|
Kính tặng thầy Đặng Vủ Hoản Thân tặng anh Nguyễn Minh Khai và anh chị Lữ Quỳnh Tặng Vân và các con thân yêu Thương tặng tất cả học sinh yêu mến của tôi
Họa sĩ Trần Đạt vẽ CTNM ngày15/9/2013 Phần 21
Để chuẩn bị cho ngày 2/9 thật hoành tráng, đúng với tầm cỡ 2/9 đầu tiên tổ chức ở Miền Nam, việc học tập được dừng lại một thời gian để : -làm vệ sinh, cổng chào, trang hoàng doanh trại.. thậm chí có khối c̣n bứng hoa dại về trồng dọc lối đi. Đêm đêm thời gian kiểm điểm thường lệ cũng bỏ bớt, dành cho tập hát v́ từ sáng ngày 2/9, thân nhân đăng kư thăm nuôi đă có mặt ngoài ṿng rào, khu nhà dân, chờ đến lượt thăm nuôi trong những ngày 3 và 4/9. Phải hát to, v́ hát là vui.. hát là hạnh phúc.. hát là không có ǵ khổ cả.. Ban cán bộ quản trại muốn tù cải tạo nHắn gởi điều đó cho thân nhân, cho quần chúng.. để nói lên ḷng nhân đạo của Đảng và của Bác. Hạt Mè bị cuốn hút vào buổi văn nghệ. - Kỳ Khu.. Kỳ Khu.. - Có việc ǵ mà ỏm tỏi.. - Lâu quá không gặp.. nhớ bồ. - Tớ.. tớ.. can cậu. Hạt Mè cười toe tét, cứ nắm tay Kỳ Khu giục giặc. - Tớ báo cho câu biết tin vui. - Ǵ thế ? - Kỳ này có vợ tớ.. thăm nuôi. - Chuyện.. - Đặc biệt cán bộ hứa nếu làm tốt buổi văn nghệ, sẽ cho tớ ra chợ. - Ra chợ ? - Ngủ với vợ một đêm. - Trời đất. - Tớ nói thiệt đó. Kỳ Khu ghé tai nói nhỏ: - “Đừng nghe những ǵ CS nói.” Hạt Mè như ch́m trong ảo tưởng. - Tớ.. tớ.. cũng báo cáo.. công của cậu sáng tác lời bài “Bài hoan ca ở A.38" mà cán bộ ai cũng khen hay. - Thôi.. thôi tớ xin cậu. Và như ngủ trong mơ: - Và xin cho cậu cũng được như tớ.. - Được như cậu ? - Phải, ngủ với vợ một đêm… ngoài chợ. Hạt Mè vừa thoát nhanh vừa nói: - Tiếng chim báo tin vui.. đă hết…. Lần đầu tiên kể từ lúc nh́n Hạt Mè dạy chim cho đến hôm nay mới nghe Hạt Mè nói, cười một cách khác lạ như vậy. Thái độ như trẻ con, yêu đời, không cay cú nhát gừng. Hắn cũng cầu mong cho Hạt Mè được toại nguyện. Phút chốc, Hắn nghe: Đi giữa trời khuya sao đêm lấp lánh Tiếng hát ai vang động cây rừng Phải chăng em cô gái mở đường Không thấy mặt người chỉ nghe tiếng hát
Ôi những cô con gái đang ngày đêm mở đường Hỏi em bao nhiêu tuổi mà sức em phi thường..
Hạt Mè cả tin vào lời nói của cán bộ, như Hắn đă tin là chỉ học chính sách một tháng ở trường NLS. Hắn ân hận là có thời đă ngây thơ, tin vào lời của CS. Bây giờ, tiếng hát vang vang như hối hả.. Hắn thương Hạt Mè như thương bản thân ngày nào. Buổi sáng 2/9 là buổi sáng khó quên v́ ở đâu cũng có tiếng hát, mà c̣n cố hát cho to nữa.. Âm thanh chồng chéo, nhưng không phải bè mà là sự hỗn độn của ca từ, bài này chồng lên bài kia, của âm thanh, giai điệu …gần như loạn xà ngầu. Khối khối hát, ban văn nghệ hát… gần một ngàn cái miệng được dịp hả to và hét lớn, đến gần đứng bóng mới nghỉ ăn trưa ... Buổi chiều có ba toán, mỗi toán 4 người, đến từng khối: Tổ hớt tóc làm đẹp cho trại viên, lư do ngày vui, tiếp vợ, thân nhân, phải sạch, đẹp. Cán bộ nói như vậy. Gọn Gàng, Sạch Đẹp là nhiệm vụ mà ai cũng phải tuân thủ thực hiện. Tất cả đều vui và chờ đợi. Sân khấu thực hiện dă chiến nhưng vẫn có hai cánh gà, phông và màn kéo rộng đủ cho tốp hợp ca 30 người đứng 3 hàng ngang mỗi hàng 10 người. Đối diện và cách sân khấu 3m là 5 hàng ghế, mỗi hàng liên kết nhau bằng 4 ghế dài học sinh. Đó là nơi cán bộ quản giáo và cán bộ khách mời từ các đơn vị trong vùng. Hai bên nơi cán bộ ngồi là ban đồng ca, mỗi bên 120 người, xếp thành 3 hàng ngang mỗi hàng 40 người. Sau lưng chỗ ngồi cán bộ là toàn thể trại viên c̣n lại của trại đứng thành hàng ngay ngắn, như sắp duyệt binh. Đèn sân khấu cũng được bắt rất chuyên nghiệp, đủ loại, đỏ xanh, sáng tối. Điện được lệnh ưu tiên cho sân khấu. Đúng 20 giờ, buổi lễ bắt đầu. Cán bộ điều khiển chương tŕnh giới thiệu khách mời về dự Buổi Văn Nghệ 2/9 đêm nay có : - đ/c Ngu văn Thái, bí thư huyện ủy huyện.. - Đ/c Tài thị Hồng, hội trưởng Hội Phụ Nữ huyện… - Đ/c Thiếu Tá Lưu văn Bộ…. và “Toàn thể cán bộ và trại viên A.38 tham dự” Tiếng vỗ tay vừa dứt. - Tiếp theo, xin giới thiệu Thiếu tá Hiền Lương, cán bộ Trưởng Trại A.38 phát biểu và tuyên bố lư do buổi lễ… Thiếu tá Hiền Lương, nai nịt chỉnh tề, ngực bên trái đeo một dề huy chương, cầu vai màu vàng, đầu nón cối, chân dép râu.. từ hàng ghế đầu tiên, nơi cán bộ ngồi, bước lên sân khấu. Lại có tiếng vỗ tay. Thiếu tá Hiền Lương móc tờ giấy từ túi áo, và.. - Kính thưa các Đ/c… Sau khi thưa hết những quan khách và thành phần tham dự, bắt đầu đọc : - Với sự lănh đạo sáng suốt và tài t́nh, Hồ Chủ Tịch đă đưa cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, bằng cuộc khởi nghĩa mùa thu tháng tám 1945 đến thắng lợi vang dội, xóa bỏ ách thống trị của bè lũ Phong Kiến, Thực Dân, quyền làm chủ đất nước về tay nhân dân lao động.. Thiếu tá ngừng lại để thở, rồi tiếp: - Tuyên ngôn độc lập bất hủ 2/9/1945 được Bác Hồ đọc, công bố với toàn dân, và toàn thế giới, Việt nam là nước độc lập, tự do. Việt Nam đă bắt đầu một kỷ nguyên mới đang ngẩng cao đầu, thẳng bước đến tương lai…. Ngưng để lật trang, đọc tiếp: -Kính thưa các Đ/c, Miền nam đă hoàn toàn giải phóng, non sông đă liền một dải, hôm nay, ta ăn mừng Lễ Quốc Khánh đầu tiên được tổ chức tại Miền Nam Thành đồng Tổ Quốc… Bài diễn văn chấm dứt cùng tiếng vỗ tay rào rào. Cán bộ điều khiển chương tŕnh xuất hiện trên sân khấu: - Sau đây là chương tŕnh Văn Nghệ -cây-nhà-lá-vườn. Tiết mục đầu tiên: nhạc cảnh “Bác Cùng Chúng Cháu Hành Quân” do Ban Văn Nghệ A.38 tŕnh diễn. Dàn dựng : Ngọc Toàn. Ngoc Toàn là tên cúng cơm Hạt Mè. Màn 1: Một tốp ca 20 người, đồng phục bộ đội cụ Hồ, xếp 3 hàng ngang , hàng một: 4, hàng hai 7, hàng sau 9, Hạt Mẻ đứng trên cái bục cao 0,3m, quay lưng lại khán giả, tay phải cầm đũa chỉ huy, hai tay đưa ngang vai, tiếng hát cất lên. Đêm nay trên đường hành quân ra mặt trận Trùng trùng đoàn quân tiến bước theo con đường của Bác Nả ngàn hoa chiến công ta dâng lên người Dâng lên tới Đảng cả niềm tin chiếu sáng ngời
Theo chiếc đũa trên tay phải Hạt Mè, nhịp được giữ lúc lên cao, lúc xuống thấp, lúc ầm ầm như tiếng bước chân hành quân, lúc chậm, lúc hối hả. Đi ta đi giải phóng Miền Nam
Khi quê hương nhà vẫn c̣n bóng quân xâm lược
Tay trái điều khiển bè, lúc hai lúc ba, lúc trầm, lúc bổng, bài hát được hát hết ba điệp khúc, và kết thúc lập lại, êm đềm, nhỏ dần.. Bác kính yêu đang cùng chúng cháu hành quân Bác kính yêu đang cùng chúng cháu hành quân
….nhỏ dần…….. Màn hạ, tiếng vỗ tay hoan hô vang động ầm ào. Màn 2: Ánh sáng mờ, như ánh trăng khuya.. Tiếng hát cất lên, bóng đoàn quân đang hành quân ra chiến trường hiện trước phông rừng núi trường sơn.. Lúc này, lẫn trong tiếng hát có tiếng súng trận vang xa đ́ đùng… Tiếng vỗ tay rào rào. Màn 3: Tốp 20 của màn 1, vai mang ba lô, súng đạn.. hát dưới ánh mặt trời chói chang, vừa hát vừa nhịp bước quân hành, thay đổi đội h́nh, lúc tiến lúc lui, lúc khom lúc đứng.. Tất cả cán bộ đứng hết lên, và cùng tất cả trại viên.. đồng loạt vỗ tay.. hoan hô. - Sau đây, xin giới thiệu tứ ca “ Tiếng Đàn Ta Lư “. 4 trại viên, đồng phục bộ đội cụ Hồ, cải trang thành Bộ Đội Cái đầu đội nón cối, không biết mượn đồng phục ở đâu mà người th́ chật cứng, đứa rộng phùng ph́nh, lại c̣n mang gùi, đi nhỏng nhảnh…. Khán giả cười ồ.. Đi chiến trường gùi trên vai nặng trĩu Đàn Ta Lư em cất tiếng ca vui cùng núi rừng Mừng thắng trận quê em…
Khán giả bất ngờ v́ chất giọng ngon lành của 4 tên, như hề Charlot, mà có giọng oanh vàng, lại c̣n thay đổi đội h́nh, lắc mông nhún nhảy, vừa tức cười, vừa nghe sướng tai. Từ trên đỉnh núi cao chon von Thánh thoát nhịp nhàng cùng lời em ca Tính..tính..tinh tang ..tang t́nh Con chim….
Tiết mục chấm dứt, 4 cô gái cúi chào khán giả, khán giả vừa vỗ tay vừa cười, 4 ca sĩ cũng cười toe toét.
Tiết mục tiếp theo: “Tiếng chày trên sóc Bambo”. Một
nhóm 10 trai tù, cải trang già trẻ, nam nữ, múa quanh đống lửa.. Nhóm
khác, ẩn phía xa, đang giả gạo. Lửa bập bùng Tiếng chày khua
Cắc cùm cum …cắc cùm cum Đuốc lồ ô Bập bùng bên ánh lửa Sóc Bambo rộn ră tiếng chày khua
Tiếp theo là đơn ca “Nhạc rừng “ rồi tốp ca “Đường trường sơn, Xe anh qua”. Sau đó là đồng ca“Ḥ Kéo Pháo”. Hạt Mè xuất hiện, đứng trên bục cao 0m3, mặt hướng về khán giả, dàn đồng ca đứng phía trước, hai bên sân khấu, mỗi bên 120 người. Hạt Mè cúi chào, trịnh trọng, cứ y như đang đứng trước dàn hợp xướng, tay phải cầm đũa. Hắn nh́n và cười thầm “chỉ thiếu cái áo đuôi tôm nữa thôi” th́ Hạt Mè đă tṛn vai nhạc trưởng. Khi bài hát cất lên, tất cả đều nín lặng. Ḥ dô ta..nào Kéo pháo ta vượt qua đèo
Chừng ấy lời ca, mà nghe như trùng trùng vang động khắp núi đồi. Tay trái búng dây, chỉ…bè thấp, cao… tiếng dây kéo kẻo kịt… tiếng thở… tiếng hụt hơi…Có cả tiếng thét của anh bộ đội lấy thân ḿnh chận đà tuột của khẩu pháo… Nghe như có một gịng thác đổ đâu đó ḥa cùng tiếng thở của muôn binh.. Rồi tất cả im bặt, chỉ c̣n nghe tiếng gió ngàn vi vu.. cả tiếng chim đâu đó hót vang... Hai tay Hạt Mè đưa cao, tay trái x̣e ra, th́nh ĺnh nắm lại ..cùng chiếc đũa đưa thẳng lên trời.. Ầm… một tiếng nổ, một phát pháo đầu tiên, do 240 cái miệng của 240 tù binh họp lai, tất cả đều bất ngờ giật ḿnh.. và vô số tiếng ầm.. ầm.. ầm.. chồng nhau chen lẫn tiếng nổ của đạn pháo từ Điện Biên vọng lại.. Tất cả cán bộ đều đứng cả dậy, vỗ tay hoan hô. C̣n trại viên th́ vỗ tay.. la bis.. bis.. vang trời. Hắn nghĩ Hạt Mè đă thực sự bung xác để thực hiện màn tŕnh diễn này. Người dẫn chương tŕnh: - Sau đây là đồng ca 'Bài hoan Ca ở A.38' do trại viên sáng tác và biểu diễn. Hạt Mè xuất hiện, Hắn trịnh trọng cúi chào rồi ngẩng lên nh́n dàn đồng ca ở phía trước, hai bên sân khấu. Yên lặng Hắn đột ngột ra hiệu. Không nghe tiếng hát, chỉ có tiếng bước chân…, rồi ..đưa đũa.. và 240 cái miệng cùng cất cao tiếng hát: Anh em ta về đây
Vui bên nhau vui sum vầy
Hắn lấy hai cục bông, đă chuẩn bị sẵn, nhét vào hai
lỗ tai. Hắn thấy chiếc đũa ở tay phải của Hạt Mè, lúc kéo ngang lúc đưa
dần lên cao, lúc xuống thấp…Hắn cũng nghe âm thanh ầm ào.. Bàn tay trái
của Hạt Mè, lúc chỉ bên trái, lúc hướng bên phải, lúc x̣e lúc nắm chặt…
H́nh như có cả tiếng nổ.. long trời lở đất.. Không biết Hạt Mè làm thế
nào mà tiếng vỗ tay hoan hô kéo dài măi, dài măi trong đêm. Sương đă bắt
đầu rơi… Sáng 3/9, chưa bao giờ trại A.38 có một buổi sáng lạ lùng đến thế. Có người hồi hộp đợi chờ, đi tới đi lui, có lúc nói cười vô cớ. Có người ủ rủ như gà mắc nước. Nỗi thất vọng hiển hiện trên những khuôn mặt, có cười chăng, cũng chỉ là tiếng khóc khô không lệ. Trại viên sẽ có thăm nuôi và trại viên không có thăm nuôi là hai thế giới khác biệt. Kẻ vui, người buồn. Kẻ nói cười luôn miệng, người lặng căm. Hắn đến Người Sĩ quan già. - Hôm nay.. - Thưa không, gia đ́nh tôi tận Quảng Trị… - Tôi hiểu. - C̣n anh khối trưởng…. Chị nhà có vô không ? - Thưa ..không. - Sao thế ? - Từ lần chết hụt ở chợ Sông Mao, tôi không cho nhà tôi vô nữa. - Rơ khổ. - Cũng như một số anh em…như anh …thôi mà. - Ừ, có sao đâu …anh khối trưởng hỉ… Người sĩ quan già đột ngột: - Chai Khuynh Diệp anh khối trưởng cho.. - Trời đất, hôm nay c̣n sao ? - Nó hết rồi, nhưng tôi giữ cái chai không để làm kỷ niệm. Hắn từ giă và nói rất nhỏ, như để ḿnh Hắn nghe. - Cảm ơn anh. V từ xa gọi lớn: - Anh khối trưởng.. anh khối.. - Cái ǵ mà hét lên vậy ? - Anh thất nghiệp phải không ? - Phải, th́ sao ? - Tới đây... tới đây…. đảng thất nghiệp.. nhậu chơi. Hắn ba chân bốn cẳng chạy đến, trong pḥng đă có nhiều người. - Anh Khối Trưởng .. khai cuộc đi. - Trời đất …không..
- Thôi mà… có chết th́ cũng chỉ được chết một lần
thôi.. anh khối.. - Chơi luôn.. Tiếng vỗ tay .. hoan hô.. Khối Trưởng.. - Khối Trưởng chịu chơi - Chơi chịu. - Nào, nâng ly.. Ly là ca uống nước, là chén ăn cơm, là nắp gà mèn… - Uống .. nào.. - Uống cho quên đời. - Anh em ơi… uống.. uống… Rượu vào, lời ra.. đủ thứ chuyện .. có người cười .. có kẻ khóc… Chia nhau giọt rượu cuốí cùng. V nói: - Em đưa anh về pḥng. H́nh như Hắn nghe tiếng c̣i tàu, tiếng c̣i tàu xa xăm mơ hồ. Trong giấc mơ, Hắn thấy Vân và các con đang đứng ở đầu ngơ Quang Trung chờ Hắn. Hắn chạy theo con tàu. Hắn với tay, kêu gọi, gào thét, nhưng con tàu vẫn chạy.. và xa dần .. hút mất trong đêm..
Ngày 4/9 là ngày cuối được thăm nuôi dịp Lễ 2/9. Vợ anh H, P, C , Tđ , B… vô hôm qua. Chị N vô hôm nay. Anh N rinh một xách quà về pḥng, mặt tươi như hoa. - Chú có quà thiếm ấy gởi. Hắn nhận gói quà Vân gởi. - Anh có cảm ơn chị dùm không đây ? Anh N cười.
- Có cái thư thiếm ấy …đọc đi Anh N nói: - Nghe nói Thiếm ấy vẫn ngồi bán chuối nướng trước cổng nhà thờ mỗi sáng Chủ nhật. - Em cũng không ngờ là Vân.. có thể làm được những việc như vậy. - Anh cũng vậy… thời thế cả .. Có một trại viên lạ xuất hiện: - Anh khối trưởng. - Tôi đây. - Anh Toàn nhờ tôi gọi Khối trưởng. Toàn là Hạt Mè, sao lại gọi.. - Có việc ǵ ? - Anh Toàn.. như gà chết… Hắn đi vội. Hạt Mè nằm mẹp trên chiếc chiếu đă rách tơ đầu, mắt nhắm nghiền, tiếng thở yếu đứt quăng. Hắn gọi nhỏ: - Hạt Mè.. Giọng run run: - Kỳ Khu…cậu đó hả.. - Tớ đây… Đôi mắt lờ đờ. - Tớ chết mất … - V́ sao ra nông nỗi.. Hạt Mè nhướng cặp mắt vô hồn. - Tớ đă chơi hết ḿnh hết sức.. - Cậu đă bung xác. - Phải tớ đă bung xác, hy vọng đổi được những phút tự do.. Thế mà.. Hắn lờ mờ hiểu lư do Hạt Mè “như gà chết”. - Họ không giữ lời hứa? - Chúng nuốt lời một cách thô bỉ.... Hắn động viên: - Đó là chuyện b́nh thường… - B́nh thường, b́nh thường với lũ man rợ. Quê vợ Hạt Mè ở Đơn Dương, nơi có đặc sản khá nổi tiếng. - Bỏ đi, chị có đem chuối LaBa vô không ? - Có, có cả khoai lang mật cậu thích nữa… - Ngồi dậy… Đưa quà cho tớ…rồi đi ra ngoài kia với tớ. Hạt Mè ngồi dậy một cách khó nhọc xem ra đă kiệt sức, rồi run tay lôi trong túi lát khá lớn. - Chuối ..khoai .. Cậu về đi.. Tớ đuối sức quá. - Phải cố vượt qua thất vọng… Đừng để nó vật ngă cậu. Hạt Mè cười như mếu. - Nhất trí. Papillon muôn năm. - Muôn năm.
Ngày mai 5/9 bắt đầu học tiếp lư thuyết CNXH và những
thắng lợi to lớn của CNXH miền Bắc.
|
