Kính tặng thầy Đặng Vủ Hoản Thân tặng anh Nguyễn Minh Khai và anh chị Lữ Quỳnh Tặng Vân và các con thân yêu Thương tặng tất cả học sinh yêu mến của tôi
Họa sĩ Trần Đạt vẽ CTNM ngày15/9/2013 Phần 20
Có một chuyện cười ra nước mắt. Quảng, tên nhân vật chính, biên chế tổ 7, khối 2, khu có cấp bậc từ Đại úy trở lên, trại A.38. Lư lịch cũng chẳng có ǵ “ghê gớm”. Học chưa hết Đệ Tam bị động viên, vào Hạ Sĩ Quan Đồng Đế. Ra trường về sư 23 bộ binh, trấn giữ vùng Cao Nguyên Trung Phần. Qua bao ngày tháng năm, từ thời trai trẻ đến lúc vợ con “đùm đề’, th́ được cho về trường Đồng Đế học lớp Sĩ Quan Đặc biệt, đó là vào năm 1973. Ra trường được gắn omega chuẩn úy. Về lại đơn vị được bố trí làm việc ở bộ phận truyền tin sư đoàn. Tháng 2/75 được ít ngày phép về thăm vợ ở Ḥa Đa. T́nh h́nh chiến sự biến đổi nhanh không kịp về đơn vị. Ngày 17/4 quân cách mạng giải phóng Tuy Phong, Ḥa Đa, Phan Rí. Ngày 30/4 Quảng ra tŕnh diện. Quảng thuộc những người có mặt ở A.38 sớm nhất. Như đă nói, tờ tự khai phải thông qua tổ, qua khối mới nộp lên Trung Đoàn, một người không được thông qua là cả tổ, cả khối, dừng laị, chờ. Thường nếu xảy ra như vậy th́ cá nhân đó phải tự viết lại cho đến khi được thông qua. Đó là việc nội bộ trại viên, cán bộ quản giáo không can thiệp. Nhưng khi Quảng cứ viết đi viết lại măi, khi tổ, khối thông qua th́ lần này Trung Đoàn lại không thông qua. Cán bộ quản giáo gọi Quảng lên trung Đoàn và hỏi: - Lần này…anh biết là lần bao nhiêu rồi không ? - Thưa.. lần.. lần.. - Lần thứ 7, cả tập thể chờ anh. Quảng ngơ ngác: - Tôi t́nh thiệt, có ǵ khai hết trong tờ tự khai rồi mà. - Anh khai hết hay chưa, chúng tôi sẽ biết.. nhưng.. - Nhưng …sao ? - Anh khai gian! - Khai gian ? - Đúng, anh khai không đúng sự thật. - Chỗ nào không đúng sự thật ? Cán bộ chỉ dùm.. Cán bộ trợn mắt: - Chúng tôi chỉ dùm th́ nói làm ǵ… Cách mạng yêu cầu các anh phải tự giác. - Tự giác… th́ tôi tự giác hết rồi. Cán bộ gằn giọng : - Nhưng có đúng sự thật hay không ? - Đúng, nhất định đúng.. v́ làm sao che dấu cán bộ được việc ǵ. - Anh hiểu được như vậy là tốt. - Tôi xin thề, tôi khai gian th́ cha, mẹ, vợ con tôi sẽ bị trời đánh, thánh đâm. - Anh thề nghe hay quá. - Cán bộ nói sao ? - Anh đem hết mọi người ra chết.. trừ anh.. - Tôi nghĩ nhiều người chết th́ cán bộ mới tin. - Anh sai rồi. Nhiều người chết chỉ tổ thúi đất. Tôi cần cái chết của anh hơn. Quảng bỗng cà lăm: - Th́.. th́…tôi nữa….chế…chết.. treo ngành…nếu tôi khai láo. Không hiểu chữ 'treo ngành’ mà Quảng dùng là nghĩa ǵ và lúc nói có ư thức về từ đó hay không. Chỉ biết Quảng, về cuối cuộc gặp gỡ bất đắc dĩ, bỗng ngơ ngơ như người mộng du. Ba ngày sau khi nộp tờ tự khai mới, anh tổ trưởng tổ 7 lại gọi: "Anh Quảng…Anh Quảng", và khi Quảng xuất hiện, anh tổ trưởng lập lại như bao lần đă nói ..”cán bộ quản giáo gọi lên Trung Đoàn.” - Lần này là lần thứ 11. Chúng tôi không đủ kiên nhẫn chờ anh giác ngộ. Quảng rắn rỏi: - Tôi cũng chịu hết nổi cảnh “gọi lên Trung Đoàn” kiểu này rồi. - Anh nói chịu hết nổi là ư ǵ ? - Là “chết sướng hơn” sống… Cán bộ quản giáo gầm như cọp gầm: - Chết sướng hơn… được… d/c.L đâu… cho tên cứng đầu này …biệt giam.
Có cả thảy 80 trại học tập cải tạo ở hai miền Nam Bắc. Đó là con số thống kê chưa chính thức của giới truyền thông. Nghe nói những trại ở Miền Bắc, dành cho những “phần tử” có nợ máu với nhân dân, những tên ác ôn cần nghiêm trị hơn là giáo dục. Phương pháp giáo dục và cách đối xử với trại viên có khác hơn những trại cải tạo phía Nam. Những người ra Bắc, thường từ cấp tá trở lên, nhưng không ngoại trừ cấp thấp hơn mà giữ những chức vụ trọng yếu như an ninh, chính trị, tâm lư chiến….. Tựu trung, dù trại cải tạo Nam hay Bắc, cũng phải tuân thủ đúng những bước tiến hành cơ bản: Dùng lao động để cải tạo tư tưởng. Có ba nội dung phải –dạy- cho tù cải tạo 1- Tội ác của Mỹ Ngụy. 2- Lư thuyết CNXH. 3- Chính sách khoan hồng của ĐCSVN Ở mỗi nội dung, có những bài được cho là điển h́nh, cần phải xoáy sâu, nhấn mạnh t́nh tiết có vai tṛ làm nổi bật chủ đề, ví dụ ở nội dung 1, vụ Mỹ lai. Nội dung 2, kết quả tốt đẹp của cải cách ruộng đất Miền Bắc. Nội dung 3, Đặc xá tù cải tạo. V́ vậy, chương tŕnh ngoài 9-10 bài chính thức, nhiều nơi bài học tăng theo yêu cầu thực tế 13-14 bài. Học tập chính trị tập trung, một công tác không mấy khó khi tổ chức, nên nó đă đồng loạt h́nh thành. Những trại học tập mau chóng có mặt rải rác khắp nơi, từ Bắc vô Nam. Nhưng xây dựng một bản lư lịch cho từng tù cải tạo, đó là việc không dễ nếu không nói là rất khó khăn. Phải cần rất nhiều thời gian, phối hợp nhiều ban ngành, điều tra tận gốc, từ cơ quan an ninh, đến quần chúng, sau đó tổng hợp, đối chiếu, so sánh mới có thể có bản lư lịch hoàn chỉnh ba đời của tù cải tạo, h́nh thành một bản đánh giá từ quá khứ đến hiện tại. Sự biến chuyển nhận thức, sự hối cải, sự lao động tích cực và cần mẫn, học tập tốt, lao động tốt.. đồng nghĩa với ”tiến bộ’. Đó là danh từ dùng đánh giá những tù cải tạo có thể được khoan hồng. Cũng phải cộng thêm nhân thân trong quá khứ và cả hiện tại .. Bản kết luận, đánh giá của Ban Quản Giáo phải phù hợp, khớp với bên an ninh. Nếu có sự khác biệt, bên nào sai, bên đó chịu trách nhiệm trước Đảng, trước nhân dân, v́ vậy cán bộ quản giáo truy cho được chỗ sai của Quảng. Ngày thứ ba, Quảng được thả ra, bước liêu xiêu, mắt lờ đờ, quần áo lếch thếch, dơ bẩn, miệng lép nhép chửi thề: -Đ M.. CS gian ác.. ĐM.. CS.. Cán bộ lớn tiếng : - Anh lảm nhảm cái ǵ thế ? - Tôi chưởi cha... đứa nào.. khai gian. Cán bộ biết Quảng đă liều mạng, nên không truy. - Bây giờ anh thấy khai gian chỗ nào chưa? Quảng nhướng mắt, cố mở to : - Cán bộ… khai gian .. là khai láo... là.. - Tôi hỏi anh tự giác sửa sai chưa ? Quảng nói lớn: - Khai gian chỗ nào, cán bộ nói nó ra… c̣n tôi.. - Anh th́ sao ? - Không có ǵ phải khai gian cả.. - Anh muốn biệt giam nữa phải không ? - Bây giờ cán bộ có treo cổ tôi lên trời, chôn tôi xuống đất th́ tôi cũng không biết tôi khai gian ở chỗ nào. Cán bộ như đến lúc phải lật bài: - Tôi nói cho anh biết, chúng tôi đă về địa phương của anh để điều tra xác minh quần chúng nói.. Quảng hơi nhanh: - Họ nói ǵ ? - Anh là thiếu tá.. lỗ... mà anh khai là chuẩn úy… Thế có phải khai gian không ? Quảng thét lên, và té xỉu như bị ôn dịch: - Trời ạ…ạ..a.. Quân đội VNCH, một hoa mai, thêm một gạch phía dưới là thiếu tá. Chuẩn úy là chữ Omega, h́nh hao hao phù hiệu thiếu tá, có điều hoa mai có cái lỗ ở giữa. Để nói cà rỡn, trêu chọc, hay mỉa mai, người ta gọi chuẩn úy là thiếu tá lỗ. Sau vụ “thiếu tá lỗ” Quảng trở thành một trong nhiều tù cải tạo, khùng khùng, điên điên.. Có lúc cười giỡn, nói năng to họng. - Đ M… tao là thằng “thiếu tá lỗ”.. chúng bay nghe không..lỗ.. Lỗ như lỗ.. L .. mẹ nó .. mẹ nó.. Những lúc như vậy, tội cho anh khối trưởng khối 2, có nhiệm vụ “khớp mỏ nó lại” như lệnh của cán bộ. Thường th́ anh khối trưởng chọn giải pháp.. ”Tao lạy mày Quảng ơi.“ Nghe câu đó, Quảng cười vang trời, rồi đột ngột nín thinh. Có lúc nằm khóc, lảm nhảm: - Gia đ́nh.. tổ quốc.. anh em.. Nghe không rơ là Quảng muốn nói ǵ, chỉ biết những lúc như vậy, Quảng khóc ngon lành như con nít. - Anh giả khùng phải không ? Quảng cười lớn: - Đảng cộng sản Vn quang vinh …muôn năm. - Anh.. - Hồ.. chủ “tịt” muôn năm. - Anh.. - Phe ta muôn năm. Cán bộ chận họng: - Anh không qua mặt chúng tôi được đâu. Anh sẽ tù rục xương. Quảng lại cười to, quơ hai tay: - Đừng nghe cái ǵ CS nói… đừng nghe.. Cán bộ chồm tới, thúc ké tay Quảng: - Thằng chó… mày tận số rồi. Chuyện như vậy xảy ra nhiều lần. Kết quả mỗi lần như vậy, Quảng bị biệt giam và cả trại ầm ỹ tin đồn, mà tin đồn th́ không mấy đúng sự thật, có khi c̣n phịa ra nói cho đă miệng.. Cán bộ bác bỏ và răn đe “ai đồn đăi xuyên tạc sẽ bị biệt giam. “ Dù có răn đe thế nào cũng không bịt hết gần 1000 cái miệng, muốn chưởi mà chưa có dịp. Câu độc miệng đáng tội chém đầu là Quảng dám nói trước cán bộ: "Bác Hồ có 12 bà vợ và 30 đứa con rơi“. Câu này, tất cả tù cải tạo, hễ nghe là cười lăn chiên té ngửa, dù nó chẳng hề chút nào. Dĩ nhiên là không thể để cảnh như vậy tái diễn. Phải cách ly tên tù khùng với tập thể tù không khùng. Quảng được đưa lên Trạm Xá để chữa trị bệnh khùng.. Quảng được “bố trí” nằm khu riêng dành cho bệnh nhân có thể cắn người khi nổi cơn, chân bị xích vào chân giường. Lúc mới lên Trạm Xá, suốt ngày Quảng hát rất to và rơ “như có bác Hồ trong ngày vui đại thắng". Dần về sau, tiếng hát không to và rơ nữa, nó nhừa nhựa như người hết hơi “như có ..ác ..h.ô..ồ ..tr..o..n..g….”
Và Quảng cũng biệt tăm theo tiếng hát. Không ai biết
chết hay c̣n sống và ở nơi nào ..
|