chu trầm nguyên minh

 

BÀI HOAN CA Ở A.38

Kính tặng thầy Đặng Vủ Hoản

Thân tặng anh Nguyễn Minh Khai và anh chị Lữ Quỳnh

Tặng Vân và các con thân yêu

Thương tặng tất cả học sinh yêu mến của tôi

 

Họa sĩ Trần Đạt vẽ CTNM ngày15/9/2013

Phần 11

 

Thời gian “nghe tội ác điển h́nh” đă qua, sau đó tất cả phải viết bài Tiếp Thu. 

Bài Tiếp Thu là bài phân tích rơ lại một tội ác điển h́nh đă nghe, dẫn giải để đi đến kết luận: đó là tội ác với nhân dân, với cách mạng, với đảng và Bác… không thể chối cải được, thời gian 10 ngày. 

Người cán bộ tên Hùng, quân hàm Đại Úy, người thế Đời-68 xuất hiện:

-Anh khối trưởng ..đâu?

-Tôi đây.

-14g có mặt tại pḥng chờ Trung Đoàn.

-Rơ.

-Đưa cả Nùng theo.

-Rơ.

Mỗi lần “có mặt ở pḥng chờ” là một lần có chuyện lớn, không vượt trại, th́ cũng có cuộc đánh nhau bể đầu, sứt trán… cũng có thể biệt giam v́ một tội nào đó, cho nên, đây là việc chẳng lành. Hắn đă khỏi bệnh, nhưng không mạnh mẽ như xưa.

Trong một chuyến đi chặt tre lồ ồ, tôi gặp Nuta ở b́a rừng, nó chào tôi và cười.

-Mày làm cái việc… khổ cái đời quá ..

Lần thứ hai tôi gặp nó lúc xuống suối lấy nước, nó lại cười.

-Bữa nay mày ốm như con chó thiếu ăn… mày đói phải không ..? tao sẽ cho mày cái ăn để no cái bụng.

-Mày nói thiệt không ?

-Tao không nói láo đâu…ở trong rừng có nhiều người có gạo, có thuốc hút.. họ giàu lắm.

Lần thứ ba, tôi gặp Hắn, Hắn không cười.

-Mày trốn trại vào rừng với..

-Với ai ?

-Với người có gạo để ăn… với .. với..

-Với ai ?

-Tao nghe nói họ là Fulro.

-Fulro ?

-Họ bảo tao nói với mày.. trốn trại.. ở đó VC sẽ giết chết.

Lần cuối cùng tôi gặp Nuta ở giữa rừng lồ ồ, nó đưa cho tôi một gói.

-Người ta nhờ tao.. cho mày gói thuốc rê ..

Nói xong Nuta đi liền ra quốc lộ, con đường nối đồng bằng với cao nguyên, mất dạng.

Tôi về trại, lén đọc lá thư họ viết, nội dung là họ sẽ vào đón tôi vượt trại, nếu tôi đồng ư.

Tôi cũng muốn ra khỏi chốn tù đầy, và nhất là ai cũng nói VC sẽ bắn những người theo Mỹ Ngụy, tôi sợ. Qua Nuta, chúng tôi thống nhất ngày giờ họ sẽ vào đón tôi vượt trại.

Họ c̣n bảo tôi làm nội ứng, họ sẽ tấn công trại, giải thoát hết tù nhân.

 

Nùng ngừng lại, mỉm cười như chẳng có việc ǵ và tiếp:

-Chưa đến ngày hẹn th́ chuyển vào đây, chuyện ngoài đó tôi không biết ǵ thêm.

Cán bộ đưa tay.

-Người này sẽ kể tiếp cho anh nghe.

Lúc đó Nùng mới nhận ra Nuta.. mặt mày xanh xao run rẫy. Nuta nói tiếng được, tiếng mất, đại để là đúng ngày giờ hẹn, lực lượng Fulro 10 người ṃ vào.  Cách trại 20m, họ giả tiếng cú rúc đêm, chờ măi mà không thấy ám hiệu từ bên trong trại trả lời. Họ bật quẹt, giả làm đom đóm, cũng chẳng có tín hiệu đáp trả và bất ngờ bị tấn công phía hậu, chết 3 bị bắt 5 c̣n lại thoát vào rừng.

-Tại mày.. thằng quỷ sứ.. mày đi mà không báo cho người ta biết. Nuta nh́n Nùng kết luận.

Cán bộ Trung Đoàn nói:

-Đây là một bài học…cần để rút kinh nghiệm cho việc “chống vượt trại”, và cũng là bài học cho những ai có ư đồ trốn trại. 

Cán bộ Trung đoàn nh́n 13 khối trưởng có mặt trong pḥng chờ.

-Các anh phải nhớ rằng không ǵ qua mắt được chúng tôi, qua mắt dược nhân dân.

-Lúc đưa Khối đi lao động, tuyệt đối không để khối viên tiếp xúc với người lạ.

Tan họp, tất cả trở về trại, trừ Nùng và từ đó Nùng không trở lại khối 13 nữa, không ai biết số phận nó ra sao cả.

Hắn chui vào pḥng tổ 2, anh em mỗi người một góc, đang viết Tiếp Thu, anh N hỏi:

-Việc ǵ vậy T ?

-Dạ.. việc.. tận ngoài trại Sông Cái..

Anh H hỏi:

-Trại Sông Cái.. làm sao ?

-Dạ.. chuyện linh tinh thôi..

N và H là hai đồng nghiệp ở Duy Tân mà Hắn nể trọng nhất. Hắn không muốn hai anh thất vọng.

-Một cuộc tổ chức trốn trại.. nhưng không thành.. Hôm nào rảnh..

-Thôi.. viết Tiếp Thu thôi.

Bài viết của trại viên, có rất nhiều bài hay, quá hay là đàng khác. Đó không chỉ là một bài viết b́nh thường, mà là một nhận thức chuyển biến về quan điểm cách mạng, về đảng, về Bác.. về xă hội chủ nghĩa… Càng hay càng được tha về sớm [?], cán bộ nói như vậy.

Không khí trong khối, trong tổ và gần như cả trại A.38 đều khẩn trương, người người đều -tự giác- giam ḿnh viết Tiếp Thu như viết một luận án tốt nghiệp đại học, một cơ sở đánh giá sự tiến bộ nên ai cũng viết với hy vọng lọt vào tốp bài “điển h́nh" và như vậy có nghĩa là: học tập tiến bộ, đă tự cải tạo chính ḿnh thành người của chế độ, của xă hội chủ nghĩa.. mà ai cũng cần và mong được đánh giá như vậy.

Một số ít trại viên, viết rất mau, không nhíu mày, nhăn trán, họ xem như một việc b́nh thường, chẳng có ư nghĩa ǵ to lớn. Họ có thời gian đi lang thang quanh trại, hay t́m bạn tán gẫu. Hắn đến chỗ Hạt Mè.

-Chúng đă đưa thư t́nh được chưa ?

-Ôi.. Kỳ Khu. Nghe nói bị trời đánh… phải không ?

-Cúm nhẹ thôi.

Hạt Mè như không nghe Hắn, nói tiếp:

-Đừng tưởng tớ không biết…. tớ ngồi trong bụng..

-Ǵ thế ?

-Th́ ǵ nữa, nghe người ta kể tội ác mà.. mà..

-Mà thế nào ?

-Té đái trong quần.. rồi xỉu luôn..

-Ai nói thế ?

-C̣n bệnh nữa chớ..

-Bệnh đâu mà bệnh.

Hạt Mè lại lạc đề, lẩm bẩm:

-Kỳ Khu.. mà.. mà không Kỳ..

-Thôi… im đi cho tao nhờ.

Hạt Mè cũng chỉ “quẹt“ vài ḍng cho bài tiếp thu, thời gian dành hết cho 3 con chim. Qua cách giáo dục của chủ nhân, 3 con Hạt Mè đă biết nghe và thực hiện một số động tác.. bay lên, bay xuống, đậu trên tay, ngúc ngắc cái đầu… trông rất dễ thương.

-Hạt Mè…tao gọi mày như thế ..được không ?

-Gọi ṃn răng rồi.. sao bây giờ lại hỏi ?

-V́ ..v́..

-V́ cái ǵ .. nói đại cho tao nghe xem.

-Bỗng thấy…thấy ..

-Quỷ sứ.. thấy cái ǵ ?

-Thấy thương mày.

Hạt Mè tán thán:

-Cơ khổ….ai mượn !

Hồi học ở Đại Học Quân Sự CTCT Đà Lạt, Hạt Mè đẹp trai và nổi tiếng “sát gái”, các em sinh viên ở khoa Kinh tế Chính Trị, các em Couvent des Oiseaux, Bùi thị Xuân.. mê Hạt Mè quá trời.

-Hạt Mè, hồi ở Đà Lạt..

-Th́ sao.. ?

-Nghe thiên hạ đồn mày “hạ “đến cả tá em..toàn loại thơm tho".

-C̣n mày.. Kỳ Khu, tao biết tỏng mày là.. là.. thằng dê cụ.. nhưng.. 

-Nhưng làm sao ?

-Dê ngầm.. Dê ngầm.. dễ sợ hơn dê hàm hồ, thiên hạ ai cũng biết như tao.

-Đừng tin.. lời .. họ nói.

-Không tin cũng không được.. Việc rơ ràng mà.. Tao hỏi thiệt mày “yêu” được mấy em ?

Hạt Mè ít nói, nhưng đă nói th́ khó dừng lại, không khéo lại bị bới móc lung tung, Hắn chạy.

-Tao chào thua mày.. Hạt Mè..

-Định chuồn phải không ?

Hắn thoát đi, sau khi bỏ lại:

-Hẹn ngày mai đẹp trời.. Ta và người nói tiếp.. bye.. bye.. bạn hiền.

Hắn cũng chỉ viết bài Tiếp Thu ngắn ngủn. Việc đem một sự việc đă biết ra phân tích, dẫn giải rồi qui chụp.. thế này hay thế khác đều mang tính chủ quan, không trung thực, nhất là tô thêm cái đă có, như tội ác chẳng hạn, th́ rơ là lố bịch. C̣n Tiếp Thu v́ mục đích chứng tỏ, hay chứng minh đă thông suốt một vấn đề, đă biết và nhận thấy, rồi nâng cao vấn đề lên một bậc… rơ ràng, sâu sắc hơn.. như tội ác dă man hơn, mất tính người hơn… để được đánh giá cao, được xem có chuyển biến tích cực.. dù với t́nh thế nào, việc làm như vậy không phù hợp với Hắn. 

Bài Tiếp Thu rồi cũng viết xong ở ngày cuối cùng, ai cũng thở phào nhẹ nhơm.  Giờ sinh hoạt đêm đó:

-Anh em… chúng ta đă trải qua thời gian khá căng thẳng.. đêm nay nói chuyện "tầm phào" chơi thôi.

-Hoan hô.. hoan hô.. khối trưởng..

-Chuyện cười bể bụng..

-Chuyện tiếu lâm..

-Chuyện các em…lâu quá.

-Em nhớ Ngă Ba Chú Ía quá khối trưởng ơi..

Hắn lại bất ngờ… Phản ứng như vậy là không b́nh thường.. Mỗi người một bức xúc đă dồn nén bao ngày qua bây giờ bột phát. Hắn nói:

-Ta sẽ theo thứ tự.. từ tổ 1..

-Tổ 1.. em xung phong “thượng đài” trước.

Người xung phong đứng lên, bắt đầu bằng giọng Quảng rất nặng, khó nghe.

-Ngày xưa có đôi vợ chồng nhà kia rất mực thương nhau. Một hôm..

-Xuống đi cha nội.. ngày xưa.. xưa rồi Diễm.. kể chuyện…

Hắn biết t́nh h́nh không thể kiểm soát.. Hắn thoáng ân hận.

-Tôi.. xung phong..

-Tôi.. tôi..

Cả một rừng cánh tay đưa cao xung phong.. đ̣i quyền phát biểu. Hắn thấy bất lực: 

-Các anh.. các anh làm cái tṛ ǵ thế ?

Tiếng la đanh, to.. làm mọi người tỉnh lại. Cán bộ Hùng xuất hiện từ bao giờ ở cuối sân.

-Anh khối trưởng …

Tất cả im lặng.

-Ai cho phép các anh sinh hoạt với nội dung tùy tiện như vậy… Các anh muốn phá trại chắc.

Hắn nói: 

-Thưa cán bộ.. những ngày qua căng thẳng quá.

-Căng thẳng ?

-Muốn cho anh em một đêm vui chơi tự do.. thoải mái.. kiểu ǵ cũng được.

-Anh nói sao.. kiểu ǵ cũng được à ?

-Thưa..

-Kiểu ǵ cũng được là con dao hai lưỡi.. Nó sẽ cắt cổ anh và cả tôi nữa. Anh không lường được hết nguy hiểm…

Cán bộ Hùng vẫn c̣n tức giận.

-Chỉ có tư bản chủ nghĩa mới chấp nhận “kiểu ǵ cũng được”, mà ở đây là Xă hội Chủ Nghĩa, mọi vấn đề đều phải trật tự, dự định trước và có mục đích rơ ràng ...không tùy tiện.

Hắn đứng như trời trồng, như lắng nghe, nhưng kỳ thực Hắn không nghe ǵ, trong bụng Hắn chỉ mừng ơi là mừng.. Cán bộ Hùng đă cứu Hắn một bàn thua trông thấy. Hắn như mở cờ trong bụng.

-Thưa.. tôi đă hiểu… tại tôi cho phép.. anh em mới…

Cán bộ Hùng dịu lại.

-Các anh phải nhớ một điều là đang học tập cải tạo.. đang ở.. ở.. ở.. Trại, chứ không phải đang đi chơi Picnic..

Cán bộ Hùng lẩm bẩm:

-“Kiểu ǵ cũng được”…hê…nghe...cũng lạ..

Rơ ràng là Hắn nghe nhưng không hiểu ư của cán bộ Hùng. Chữ “hê” ít khi được sử dụng trong hoàn cảnh này nên nó không mang tṛn nghĩa, có thể chỉ là “tán thán” thôi..

Đại úy cán bộ Hùng, từ lúc thay Đời-68 đă nói chuyện với khối vài lần, ở những buổi sinh hoạt khối ban đêm. Có trại viên nói đă bắt gặp cán bộ Hùng đọc đi đọc lại cho thuộc lời bác Hồ dạy, trước khi “báo cáo” với khối. Cán bộ Hùng ăn nói b́nh dân hơn Đời-68.

-Từ nay anh khối trưởng dứt khoát không để sự kiện này xảy ra một lần nào nữa, nếu không muốn về với vợ con, gia đ́nh.

Hắn thật sự hoảng hồn, những đè nén của anh em không ngờ lại băo táp như vậy, nếu không có sự xụất hiện kịp thời của cán bộ Hùng, không biết điều ǵ sẽ xảy ra.

Buổi tối Hắn đang tập thể dục, gần bên kho lương thực, anh B đưa cho Hắn điếu 555.

-Cảm ơn anh.

Anh B, cũng là thành phần biệt phái, nhưng anh không là dân Duy Tân mà là hiệu trưởng một trường Tiểu Học. Ngày Hắn mang vợ con từ Nha Trang vô PR, Hắn phải dạy thêm, anh B là người cho Hắn mượn hai bộ bàn ghế học sinh để mở lớp.

-Sau trận bệnh, thấy T ốm đi.

-Dạ, trong người vẫn vậy, nhưng ăn không thấy ngon như trước.

Anh B là người ít nói, kín đáo. Anh là một trong những cán bộ được Sở Giáo dục tín nhiệm, anh được đồng nghiệp nể trọng. Vợ anh cũng là giáo viên. Vợ chồng anh có hai cô con gái rất ngoan và xinh. Gia đ́nh anh là mơ ước của nhiều đồng nghiệp. Một năm sau ngày Mỹ đổ bộ vào Phan Rang và lập căn cứ ở Thành Sơn, cảnh tượng thành phố nhỏ bé thay đổi, cả người và cảnh vật. Vợ anh bỏ dạy đi làm sở Mỹ và là nhân vật chính của bao nhiêu tin đồn, dư luận không mấy tốt về vợ chồng anh.

-Cần ǵ ḿnh mua giúp cho.

-Làm sao..

-Có đường dây, bà xă ḿnh vô đây hoài.

-Dạ, cảm ơn anh, khi nào cần, tôi nhờ anh giúp.

Anh là người thủ kho thứ 3. Hai người trước không chứng minh được sự thiếu hụt lương thực. Hắn dùng quyền chỉ định B làm thủ kho. Lúc đầu cũng có tiếng ra tiếng vào nhưng sau rồi đâu cũng vào đó, nhất là lương thực không c̣n thiếu hụt không lư do như trước nữa.

Hai anh N và H bất ngờ cũng có mặt. Anh N : 

-Này,

-Dạ.

-Nghe nói sắp có đợt về. T có nghe không ?

Anh H hăm hở:

-Nghe nói giáo sư biệt phái về phân nửa.

Hắn ngạc nhiên:

-Hai anh nghe ai nói vậy ?

-Bên khối 3.

-Họ nói ..chắc như đinh đóng cột..

-Họ có thân nhân là cán bộ.

Lại P và C đến, anh em 5 mạng, xoay quanh vấn đề “giáo sư biệt phái được về.” Hắn và anh B không tin, B nói: 

-Chưa học bài nào.. th́ làm sao cho về.

-Có thể.. có thể về học ở địa phương..

Nghe cũng có lư.

Người nhiểu sự nhất là T.Đ, biết nhiều, nói nhiều lại xuất hiện.

-Các ông bàn luận việc ǵ? Tin giáo sư biệt phái được về phải không ?

Anh H hỏi:

-TĐ có nghe được ǵ không ?

-Có, đâu đâu cũng nói như thế cả.

-Vậy là đúng rồi..

-Chưa chắc, họ thả vịt thăm ḍ đó.

Người tin và hy vọng nhất là anh H. Anh là người cao lớn, da ngăm đen, với anh em đồng nghiệp không có ǵ nổi trội hay đặc biệt, nhưng khi nghe anh đọc tờ khai của anh, Hắn ngạc nhiên –anh có tới 2 Đảng ngoài Cần Lao. Hắn cũng không hiểu vào đảng nhiều như vậy để làm ǵ [?]

Có một dạo, khi chuẩn bị xây trường Phan Trung Nghĩa Thục ở Mỹ Đức, rất nhiều giáo sư Duy Tân, Vơ Tánh… muốn làm hiệu trưởng trường này. Mỗi người có một chỗ để “dựa”, nhưng điều trước tiên là…phải vào Đảng mà người đầu tỉnh hay anh em họ N, họ H ủng hộ, không hiểu sao giáo sư L, một người yếu thế nhất lại “dính” chức hiệu trưởng. Việc chạy chức như vậy c̣n diễn ra “ác liệt” hơn khi Lễ Đặt Viên Gạch Đầu Tiên xây trường Đinh Bộ Lĩnh được tổ chức rất trọng thể tại đầu cầu Tri Thủy, ngay địa điểm xây dựng. Đây là một trường “Kiểu Mẫu Đông Nam Á” lớn nhất, quy mô nhất, một trường vừa dạy Chữ vừa dạy Nghề. Giáo sư là những người được mời chính thức, được đánh giá cao về ngành nghề được chọn..  ví dụ như ngành Âm Nhạc sẽ mời giáo sư âm nhạc của Pháp; ngành cơ khí mời Đức…v..v.. Người ta nói trường Đinh Bộ Lĩnh là món quà mà tổng thống dành tặng cho quê nhà.

Thời gian đó, như có một cơn băo thổi. Các giáo sư có ư tranh chức tranh quyền ở trường danh giá này chạy như đèn cù. Hai họ có thế lực N và H được o bế hết cỡ, không ngoại trừ dinh Tỉnh Trưởng, và thầy H hiệu trưởng Duy Tân. Họ, những giáo sư muốn thăng tiến, dùng hết hết năng xuất tài chính, ngoại giao... và cái không thể thiếu trong điều kiện cần là.. đảng, trong đó quan trọng hàng đầu là đảng C L.

Hắn không biết lư do nào mà đồng nghiệp H có nhiều đảng đến vậy, có thể là v́ một trong hai trường hợp kể trên hay không [?] Sau 1975, khi được cán bộ hỏi “anh vào đảng với mục đích ǵ ?”, thường th́ được trả lời “họ đưa, bắt chúng tôi kư“. Hắn lấy làm lạ. 

-Trong danh sách vào đảng CL tôi vừa xem không thấy tên thầy.

-Thưa thầy, tôi dạy học. Vào Đảng e ..nghề thầy lại không chính danh.

Thầy H đẩy ly trà vừa rót.

-Thầy uống nước.

-Cảm ơn Thầy đă nghĩ đến tôi… nhưng..

-Tôi hiểu…

-Mong thầy hiểu cho tôi…tôi..

-Thầy uống nước đi..

-Xin thầy..

Ngưng một chút ,Thầy H nói:

-Học sinh yêu mến thầy, có em c̣n coi thầy là thần tượng. Tôi cần thầy nắm lực lượng này.. cho.. khi cần.

-Thưa thầy, tôi không hiểu…

-Đó là lực lượng làm mồi cho phong trào… tác động dư luận và níu dư luận về phía ḿnh.. cho những cuộc bầu cử mới sắp đến..

Thầy H hớp nước rồi tiếp:

-Vào CL, tích cực hoạt động theo chỉ đạo và… có tôi một bên, thầy sẽ thăng tiến… thầy sẽ về Đinh Bộ Lĩnh..

-Tôi cần thời gian suy nghĩ.

Hắn vẫn trụi lũi, không Đảng, không bè, không phái, nhưng rơ ràng là măi măi là giáo sư toán quèn. Duy chỉ một điều làm Hắn hài ḷng chính Hắn, đó là Hắn đă cùng học sinh của Hắn tập nh́n và đánh giá lịch sử, những sự kiện mà cuộc chiến tranh tương tàn đă gây ra trên đất nước thân yêu này.

 

Xem tiếp phần 12


 

art2all.net