|
Kính tặng thầy Đặng Vủ Hoản Thân tặng anh Nguyễn Minh Khai và anh chị Lữ Quỳnh Tặng Vân và các con thân yêu Thương tặng tất cả học sinh yêu mến của tôi
Họa sĩ Trần Đạt vẽ CTNM ngày15/9/2013 Phần 23
Lúc ra đi Hắn có dặn Vân “Dù hoàn cảnh nào em cũng phải giữ căn nhà và chiếc 68.” Sáng hôm nay, Hắn thức dậy, hôn các con và nh́n vợ: - Em vất vả .. Vân cướp lời: - Ai ai.. đều như vậy cả, đâu phải riêng em. Hắn nh́n khắp nhà và chiếc Honda 68 được Vân trùm kín bằng tấm bạt màu nâu, ḷng thấy thương Vân vô hạn. - Anh đi một ṿng.. - Anh nhớ về sớm, anh cần nghỉ ngơi. - Anh sẽ về trước bữa cơm trưa thôi.. Hắn đi bộ dọc theo con đường Thống Nhất, xuống tận cầu Đạo Long, rồi quay trở về. Trên đường Hắn gặp học tṛ, phụ huynh, người quen và cả đồng nghiệp, đa số đều như muốn lẩn tránh, nhất là đồng nghiệp. Họ sợ tiếp xúc với một tên tù cải tạo, dù tên tù có được ”khoan hồng” đi chăng nữa. Cái thay đổi làm Hắn khó chịu, nhất là đồng nghiệp mà hắn gặp, ai cũng nón cối dép râu. Bộ đồng phục họ đang mặc, nó chưởi cha quá khứ của nhiều người đă từng nguyền rủa, sợ hăi cái nón cối, khinh bỉ đôi dép râu, ghét bỏ cái nón tai bèo và căm thù tận xương tủy, thề không đội trời chung với CS. Hắn về phường Mỹ Hương tŕnh diện như lệnh của cán bộ ở Nguyễn công Trứ. Hắn ngạc nhiên nh́n đồng chí chủ tịch. Đó là người bán rau ngoài chợ Phan Rang, không có chồng, có lần Hắn gặp trong cuộc họp Hội Phụ Huynh Hoc Sinh. Chị đi họp với tính cách cô ruột của học sinh tên Ngọc, lớp Hắn làm chủ nhiệm. Chị Út giờ là cán bộ cách mạng, chủ tịch phường. - Chào thầy. - Dạ… - Thầy…có việc ǵ? - Tôi học ở Sông Mao mới về. Tôi đến tŕnh diện. - Tôi hiểu rồi. Và gọi: - Đ/C Quang … Quang từ pḥng phía sau bước lên, nh́n Hắn vẻ ngạc nhiên: - Thầy mới được về? - Hôm qua. - Thầy vào đây.. Hắn ra phía sau làm mọi thủ tục và ra về. Cách đối xử của những cán bộ phường Mỹ Hương làm Hắn bớt lo, có chút an ḷng. Quang, chị Út đều nh́n Hắn không khác mấy ngày xưa, khi chị c̣n bán rau ngoài chợ và Quang c̣n là học sinh nghèo, một buổi đi học, một buổi đạp xe bagat chở thuê, kiếm sống. Trong bữa ăn hắn nói: - Chị Út bán rau làm chủ tịch phường. - Em biết rồi. Cả học tṛ Quang nữa. Nó làm bí thư Đoàn Thanh Niên kiêm chức ǵ nữa.. ở phường.. - Anh vừa tŕnh diện nó đây. - Anh nhận thấy Quang và chị Út thế nào? Hắn trả lời Vân không đắn đo: - B́nh thường. - Như ngày xưa? - Phải… như xưa.. Hắn lựa những lát khoai lang độn trong nồi cơm, tém phần cơm không độn cho các con. - Vân này. - Dạ. - Mai anh chạy xe …thồ. Vân trầm ngâm: - Không nên.. đâu anh. - Tại sao? - Chạy xe thồ… không phải là lao động làm ra vật chất cho xă hội…. mà như vậy th́ không phù hợp quan điểm.. CS. Hắn cười: - Em học ở đâu… mà phát biểu y như cán bộ giảng viên A.38 vậy? Vân làm giận: - Anh này…
Chạy xe thồ là cách duy nhất kiếm cơm trong giai đoạn này đối với thành phần giáo sư biệt phái, học tập cải tạo mới về như Hắn. Vả lại, Hắn thấy người ta cũng hành nghề đầy đường đấy thôi. Hắn tung tấm bạt phủ chiếc Honda 68 để dưới bếp. Không xăng, v́ trước khi đi lên NLS hắn đă rút hết xăng. Bánh trước xẹp lép. Hắn lấy cây chổi lông gà quét bụi rồi nhúng cái khăn ướt lau chiếc xe. Tất cả vẫn chưa sét rỉ, c̣n nguyên, sáng bóng.. Hắn nói với vợ: - Anh ra thằng Năm nhờ nó vô bơm vá bánh xe trước…Nó xẹp lép. - Nhờ nó mua xị xăng luôn. Ca Dao đă đi sinh hoạt Đội Thiếu Niên, Nguyễn đi học, Anh Thư và Hương đang chơi trước nhà với các bạn trong xóm.
Hắn ra khỏi hẻm, băng qua đường Quang Trung, đi chừng
50m là đến đường Thống Nhất. Bên kia đường giáp đầu cầu Ông Cọp là nơi
ba anh em, Tư, Năm. Sáu sửa xe honda. Cả ba đều giỏi tay nghề, nhưng
điểm nổi bật của ba tay thợ này là tính t́nh. Nhà nghèo, ít học, nhưng
cả ba đều ăn nói, cư xử với mọi người, với khổ chủ những chiếc xe hư,
rất lễ phép. Người ta c̣n đem xe đến sửa v́ tính trung thực, và giá phải
chăng. Nơi sửa, ngày trước, có khách suốt ngày.. Hắn là tay mê đi bạt Tràu tài tử, nên thường lân la làm quen, nhưng chẳng bao giờ được đi câu cùng ông. - Lúc nào đi câu cũng mang theo một trứng gà luộc. Ông nói. Thầy biết, có lúc bạt mỏi tay mà không bao giờ cá ăn. Lúc đó cứ đặt trứng gà xuống đất ”Trong đất, trong cát, cho xin vài con Tràu…” là cá đớp ngay. - Khi cá táp mồi, thầy phải “Hỏi” trước khi đánh. Cá táp rồi nhấn mồi, nhưng đó là động tác giả, nó chỉ ngậm hờ và dừng lại nghe ngóng. Nếu lúc này mà đánh th́ cao nhất là cá văng lên khỏi mặt nước là cùng. Trước khi "Đánh" phải.. nhóm dây câu, tức "Hỏi". Nó sợ mồi tuột khỏi miệng, lúc này nó mới nuốt mồi và chạy. ”Thầy chỉ cần đánh nhẹ, 10 con dính 10” - Phát hiện dề Ṛng Ṛng: Bạt măi mà Tràu mẹ không táp, nó cứ hớp con vào miệng, bỏ đi, đến nơi khác, nhả ra, như vậy là gặp con Tràu tinh khôn, phải chọc nó giận lên, nó mới táp “bỏ ghét”. Thường th́ con Tràu này không ở kề cận mà nằm ở xa quan sát đàn con… Đàn Ṛng Ṛng quay đầu hướng nào th́ hướng đó có mẹ chúng… Cứ bạt hướng đó, nó tức giận táp mồi…là xong. Sau một thời gian lân la, Hắn được ông truyền ba chiêu độc nói trên nhưng cho đi câu cùng th́ chưa được ông đồng ư . Hắn băng qua đường. - Anh, anh về hồi nào ? - Mới về hôm qua. Tư, Năm đâu ? - Anh Tư đi ruộng, anh Năm lên rẩy…em trực ở đây…bây giờ ế lắm anh ơii… - Ế ? - Phải, bộ đội mua xe gởi về Bắc gần hết, xăng phải mua theo phiếu duyệt của HTX, và.. dân không dám … sử dụng xe như trước nữa. - Tai sao ?
- Họ sợ bị “đánh giá” là... tư bản. - C̣n Ông? - Anh hỏi Ông Nội Cá Tràu? - Phải. - Ông chết rồi! Hắn bất ngờ: - Chết rồi? Ông c̣n khỏe lắm mà. - Dạ, một tháng sau 16/4, ông lại vác cần đi câu và bị bắt.. với tội “liên lạc với tàn quân”. Có nói thế nào Cán bộ cũng không tin… Ông bị nhốt để điều tra một tuần th́ được “khoan hồng’. Một ngày sau được thả, ông đem hết đồ nghề, mà ông quí hơn vàng, Ông đốt tất cả.. ngay chỗ anh đang đứng. Sau đó ngă bệnh và ra đi luôn. Hắn thở dài: - Tội nghiệp ông quá. Và nói với Sáu, Hắn thường thêm chữ Út. - Út Sáu vô nhà.. xem cái 68 giùm anh.. bánh trước xẹp, khô xăng.. - Dạ.. may c̣n một xị xăng đây. Anh về, em vô ngay.. Út Sáu nhanh tay, chỉ 20 phút là chiếc 68 nổ ḍn, nó cười: - Anh chạy xe thồ phải không ? Em canh xăng nhỏ nhất, ít tốn nhất, nhưng chở hai th́ xe không bốc, c̣n chở một th́ ngon lành. Hắn đưa tiền: - Em giúp anh .. Coi như mừng ngày anh về. Vân đứng một bên lên tiếng: - Cho anh chị gởi tiền xăng. - Chị mua kẹo cho mấy đứa nhỏ, nói chú Út cho, là em vui rồi. Út bước nhanh ra khỏi hẻm, như vội về “tiệm” sửa xe. Thời gian Út sửa 68, không biết có khách nào đến không ? Đa số những người quen biết, lớn nhỏ đều gọi Hắn bằng Thầy, chỉ riêng anh em Út Sáu là gọi bằng Anh. Hắn thấy gọi Anh hay hơn gọi Thầy. Nó thân thiết hơn. Sáng hôm sau, Hắn chất vợ và bốn đứa con lên 68. Ca Dao và Anh Thư ngồi trên b́nh xăng phía trước, yên sau Nguyễn ngồi sát lưng Hắn, Vân bồng Út Hương ngồi sau cùng. "Cuộc đời vẫn c̣n đó, vẫn chưa có ǵ phải âu lo [?] Ta được sống một ngày hăy tận hưởng những ǵ mà cuộc đời ban cho một ngày. Vân và các con tôi, cả tôi nữa, chúng tôi phải cười lên, không được bi quan, cho dù cuộc đời đang diễn ra .. đầy bi quan chăng nữa." Sau khi ăn bánh canh bà Tư ở gần nhà hộ sanh Bà Mận, Hắn đưa Ca Dao, Nguyễn đến trường Mỹ Hương, Vân, Thư, Út Hương đến bùng binh Chợ. - Anh chạy cẩn thận. - Anh biết rồi.
Vân vào chợ chuẩn bị cho rổ chuối nướng ngày mai. Nh́n Vân và hai con
đứng nh́n theo, Hắn nghe có ǵ nghẹn nơi cổ họng. Đă ba ngày, Hắn đứng chờ khách ở Ngă Ba Tam Giác. Trong ba ngày này, Hắn học được bài thứ nhất không có trong sách Toán mà Hắn dạy: Không phải Hắn muốn đậu xe chờ khách ở bất cứ đâu cũng được. Bến băi đă có người xí trước. Muốn đậu phải ngă mũ chào, phải xin phép. Điều đó làm Hắn bất ngờ. Ở ngă ba này đă có hai xe xí trước. Hắn phải đậu trong lề trái, ở cạnh chứ không được đậu giữa trung tâm tam giác. Ba ngày hắn chỉ chạy được 2 cuốc. Khi hai đồng nghiệp đă chở khách rời khỏi bến đậu, Hắn mới được rước khách. Đó là luật đường phố, luật bất thành văn. Hắn thuộc loại ĺ đ̣n. Vạn sự khởi đầu nan, kiên nhẫn, phải kiên nhẫn thôi, Hắn tự nhủ như vậy. Nhưng khi trong một tuần mà xảy ra tới hai vụ cướp - bọn cướp giả khách, đến đường vắng là rút dao đâm để cướp xe - th́ Hắn xao động. Chuyện thứ nhất, 5g sáng, một khách thanh niên đi từ Bến xe lên Tháp Chàm, lúc đến Mỹ Đức ngang nhà Máy Nước Đá, anh thanh niên bảo dừng xe, để đi tiểu tiện. Khi xe vừa giảm tốc độ, người lái nhận một mũi dao đâm vào sườn bên trái, người lái dùng chỏ tay phải thúc ngược ra sau, khách trúng đ̣n bay xuống đường rồi lồm cồm ḅ dậy định chồm tới đâm tiếp. - Mày chạy đi, nếu nhào tới tao bẻ một chân.. Khách ôm đầu lủi vào đám mía ven đường. Người chạy xe ôm, một tay bịt vết thương, một tay lái chiếc Honda Dame về nhà thương Phan Rang. Ông ta có vơ nên thoát chết. Chuyện thứ 2, buổi tối, Thuận đứng đón khách ở trước Tuyết Sơn. Một thanh niên đi Tấn Lộc, đến đồng ruộng ở giữa Tấn Tài -Tấn Lộc lại bảo dừng xe và rút dao. Thuận là con của một người làm thủ quỹ trường Duy Tân mà Hắn luôn gọi bằng Bác T. Thuận cũng là trung úy biệt phái nhưng dạy Tiểu Học. Đi tŕnh diện NLS vào trại Đồng Tâm cùng lượt với Hắn, nhưng không vào A.38. Thuận có học tay-côn-đô. Cuộc chiến bất phân thắng bại, người chơi dao, kẻ tay không. Khi hai tay Thuận đầy máu, th́ 3 đồng bọn tên cướp đi trên một chiếc 67 chạy tới.. Một chống 4, lúc này trận chiến kéo vô đồng ruộng, cách đường hơn 200m …bọn cướp cũng không thể nào hạ được đối phương, chúng lấy sợi dây, theo lời Thuận kể, hai đứa nắm hai đầu đây chạy ṿng tṛn và xiết cổ Thuận, Thuận giả ngất đi. Chúng lấy xe tiếp tục chạy hướng Tấn lộc –Đông Giang.. Có tiếng gơ cửa, Hắn e ngại v́ đêm đă rất khuya nên chần chừ không lên tiếng - Thầy.. thầy .. Hắn nghe tiếng ba Thuận, hắn mở cửa. - Có ǵ vậy Bác ? - Thằng Thuận chừng này vẫn chưa về… Tôi lo quá. Hắn nh́n đồng hồ: - Dạ. 1g sáng rồi.. Có khi nào Thuận về khuya thế này không Bác ? - Không, nó không nhậu nhẹt la cà.. thầy biết… Nó cũng không lắm bạn, hay trai gái. - Dạ, cháu biết. T́nh h́nh này ta chỉ biết chờ thôi Bác . - Xin lỗi đă phá giấc ngủ của thầy. - Bác an tâm. Cháu sẽ thức chờ… Bác Thoại về lại nhà, sát vách với nhà Hắn, bật hết đèn sáng choang. Hai giờ sau th́ Thuận về, máu me đầy ḿnh. Hắn d́u Thuận đến nhà thương. Sự việc xảy ra như vậy làm Vân lo: - Người ta có vơ.. nên thoát chết …c̣n anh.. Hắn phân tích: - Hai trường hợp đều xảy ra ban đêm. Bóng tối đồng lơa với tội ác mà em. Anh không chạy ban đêm, thế là an toàn. Hắn nói cứng nhưng trong bụng c̣n lo hơn cả vợ. Nhưng không chạy th́ không c̣n cách nào kiếm đủ gạo nuôi các cháu. Vân đă vất vả lắm rồi, Hắn không nỡ để Vân khổ thêm. Trong cái túi lúc nào cũng treo bên bửng xe là hồ sơ xin việc của Vân. Từ Nhà Máy Đường Tháp Chàm, đến HTX hành tỏi Văn Sơn, từ cty Ngọai Thương đến HTX cá Sơn Hải, chẳng nơi nào nhận. Lư lịch của Vân, có chồng là trung úy Ngụy biệt phái, ”thứ không treo cổ là may rồi.” Hắn tiên liệu, sớm hay muộn ǵ cũng phải đối phó với Kinh Tế Mới, nếu Vân có việc làm, việc thi hành có thể được hoăn lại. Một hôm lúc về đến hẻm 15, Hắn thấy Vân và 4 con đang đứng chờ. Nh́n Vân, Hắn biết có chuyện ǵ đó làm Vân lo âu.
Không kịp vào nhà, Vân níu tay đưa cho Hắn tờ giấy. Hắn đọc, đó là lệnh
đi kinh tế mới do Ủy Ban Thị Xă PR-TC kư, trong giấy ghi rơ 5 đối tượng,
theo thứ tự ưu tiên –số 1 là “Ngụy Quân Ngụy Quyền đi học tập cải tạo
mới về chưa có công ăn việc làm.”
|
