ Uyên th́ có những cảm nhận như sau:… ”Với tôi, Lư là người bạn thân thiết từ cuối thập niên 60 và chữ nghĩa của Lư là ‘người t́nh’ đích thực của tôi kể từ khi tôi đọc một loạt truyện ngắn của anh đăng trên Văn, Bách Khoa… Những nhân vật trong truyện đă mang không khí chiến tranh đi ngao du cùng trời cuối đất, khi th́ dưới một mái trường quê, khi th́ một làng ven biển, lúc th́ một thị trấn nhỏ miền núi, bị cô lập như ‘đất trích’… Trong suốt thời gian nầy tôi chưa hề thấy anh làm thơ như những người cầm bút khác cùng thời."
" Măi tới cuối năm 1972, tôi từ Sài G̣n về từ giă cha
mẹ và các em để ‘xếp bút nghiên…’, buổi tối ngồi uống chén rượu lạt cùng
với các bạn văn trước lúc chia tay, giữa chếnh choáng men say thế sự,
giọng Lư hốt nhiên vang lên, nấc nghẹn:
“…Có lẽ thơ là con- đường -giải –thoát của con người, không riêng cho anh, không riêng cho một người làm thơ nào.Thơ từng cứu rỗi con người. Nhà thơ Phùng Quán đă viết câu đó 'Có những phút ngă ḷng/Tôi vịn câu thơ mà đứng dậy.' Có người khổ quá ngâm nga một điệu thơ buồn rồi ḷng nhẹ tênh. Có người điên làm thơ mà tinh tấn. Có người vô vọng, muốn tự tử đọc bài thơ (Những Trận Chết - thơ Đynh Trầm Ca) đă không chết mà t́m được lối đi. Có người trẻ đọc thơ thấy ḿnh lớn hơn. Có người già đọc thơ thấy ḿnh trẻ lại. Và làm thơ, theo tôi có lẽ là con đường êm ái, nhiệm mầu hơn tất cả những con đường khác. Tôi không có ư b́nh luận ǵ về thơ Nguyễn Văn Gia. Tôi chỉ cảm một nỗi niềm. Một nỗi niềm rải rác trong từng bài thơ nho nhỏ của anh. Tôi thử xâu chuỗi lại chơi cho vui. Vậy thôi.” Sau mọi cảm nhận chia sẻ với tác giả. Tôi đường hoàng và thích thú bước vào cơi thơ của Gia khi nhận tập thơ thứ 2 anh gửi tặng: LẶNG LẼ PHÙ SA xuất bản cuối năm 2015. Như cái tựa đề của tập thơ cũng đă nói thay tâm hồn tác giả. Lặng lẽ sống. Lặng Lẽ viết và thơ chính là phù sa bồi đắp để trái tim thăng hoa, lớn dậy giữa vô vàn u minh của kiếp người. Từ đó, người thơ chính là một kiếm sĩ nhận chân đâu là Thiện. Đâu là Ác. Và đâu là cái đẹp vĩnh hằng mà người cầm viết luôn hướng tới. Gia viết nhiều thể loại nhưng tôi thích hơn cả là những bài bài thơ ngắn 5 chữ. Chữ và nghĩa cô lại.Kết tinh như đường mật. Lời ít mà ư sâu. Như bài thơ: THUA Thấy việc nghĩa không làm C̣n ǵ là hảo hán Lục Vân Tiên khóc ṛng
Trước súng đạn du côn HAI MẶT Dối trá và sợ hăi Đă trở thành thói quen Cái tôi đă thành cái
Hai mặt và phân thân TIẾN SĨ Thời Tam Nguyên Yên Đỗ Tiến sĩ giấy cũng có Sau cụ chừng trăm năm
Thứ đó nhiều như…cỏ ĐỪNG MONG MIỄN PHÍ Tự do chẳng phải sung Mà nằm chờ trái rụng Thứ quư nhất trên đời
Đừng mong ai biếu không. HIỀN THÊ Em thật như…không khí Mà lắm lúc ta quên Bỗng một hôm nhác thở Mới tập tành ăn năn!
Sau thơ 5 chữ, tôi lượm được một bài thơ bốn chữ dễ thương chi lạ ! DAMOCLÈS Trên đầu lửng lơ Gươm treo sợi tóc Tội nghiệp câu thơ Con chữ bật khóc.
Suốt cả tập thơ lưa thưa vài bài lục bát. Mắt tôi đậu lại ở bài thơ: MÀU MÂY CŨ Chị ra ngồi giữa chợ đời Gánh hàng như gánh một trời thi thơ Chị xưa tím Huế mộng mơ Bất ngờ dâu bể bến bờ đổi thay Chị từ thất lạc màu mây Chong đèn ngồi tiếc mộng ngày xuân tan (* )
* Ư thơ Ái Niệm
Phạm Ngọc Lư và bạn
|
