Thân Trọng
Sơn
MỘT NỮ TU Ở NEW ENGLAND
(
A NEW ENGLAND NUN )
Mary E. Wilkins
Freeman
( 1852 - 1930 )
Mary E. Wilkins Freeman sinh
năm 1852 tại Randolph, Massachusetts. Sau khi tốt nghiệp trung học,
Freeman theo học tại Chủng viện Nữ Mount Holyoke và sau đó hoàn thành
việc học tại Chủng viện West Brattleboro trong khi cô theo đuổi nghề
viết văn. Vào giữa tuổi ba mươi, cha mẹ của Freeman đă qua đời và cô chỉ
có một ḿnh với một tài sản thừa kế nhỏ. Cô sống với những người bạn của
gia đ́nh và tiếp tục công việc viết lách, cuối cùng tự nuôi sống bản
thân bằng cách xuất bản những tác phẩm quan trọng được William Dean
Howells, Henry James và các nhà văn lớn khác thời đó công nhận và ca
ngợi. Trong khi viết một số tiểu thuyết, bà được biết đến nhiều nhất với
truyện ngắn, đặc biệt là những truyện tập trung vào vùng New England.
Tuy nhiên, Freeman đă mở rộng phạm vi của ḿnh và sản xuất nhiều thể
loại hư cấu, bao gồm cả truyện bí ẩn và truyện ma. A New England Nun and
Other Stories (1891) được coi là thành tựu được giới phê b́nh đánh giá
cao nhất, một tuyển tập các câu chuyện trong khu vực tập trung chủ yếu
vào phụ nữ và cuộc sống ở New England. Ở tuổi 49, Freeman kết hôn với
một bác sĩ, Tiến sĩ Charles Freeman đến từ New Jersey. Tuy nhiên, cuộc
hôn nhân đă bị hủy hoại bởi chứng nghiện rượu của chồng cô và cuối cùng
cô đă ly thân với anh. Cuối cùng anh ta đă được đưa vào Bệnh viện Bang
New Jersey để điều trị bệnh tâm thần. Bà qua đời năm 1930 ở tuổi 78 sau
một cơn đau tim.
Freeman bắt đầu viết truyện và thơ cho trẻ em khi vẫn c̣n là một thiếu
niên để giúp đỡ gia đ́nh và nhanh chóng thành công. Sự nghiệp viết
truyện ngắn của cô bắt đầu vào năm 1881 khi cô giành vị trí đầu tiên
trong một cuộc thi truyện ngắn với bài dự thi “Gia đ́nh ma”. chủ nghĩa
hiện thực với chủ nghĩa siêu nhiên và những điều này đă tỏ ra có ảnh
hưởng rất lớn. Tác phẩm nổi tiếng nhất của bà được viết vào những năm
1880 và 1890 khi bà sống ở Randolph. Bà đă xuất bản hơn hai chục tập
truyện ngắn và tiểu thuyết. Bà được biết đến nhiều nhất với hai tập
truyện A Humble Romance and Other Stories (1887) và A New England Nun
and Other Stories (1891). Những câu chuyện của cô chủ yếu đề cập đến
cuộc sống ở New England. Freeman cũng được nhớ đến với cuốn tiểu thuyết
Pembroke (1894), và bà đă đóng góp một chương đáng chú ư cho cuốn tiểu
thuyết hợp tác mang tên The Whole Family (1908).
Thông qua các thể loại tác phẩm khác nhau bao gồm truyện thiếu nhi, thơ
và truyện ngắn, Mary Wilkins Freeman đă t́m cách thể hiện giá trị của
ḿnh với tư cách là một nhà nữ quyền. Trong thời gian viết, cô ấy đă làm
điều này theo những cách khác thường; ví dụ, cô ấy chuyển hướng từ việc
làm cho các nhân vật nữ của ḿnh trở nên yếu đuối và cần sự giúp đỡ vốn
là một câu nói thường gặp trong văn học. Thông qua các nhân vật như
Louisa trong truyện ngắn: “Một nữ tu ở New England”, Freeman thách thức
những ư tưởng đương đại liên quan đến vai tṛ, giá trị và các mối quan
hệ của phụ nữ trong xă hội. Ngoài ra, truyện ngắn “Cuộc nổi dậy của
'Mẹ'" của Freeman minh họa cuộc đấu tranh của phụ nữ nông thôn và vai
tṛ của họ trong gia đ́nh họ. “Cuộc nổi dậy của 'Mẹ'” đă khởi xướng cuộc
thảo luận về quyền của phụ nữ nông thôn, tiếp tục truyền cảm hứng nhiều
phần khác thảo luận về sự thiếu kiểm soát của phụ nữ nông thôn đối với
tài chính gia đ́nh và t́m cách cải thiện cơ cấu gia đ́nh nông dân vào
đầu thế kỷ XX.
Vở opera một màn The Village Singer của Stephen Paulus được chuyển thể
từ truyện ngắn Freeman; nó được Nhà hát Opera Saint Louis ủy quyền và
được công chiếu lần đầu vào năm 1979.
Mặc dù đă xuất bản hàng chục tập truyện ngắn và nhiều tiểu thuyết,
Freeman được nhớ đến chủ yếu nhờ hai tuyển tập truyện đầu tiên, A Humble
Romance và Other Stories
“ Khi một người đàn ông hay một người đàn bà níu giữ tuổi thanh xuân, dù
thành công th́ cũng có điều ǵ đó đáng thương và bi thảm. Đó là cuộc đấu
tranh không ngừng của tâm hồn để giữ lại niềm vui của trần thế, việc
chạy trốn của nó khiến nó khác biệt với thiên đường, và việc duy tŕ nó
không thể hoàn thành nếu không có nhận thức bên trong về sự vô ích của
nó.”
“ When a man or a woman holds fast to youth, even if successfully, there
is something of the pitiful and the tragic involved. It is the
everlasting struggle of the soul to retain the joy of earth, whose
fleeing distinguishes it from heaven, and whose retention is not
accomplished without an inner knowledge of its futility.”
A New England Nun (1891) là một câu chuyện sâu sắc về việc t́m kiếm hạnh
phúc trong một hoàn cảnh khó khăn. Sau một năm tán tỉnh, Joe Dagget,
người t́nh của Louisa lên đường t́m kiếm vận may cho anh. Mười bốn năm
nữa đă trôi qua. Joe đă trở lại và Lousia dự kiến sẽ cưới anh ấy sau một
tháng nữa.
Trong "A New England Nun", Mary E. Wilkins Freeman minh họa cuộc đấu
tranh của một người phụ nữ với cam kết kết hôn sau khi chờ đợi mười bốn
năm để chồng sắp cưới của cô trở về từ Úc, nơi anh ta đang kiếm tiền để
hỗ trợ cô. Nhân vật chính của Freeman, Louisa, thường xuyên làm những
công việc nội trợ tẻ nhạt một ḿnh trong nhà của cô ấy. Trong mười bốn
năm Joe, chồng của Louisa ở nước ngoài, cô đă quen với thói quen may vá
và đánh bóng hàng ngày của ḿnh, điều này bị xáo trộn khi Joe trở về.
Một chủ đề quan trọng trong truyện “A New England Nun” của Mary Wilkins
Freeman là hậu quả của sự lựa chọn. Louisa phải đối mặt với sự lựa chọn
giữa cuộc sống đơn độc và có phần vô trùng do chính cô tạo ra và cuộc
sống của một người phụ nữ đă có gia đ́nh. Cô đă chờ đợi mười bốn năm để
Joe Dagget trở về từ Úc.
Trong truyện “A New England Nun”, nhân vật chính từ chối khi buộc phải
thay đổi để theo người khác.
Con chó Caesar của Louisa tượng trưng cho niềm tin của Louisa rằng một
cuộc sống ẩn dật là một cuộc sống yên b́nh. Khi c̣n là một chú chó con,
Caesar - lúc đó là con chó của anh trai Louisa - đă cắn vào tay một
người hàng xóm (và người hàng xóm vẫn c̣n những vết sẹo).
Một nữ tu ở New England không chỉ giới thiệu một người kể chuyện cá nhân
mà c̣n là một người kể chuyện bí mật, đồng tính. Người kể chuyện không
chỉ tập trung vào một nhân vật mà c̣n được định vị trong câu chuyện.
Chính Louisa Ellis là người kể câu chuyện thông qua việc sử dụng diễn
ngôn gián tiếp tự do.
Freeman cung cấp cho người đọc những chi tiết tượng trưng cho bản chất
bị ḱm nén của Louisa. Bên dưới vẻ ngoài điềm tĩnh của Louisa là một
cuộc đấu tranh nội tâm. Các yếu tố, chẳng hạn như đồ khâu của cô ấy, con
chim hoàng yến trong lồng và tạp dề của cô ấy, đại diện cho những mong
muốn mà cô ấy đang cố gắng che giấu.
Trời đă xế chiều, ánh sáng
dần yếu đi. Có một sự khác biệt trong h́nh dáng của những bóng cây ngoài
sân. Ở đâu đó đằng xa những con ḅ đang rống và một chiếc chuông nhỏ
đang leng keng; thỉnh thoảng có một chiếc xe ngựa đi ngang qua, bụi bay
mù mịt, vài người lao động mặc áo xanh vác xẻng trên vai lê bước qua,
từng đàn ruồi nhỏ bay lên bay xuống trước mặt mọi người trong không khí
êm dịu. Dường như có một sự khuấy động nhẹ nhàng nổi lên khắp mọi thứ
chỉ nhằm mục đích lắng xuống - một điềm báo về sự nghỉ ngơi, im lặng và
màn đêm.
Sự hỗn loạn nhẹ nhàng ban ngày này cũng ảnh hưởng đến Louisa Ellis. Cô
đă yên b́nh khâu vá bên cửa sổ pḥng khách suốt cả buổi chiều. Bây giờ
cô cẩn thận khâu chiếc kim vào tác phẩm của ḿnh, gấp lại chính xác rồi
đặt vào một chiếc giỏ cùng với ống đê, chỉ và kéo. Louisa Ellis không
thể nhớ được rằng có bao giờ trong đời ḿnh cô đă
để
lạc chỗ một trong những món đồ
phụ nữ nhỏ bé này, nó đă trở thành một phần tính cách của cô sau một
thời gian sử dụng lâu dài và thường xuyên kết hợp với nhau.
Louisa buộc một chiếc tạp dề màu xanh lá cây quanh eo và lấy ra một
chiếc mũ rơm dẹt có dải ruy băng màu xanh lá cây. Rồi cô ra vườn với
chiếc chén sứ nhỏ màu xanh hái vài quả lư chua để pha trà. Sau khi hái
nho xong, cô ngồi ở bậc cửa sau và cắt cuống, cẩn thận nhặt những cành
nho vào tạp dề rồi ném vào chuồng gà. Cô nh́n chăm chú vào đám cỏ bên
cạnh bậc thang để xem có cái nào rơi ở đó không.
Louisa chậm chạp và bất động, cô phải mất rất nhiều thời gian để chuẩn
bị trà; nhưng khi đă sẵn sàng, nó được bày ra một cách duyên dáng như
thể cô là một vị khách thực sự của chính ḿnh. Chiếc bàn vuông nhỏ đặt
ngay giữa bếp, được phủ một tấm vải lanh hồ cứng có viền hoa lấp lánh.
Louisa đặt một chiếc khăn ăn bằng vải gấm hoa trên khay trà, trong đó có
một chiếc cốc thủy tinh cắt đầy những th́a cà phê, một b́nh đựng kem
bằng bạc, một chén đựng đường bằng sứ, một chiếc cốc và đĩa sứ màu hồng.
Louisa sử dụng đồ sứ hàng ngày - điều mà không người hàng xóm nào của cô
làm. Họ th́ thầm về điều đó với nhau. Bàn ăn hàng ngày của họ được bày
biện những bộ đồ sành sứ thông thường, những bộ đồ sứ tốt nhất của họ
được cất trong tủ pḥng khách, và Louisa Ellis cũng không giàu hơn cũng
như không có giáo dục tốt hơn họ. Tuy nhiên cô ấy vẫn sẽ sử dụng đồ sứ.
Bữa tối của cô ấy có một đĩa thủy tinh đựng đầy nho ngâm đường, một đĩa
bánh ngọt nhỏ và một đĩa bánh quy trắng nhạt. Ngoài ra c̣n có một hoặc
hai lá rau diếp mà cô cắt khéo léo. Louisa rất thích rau diếp, loại rau
mà cô đă trồng để hoàn thiện trong khu vườn nhỏ của ḿnh. Cô ăn uống khá
vui vẻ, mặc dù theo cách tế nhị, tinh tế; gần như ngạc nhiên khi một
lượng lớn thực phẩm đáng kể lại biến mất.
Sau bữa trà, cô múc một đĩa bánh ngô mỏng nướng thơm ngon rồi mang ra
sân sau.
"Ceasar!" cô gọi. "Ceasar! Ceasar!"
Có một chút vội vă, tiếng leng keng của sợi dây
xích, và một con chó
lớn màu trắng vàng xuất hiện trước cửa túp lều nhỏ bé của cô, vốn bị che
khuất một nửa giữa đám cỏ và hoa cao. Louisa vỗ nhẹ và đưa bánh ngô cho
nó. Sau đó cô trở vào nhà rửa bát đĩa, đánh bóng đồ sứ cẩn thận. Hoàng
hôn đă buông xuống; dàn đồng ca của lũ ếch bay vào cửa sổ đang mở to và
chói tai một cách tuyệt vời, và thỉnh thoảng một tiếng kêu dài sắc nhọn
của một con cóc cây xuyên qua cửa sổ. Louisa cởi chiếc tạp dề kẻ sọc màu
xanh lá cây, để lộ một chiếc ngắn hơn có in h́nh màu hồng và trắng. Cô
thắp đèn rồi lại ngồi khâu vá.
Khoảng nửa giờ sau Joe Dagget tới. Cô nghe thấy tiếng bước chân nặng nề
của anh trên đường đi, liền đứng dậy cởi chiếc tạp dề màu hồng trắng ra.
Dưới đó vẫn c̣n một cái khác - vải lanh trắng có viền vải lanh ở phía
dưới; đó là tạp dề của công ty Louisa. Cô ấy không bao giờ mặc nó mà
không có chiếc tạp dề khâu vải hoa bên ngoài trừ khi có khách. Cô vừa
mới gấp chiếc khăn màu hồng và trắng một cách vội vàng có phương pháp và
đặt nó vào ngăn kéo bàn th́ cửa mở và Joe Dagget bước vào.
Anh ấy dường như choán đầy toàn bộ căn pḥng. Một con chim hoàng yến nhỏ
màu vàng đang ngủ trong chiếc lồng màu xanh lá cây ở cửa sổ phía nam
thức dậy và vỗ cánh dữ dội, đập đôi cánh nhỏ màu vàng của ḿnh vào
song sắt. Nó luôn làm vậy khi Joe Dagget bước vào pḥng.
“Chào buổi tối,” Louisa nói. Cô đưa tay ra với vẻ thân mật trang trọng.
“Chào buổi tối, Louisa,” người đàn ông lớn tiếng đáp lại.
Cô đặt một chiếc ghế cho anh, và họ ngồi đối diện nhau, chiếc bàn ở
giữa. Anh ngồi thẳng dậy, giơ đôi chân nặng nề của ḿnh ra, liếc nh́n
quanh pḥng với vẻ bất an hài hước. Cô nhẹ nhàng ngồi thẳng lên,
khoanh đôi tay mảnh khảnh vào vạt áo vải lanh trắng.
“Thật là một ngày vui vẻ,” Dagget nhận xét.
“Thật sự dễ chịu,” Louisa nhẹ nhàng đồng ư. "Anh đă cắt cỏ chưa?" một
lúc sau cô hỏi.
"Phải, anh đă cắt cỏ cả ngày trên mảnh đất rộng 10 mẫu Anh. Công việc
khá nóng nực."
"Chắc chắn là vậy."
“Ừ, công việc dưới nắng khá nóng.”
“Hôm nay mẹ anh khỏe không?”
“Ừ, mẹ khá khỏe.”
“Em cho rằng bây giờ Lily Dyer đang ở cùng bà ấy?”
Dagget đỏ mặt. “ Vâng, cô ấy ở cùng bà,” anh chậm răi trả lời.
Anh không c̣n trẻ lắm nhưng có vẻ trẻ con trên khuôn mặt to lớn. Louisa
không lớn bằng anh, khuôn mặt trắng trẻo và mịn màng hơn nhưng lại khiến
người ta có cảm giác già hơn.
“Em cho rằng cô ấy giúp ích rất nhiều cho mẹ anh,” cô nói thêm.
“Anh cũng đoán vậy; Anh không biết mẹ sẽ sống thế nào nếu không có
cô ấy,”
Dagget nói với vẻ ấm áp ngượng ngùng.
Louisa nhận xét: “Cô ấy trông giống như một cô gái thực sự có năng lực.
Cô ấy cũng rất xinh đẹp”.
“Ừ, cô ấy trông khá xinh đẹp.”
Lúc này Dagget bắt đầu sờ soạng những cuốn sách trên bàn. Có một album
có chữ kư h́nh vuông màu đỏ và một cuốn Sổ
Quà tặng của Thiếu nữ của mẹ
Louisa. Anh ta cầm chúng lên lần lượt và mở ra; rồi lại đặt xuống, cuốn
album lên trên Sách Quà tặng.
Louisa liên tục nh́n chúng với vẻ hơi lo lắng. Cuối cùng cô đứng dậy và
thay đổi vị trí của những cuốn sách, đặt cuốn album xuống bên dưới. Đó
là cách chúng đă được sắp xếp ngay từ đầu.
Dagget nở một nụ cười gượng gạo. “Bây giờ th́ cuốn sách nào ở trên có sự
khác biệt ǵ?” anh ấy nói.
Louisa nh́n anh với nụ cười bất măn. “Tôi luôn giữ chúng như vậy,” cô
th́ thầm.
“ Cô làm cái ǵ cũng hay,” Dagget nói, cố gắng cười lần nữa. Khuôn mặt
to lớn của anh đỏ bừng.
Anh ở lại thêm khoảng một giờ nữa rồi đứng dậy cáo từ. Đi ra ngoài, anh
vấp phải một tấm thảm và khi cố gắng đứng
vững, anh chạm phải chiếc giỏ đựng đồ làm
việc của Louisa trên bàn và làm đổ nó xuống sàn.
Anh nh́n Louisa, rồi nh́n những cuộn chỉ đang lăn, anh lúng túng cúi
xuống về phía chúng, nhưng cô đă ngăn anh lại. "Đừng bận tâm," cô nói; "Tôi
sẽ nhặt chúng sau khi anh đi."
Cô ấy nói với giọng hơi cứng nhắc. Hoặc là cô hơi bối rối, hoặc sự căng
thẳng của anh đă ảnh hưởng đến cô, và khiến cô có vẻ bị hạn chế trong nỗ
lực trấn an anh.
Khi Joe Dagget ra ngoài, anh hít thở không khí buổi tối ngọt ngào bằng
một tiếng thở dài, và cảm thấy ḿnh giống như một chú gấu ngây thơ và có
thiện chí hoàn toàn sau khi rời khỏi một cửa hàng đồ sứ.
Về phần ḿnh, Louisa lại cảm thấy giống như người chủ cửa
hàng đồ sứ tốt bụng và kiên nhẫn sau khi con gấu đă rời đi.
Cô buộc chiếc tạp dề màu hồng, rồi chiếc tạp dề màu xanh lá cây, nhặt
tất cả những báu vật vương văi khắp nơi và đặt chúng vào giỏ đựng đồ
nghề của ḿnh, rồi vuốt thẳng tấm thảm. Sau đó cô đặt cây đèn xuống sàn
và bắt đầu kiểm tra kỹ tấm thảm. Cô thậm chí c̣n xoa ngón tay lên nó
và nh́n chúng.
“ Ảnh lê vào đây nhiều bụi quá,” cô th́ thầm. "Tôi nghĩ
ảnh đă làm vậy."
Louisa lấy một cái xẻng và chổi quét bụi rồi cẩn thận quét dấu vết của
Joe Dagget.
Nếu anh ta biết được điều đó, điều đó sẽ làm anh thêm bối rối và bất an,
mặc dù điều đó ít nhất sẽ không làm xáo trộn ḷng trung thành của anh.
Anh đến gặp Louisa Ellis hai lần một tuần, và mỗi lần ngồi trong căn
pḥng dịu dàng ngọt ngào của cô, anh cảm thấy như thể được bao quanh bởi
một hàng rào đăng ten. Anh sợ cựa quậy kẻo ḿnh sẽ đặt một bàn chân hoặc
bàn tay vụng về vào mạng lưới thần tiên, và anh luôn có ư thức rằng
Louisa đang sợ hăi theo dơi v́ sợ rằng anh sẽ làm vậy.
Vẫn là ren và Louisa chỉ huy buộc anh phải tôn trọng hoàn hảo, kiên nhẫn
và trung thành. Họ sẽ kết hôn trong một tháng nữa, sau cuộc tán tỉnh đặc
biệt kéo dài suốt mười lăm năm. Trong mười lăm năm, hai người chưa một
lần gặp nhau và họ hiếm khi trao đổi thư từ. Joe đă ở Úc suốt những năm
đó, nơi anh đến để kiếm tiền và ở đó cho đến khi thành công.
Nói đúng ra anh cũng
sẽ ở lại năm mươi năm nếu
cần lâu như vậy, rồi trở về nhà trong t́nh trạng
yếu đuối và lảo đảo, hoặc sẽ không bao giờ về nhà nữa để cưới Louisa.
Nhưng vận may đă được tạo dựng trong mười bốn năm, và giờ đây anh đă trở
về nhà để cưới người phụ nữ đă kiên nhẫn và không nghi ngờ ǵ chờ đợi
anh suốt thời gian qua.
Không lâu sau khi họ đính hôn, anh đă thông báo với Louisa quyết tâm dấn
thân vào các lĩnh vực mới và đảm bảo năng lực trước khi họ kết hôn. Cô
đă lắng nghe và đồng ư với sự thanh thản ngọt ngào không bao giờ làm cô
thất vọng, ngay cả khi người yêu của cô bắt đầu cuộc hành tŕnh dài và
không chắc chắn đó. Joe, phấn chấn lên trước quyết tâm mạnh mẽ của ḿnh,
vào phút cuối có suy sụp một chút, nhưng Louisa đă hôn anh ấy với một chút
đỏ mặt và nói lời tạm biệt.
“ Sẽ không lâu đâu,” Joe tội nghiệp nói giọng khàn khàn; nhưng đă mười
bốn năm rồi.
Trong khoảng thời gian đó đă có nhiều chuyện xảy ra. Mẹ và anh trai của
Louisa đă qua đời, cô chỉ có một ḿnh trên đời. Nhưng biến cố lớn nhất
trong tất cả - một biến cố tinh vi mà cả hai đều quá đơn giản để hiểu -
đôi chân của Louisa đă rẽ vào một con đường, có thể bằng phẳng dưới bầu
trời tĩnh lặng, thanh b́nh, nhưng thẳng tắp và không lay chuyển đến nỗi
nó chỉ có thể cản trở cô nghiêm trọng và chật hẹp đến mức không c̣n chỗ
cho bất kỳ ai ở bên cạnh cô.
Cảm xúc đầu tiên của Louisa khi Joe Dagget về nhà (anh không hề báo
trước cho cô biết anh sẽ đến) là sửng sốt, mặc dù cô không thừa nhận
điều đó với chính ḿnh và anh cũng chưa bao giờ mơ về điều đó. Mười lăm
năm trước cô đă yêu anh - ít nhất cô cho rằng ḿnh như vậy. Ngay lúc đó,
nhẹ nhàng chấp nhận và rơi vào sự trôi dạt tự nhiên của thời con gái, cô
đă coi hôn nhân phía trước là một đặc điểm hợp lư và có thể là một điều
đáng khao khát trong cuộc sống. Cô đă b́nh tĩnh ngoan ngoăn lắng nghe
quan điểm của mẹ cô về vấn đề này. Mẹ cô gây chú ư v́ tính cách điềm
tĩnh và tính t́nh điềm tĩnh, ngọt ngào. Bà đă nói chuyện một cách khôn
ngoan với con gái ḿnh khi Joe Dagget tŕnh diện và Louisa đă chấp nhận
anh ta không chút do dự. Anh là người t́nh đầu tiên mà cô từng có.
Cô đă chung thủy với anh suốt ngần ấy năm. Cô chưa bao giờ mơ tới khả
năng kết hôn với bất kỳ ai khác. Cuộc sống của cô, đặc biệt là trong bảy
năm qua, tràn ngập sự b́nh yên dễ chịu, cô chưa bao giờ cảm thấy bất măn
hay mất kiên nhẫn trước sự vắng mặt của người yêu; cô vẫn luôn mong chờ
sự trở lại của anh và cuộc hôn nhân của họ như một kết thúc tất yếu của
mọi chuyện. Tuy nhiên, cô đă rơi vào một cách đặt nó quá xa trong tương
lai đến mức gần giống như đặt nó vượt qua ranh giới của một cuộc sống
khác.
Khi Joe đến, cô đă mong đợi anh và mong được kết hôn trong mười bốn năm,
nhưng cô vẫn rất ngạc nhiên và sửng sốt như thể chưa bao giờ nghĩ đến
điều đó.
Sự kinh ngạc của Joe đến sau đó. Anh nh́n Louisa với sự xác nhận ngay
lập tức về sự ngưỡng mộ trước đây của ḿnh. Cô ấy đă thay đổi nhưng rất
ít. Cô vẫn giữ phong cách xinh đẹp và vẻ duyên dáng mềm mại, và anh cho
rằng mọi thứ đều hấp dẫn hơn bao giờ hết. Về phần ḿnh, ống đỡ động mạch
của anh ấy đă được đặt xong; anh đă quay lưng lại với việc t́m kiếm vận
may, và những cơn gió lăng mạn xưa cũ rít qua tai anh to và ngọt ngào
hơn bao giờ hết. Tất cả bài hát mà anh thường nghe đều là bài hát của
Louisa; từ lâu anh đă có niềm tin trung thành rằng anh vẫn c̣n nghe thấy
nó, nhưng cuối cùng đối với anh, dường như mặc dù gió luôn hát bài hát
đó nhưng nó có một cái tên khác. Nhưng đối với Louisa, gió chưa bao giờ
lớn hơn một tiếng th́ thầm; bây giờ nó lại lắng xuống và trở nên
lặng yên. Cô lắng
nghe một lúc với sự chú ư có phần tiếc nuối; rồi cô lặng lẽ quay đi và
đi may quần áo cưới.
Joe đă thực hiện một số thay đổi lớn và khá hoành tráng trong ngôi nhà
của ḿnh. Đó là ngôi nhà cũ; cặp vợ chồng mới cưới sẽ sống ở đó, v́ Joe
không thể bỏ rơi mẹ ḿnh, người không chịu rời bỏ ngôi nhà cũ của bà. V́
vậy Louisa phải rời bỏ những người thân của ḿnh. Mỗi buổi sáng, thức
dậy và đi lại giữa đống đồ đạc gọn gàng thời con gái, cô cảm thấy như
ḿnh đang nh́n lần cuối vào khuôn mặt của những người bạn thân yêu. Đúng
là trong một chừng mực nào đó cô có thể đem
chúng đi cùng, nhưng, khi bị
cướp đi môi trường cũ, chúng sẽ xuất hiện trong những vỏ bọc mới đến mức
gần như không c̣n là chính ḿnh nữa. Sau đó, có một số nét đặc biệt
trong cuộc sống cô độc hạnh phúc của cô mà có lẽ cô sẽ buộc phải từ bỏ
hoàn toàn. Những nhiệm vụ nghiêm khắc hơn những nhiệm vụ duyên dáng
nhưng không cần thiết này có lẽ sẽ được giao cho cô ấy. Sẽ có một ngôi
nhà lớn để chăm sóc; sẽ có khách khứa để
chào mời; sẽ có người mẹ già yếu đuối
và nghiêm khắc của Joe phải phục vụ; và sẽ trái ngược với mọi truyền
thống tằn tiện của làng nếu cô giữ nhiều hơn một người hầu. Louisa
c̣n có cái khác nữa, cô thường tận hưởng thú vui trong thời tiết mùa hè
bằng việc chưng cất những tinh chất ngọt ngào và thơm từ hoa hồng, bạc
hà cay và bạc hà xanh. Dần dần cô sẽ phải dừng thú vui
ấy. Kho tinh chất của cô đă
rất lớn, và cô sẽ không có thời gian để chưng cất chỉ v́ niềm vui của
nó. Khi đó mẹ của Joe sẽ nghĩ điều đó thật ngu ngốc;
Bà đă ám chỉ ư
kiến của ḿnh trong vấn đề này. Louisa rất thích may một đường may bằng
vải lanh, không phải lúc nào cũng để sử dụng mà v́ niềm vui đơn giản,
nhẹ nhàng mà cô ấy có được khi làm việc đó.
Cô sẽ không muốn thú nhận rằng đă hơn một lần cô xé một đường may chỉ để
thỏa măn với việc may nó lại với nhau. Ngồi bên cửa sổ trong những buổi
chiều dài ngọt ngào, nhẹ nhàng chọc kim xuyên qua lớp vải xinh xắn, bản
thân cô là sự b́nh yên. Nhưng có rất ít khả năng có được sự an ủi ngu
ngốc như vậy trong tương lai. Mẹ của Joe, một bà già độc đoán, sắc sảo
đến mức bà thậm chí đă ở tuổi già, và rất có thể ngay cả bản thân Joe,
với sự thô lỗ nam tính chân thành của ḿnh, cũng sẽ cười và cau mày
trước tất cả những cách làm đẹp đẽ nhưng vô nghĩa của một cô gái già.
Louisa gần như có ḷng nhiệt t́nh của một nghệ sĩ đối với sự ngăn nắp và
sạch sẽ trong ngôi nhà đơn độc của cô. Cô cảm thấy hân hoan thực sự khi
nh́n thấy những ô kính cửa sổ được cô đánh bóng cho đến khi chúng sáng
bóng như những viên ngọc quư. Cô nhẹ nhàng hả hê trước những ngăn kéo
ngăn nắp của ḿnh, với những thứ bên trong được gấp một cách tinh xảo,
có mùi hoa oải hương và cỏ ba lá ngọt ngào và rất tinh khiết. Cô ấy có
thể chắc chắn về sức chịu đựng của việc này không? Cô đă nh́n thấy những
h́nh ảnh đáng kinh ngạc đến mức cô gần như phủ nhận chúng là những thứ
khiếm nhă, về những đồ đạc thô thiển của nam giới nằm rải rác trong vô
số rác, bụi bặm và sự hỗn loạn nhất thiết nảy sinh từ sự hiện diện nam
tính thô thiển giữa tất cả sự hài ḥa tinh tế này.
Trong số những điềm báo về sự xáo trộn của cô, không ít nhất là về
Ceasar. Ceasar thực sự là một con chó ẩn dật. Trong phần lớn cuộc đời
ḿnh, nó đă sống trong túp lều hẻo lánh của ḿnh, bị tách biệt khỏi xă
hội của đồng loại và mọi niềm vui ngây thơ của loài chó. Kể từ khi c̣n
nhỏ, Ceasar chưa bao giờ đến xem hang của một con chuột chũi; nó chưa
bao giờ biết đến niềm vui sướng khi thấy một khúc xương lạc ở cửa bếp
nhà hàng xóm. Và tất cả là do một tội lỗi đă phạm phải khi nó vừa mới
bước ra khỏi tuổi thơ ấu. Không ai biết con chó già có khuôn mặt hiền
lành, trông hoàn toàn ngây thơ này có thể có khả năng hối hận sâu sắc
đến mức nào; nhưng dù có hối hận hay không th́ nó cũng đă phải đối mặt
với đủ h́nh thức trừng phạt chính đáng. Chó già Ceasar hiếm khi cất
giọng gầm gừ hoặc sủa, nó béo và buồn ngủ; có những chiếc nhẫn màu vàng
trông giống như cặp kính đeo quanh đôi mắt già nua mờ mịt, nhưng có một
người hàng xóm mang trên tay dấu vết của vài chiếc răng trẻ trung trắng
trẻo sắc nhọn của Ceasar, và v́ điều đó mà nó đă sống ở cuối đời, một
ḿnh trong một túp lều nhỏ suốt mười bốn năm. Người hàng xóm, người đang
nóng nảy và đau đớn v́ vết thương, đă yêu cầu Ceasar phải chết hoặc bị
tẩy chay hoàn toàn. V́ vậy, anh trai của Louisa, người nuôi con chó, đă
làm cho nó một cái cũi nhỏ và nhốt nó lại. Đă mười bốn năm kể từ đó,
trong cơn lũ tâm hồn trẻ trung, nó đă gây ra vết cắn đáng nhớ đó, ngoại
trừ những chuyến du ngoạn ngắn ngày, luôn ở cuối chuỗi, dưới sự giám hộ
nghiêm ngặt của chủ nhân hoặc Louisa, con chó già vẫn là một tù nhân
thân cận.
Người ta nghi ngờ liệu, với tham vọng hạn chế của ḿnh, liệu nó có tự
hào về điều đó hay không, nhưng chắc chắn rằng nó sở hữu danh tiếng rẻ
mạt đáng kể. Nó bị tất cả trẻ em trong làng và nhiều người lớn coi là
một con quái vật hung dữ. Con rồng của Thánh George khó có thể vượt qua
được con chó vàng già của Louisa Ellis về danh tiếng xấu xa. Các bà mẹ
nghiêm túc dặn ḍ con cái ḿnh không được đến quá gần nó, c̣n bọn trẻ
nghe lời và tin tưởng một cách thèm thuồng, với sự thèm muốn khủng bố
đầy mê hoặc, rồi lén lút chạy đến nhà Louisa, với nhiều cái nh́n liếc
xéo và ngoái nh́n con chó khủng khiếp. Nếu chẳng may nó phát ra một
tiếng sủa khàn khàn th́ có nghĩa là đang có sự hoảng loạn. Những người
lữ hành t́nh cờ vào sân của Louisa đều nh́n nó với ánh mắt kính trọng và
hỏi xem sợi dây xích có chắc chắn không. Nh́n chung, Ceasar có vẻ là một
con chó rất b́nh thường và không b́nh luận ǵ cả, bị xiềng xích, danh
tiếng của nó làm lu mờ nó, khiến nó mất đi những đường nét chuẩn mực
của chính ḿnh và trông mơ hồ và to lớn một cách đen tối. Tuy nhiên, Joe
Dagget, với khiếu hài hước và sự khôn ngoan của ḿnh, đă nh́n nhận con
người thật của nó . Anh dũng cảm sải bước đến gần và vỗ nhẹ vào đầu
nó, bất chấp lời cảnh báo nhỏ nhẹ của Louisa, và thậm chí c̣n cố gắng
thả nó ra. Louisa lo lắng đến mức anh ta từ bỏ, nhưng thỉnh thoảng vẫn
đưa ra quan điểm của ḿnh về vấn đề này một cách khá ép buộc. "Không có
con chó nào tốt hơn trong thị trấn," anh ấy nói, "và việc trói nó ở đó
là hết sức tàn nhẫn. Một ngày nào đó tôi sẽ đưa nó ra ngoài."
Louisa có rất ít hy vọng rằng anh sẽ không làm vậy, một ngày nào đó, khi
lợi ích và tài sản của họ sẽ hoàn toàn hợp nhất thành một. Cô h́nh dung
ra cảnh Ceasar hung hăn xuyên qua ngôi làng yên tĩnh và không có người
canh gác. Cô nh́n thấy những đứa trẻ vô tội đang chảy máu trên đường đi
của nó.
Bản thân cô rất yêu quư con chó già, v́ nó thuộc về người anh trai đă
chết của cô, và nó luôn rất dịu dàng với cô; cô vẫn có niềm tin lớn vào
sự hung dữ của nó. Cô luôn cảnh báo mọi người không nên đến quá gần nó. Cô cho nó ăn những món ăn khổ hạnh gồm bột ngô và bánh ngọt, và không
bao giờ kích thích tính khí nguy hiểm của nó bằng cách sưởi ấm và ăn
kiêng bằng thịt và xương. Louisa nh́n con chó già đang nhai món ăn đơn
giản của nó, nghĩ đến cuộc hôn nhân sắp đến của ḿnh và run rẩy. Vẫn
không có dự đoán nào về sự hỗn loạn và bối rối thay cho ḥa b́nh và ḥa
hợp ngọt ngào, không có điềm báo nào về cơn thịnh nộ của Ceasar, không
có sự rung chuyển hoang dă của con chim hoàng yến nhỏ màu vàng của cô,
đủ để biến cô thành một sợi tóc. Joe Dagget đă yêu quư cô và làm việc
cho cô suốt ngần ấy năm. Dù chuyện ǵ đă xảy ra, cô cũng không có quyền
chứng minh điều đó là sai sự thật và khiến trái tim anh tan nát. Cô khâu
những mũi khâu nhỏ tinh xảo vào bộ váy cưới của ḿnh và thời gian cứ thế
trôi qua cho đến khi chỉ c̣n một tuần nữa là đến ngày cưới của cô. Đó là
một buổi tối thứ Ba và đám cưới sẽ diễn ra trong một tuần kể từ thứ Tư.
Đêm đó có trăng tṛn. Khoảng chín giờ, Louisa tản bộ dọc con đường một
đoạn. Hai bên là những cánh đồng đang thu hoạch, được bao bọc bởi những
bức tường đá thấp. Những bụi cây xum xuê mọc bên cạnh bức tường, và
những cây cối - anh đào dại và cây táo già - xen kẽ nhau. Lúc này Louisa
ngồi xuống tường và nh́n quanh với vẻ trầm tư buồn bă.
Những bụi cây việt quất và đồng cỏ cao, tất cả đan xen với nhau và đan
xen với những dây leo dâu đen và những cây ngựa vằn, nhốt cô ở hai bên.
Cô có một khoảng không gian thoáng đăng giữa
chúng. Đối diện cô, bên kia
đường, là một cái cây x̣e rộng; mặt trăng chiếu sáng giữa những cành
cây, và những chiếc lá lấp lánh như bạc. Con đường trải đầy những đốm
bạc và bóng tối chuyển động tuyệt đẹp; không khí tràn ngập một sự ngọt
ngào bí ẩn. “Tôi tự hỏi đó có phải là nho dại không?” Louisa th́ thầm.
Cô ngồi đó một lúc. Cô vừa định đứng dậy th́ nghe thấy tiếng bước chân
và những giọng nói trầm thấp, cô vẫn im lặng. Đó là một nơi vắng vẻ, và
cô cảm thấy hơi rụt rè. Cô nghĩ ḿnh sẽ đứng yên trong bóng tối và để
mọi người, bất kể họ là ai, đi qua cô.
Nhưng ngay trước khi họ đến chỗ cô, những giọng nói và tiếng bước chân
đă ngừng lại. Cô hiểu rằng chủ nhân của chúng cũng đă t́m được chỗ ngồi
trên bức tường đá. Cô đang tự hỏi liệu ḿnh có thể lẻn đi mà không bị
chú ư hay không th́ một giọng nói phá vỡ sự tĩnh lặng. Đó là của Joe
Dagget. Cô ngồi yên và lắng nghe.
Giọng nói được phát ra bằng một tiếng thở dài lớn, cũng quen thuộc như
chính nó. "Chà," Dagget nói, "anh nghĩ là em đă quyết định rồi phải
không?"
“Đúng,” một giọng khác đáp lại; “Ngày mốt
em sẽ đi.”
“ Đó là Lily Dyer," Louisa nghĩ thầm. Giọng nói đó hiện rơ trong tâm trí
cô. Cô nh́n thấy một cô gái cao và có thân h́nh đầy đặn, với khuôn mặt
trắng trẻo, rắn chắc, trông càng xinh đẹp và rắn rỏi hơn dưới ánh trăng,
mái tóc vàng khỏe khoắn được tết thành búi. Một cô gái đầy sức mạnh mộc
mạc điềm tĩnh và nở hoa, với phong cách điêu luyện có thể coi là một
công chúa. Lily Dyer được dân làng yêu mến; và thông minh. Louisa thường
nghe thấy những lời khen ngợi về cô ấy.
“Ồ,” Joe Dagget nói, “ anh không có lời nào để nói cả.”
“Em không biết anh có thể nói ǵ,” Lily Dyer đáp lại.
“Anh không biết nói ǵ,” Joe lặp lại, nặng nề kéo dài từng chữ. Sau đó
là một sự im lặng. "Anh không xin lỗi," cuối cùng anh bắt đầu, "chuyện
xảy ra ngày hôm qua - rằng chúng ta gần như đă bộc lộ cảm xúc của ḿnh
với nhau. Anh đoán là chúng ta đă biết rơ như vậy rồi. Tất nhiên là anh
không thể làm ǵ khác hơn là tuần sau anh sẽ kết hôn. Anh sẽ
không quay lưng lại với người phụ nữ đă chờ đợi anh suốt mười bốn năm và làm
tan nát trái tim cô ấy.”
“Nếu ngày mai anh bỏ rơi cô ấy, em sẽ không lấy anh,” cô gái đột ngột
lên tiếng một cách kịch liệt.
“ Được rồi, anh sẽ không cho em cơ hội đâu,” anh nói, “nhưng anh cũng
không tin là em sẽ làm thế.”
"Anh sẽ thấy là em sẽ không làm vậy. Danh dự
là danh dự, và việc phải là việc phải. Và em sẽ
không bao giờ nghĩ tới bất kỳ người đàn ông nào chống lại
điều ấy v́ em hay v́ một cô gái nào đó; anh sẽ hiểu ra điều đó, Joe Dagget ."
"Ồ, em sẽ nhanh chóng nhận ra rằng anh sẽ không chống lại
điều ấy v́ em hay
bất kỳ cô gái nào khác," anh đáp lại. Giọng nói của họ nghe gần như thể
họ đang giận dữ với nhau. Louisa đang háo hức lắng nghe.
Joe nói: “ Anh rất tiếc v́ em cảm thấy phải đi xa, nhưng anh không biết,
nhưng tốt nhất là như vậy”.
"Tất nhiên là tốt nhất. Em hy vọng anh và em có lư trí."
"Chà, anh cho là em nói đúng." Đột nhiên giọng nói của Joe có chút dịu
dàng. "Nói đi, Lily," anh nói, "bản thân anh cũng sẽ ổn thôi, nhưng anh
không thể chịu nổi khi nghĩ - em không cho rằng em sẽ ưu sầu nhiều về
việc này sao?"
“ Em nghĩ là anh sẽ thấy em sẽ không ưu tư nhiều về một người đàn ông
đă có gia đ́nh.”
" Chà, anh hy vọng em sẽ không - anh hy vọng em sẽ không, Lily. Chúa biết
anh biết. Và - anh hy vọng - một ngày nào đó - em
rồi sẽ - t́nh cờ gặp một
người khác..."
“ Em không thấy bất kỳ lư do nào mà em lại không gặp
ai." Đột
nhiên giọng điệu của cô thay đổi. Cô nói bằng một giọng ngọt ngào, rơ
ràng, to đến mức người bên kia đường có thể nghe thấy. "Không, Joe
Dagget," cô nói, “ Em sẽ không bao giờ kết hôn với bất kỳ người đàn ông
nào khác chừng nào em c̣n sống. Em rất có lư trí, và em sẽ không làm tan
nát trái tim ḿnh cũng như không tự biến ḿnh thành kẻ ngốc; nhưng em sẽ
không bao giờ kết hôn, anh có thể chắc chắn về điều đó. Em không phải
loại con gái sẽ cảm thấy như thế này lần thứ hai.”
Louisa nghe thấy một tiếng kêu và một tiếng động nhẹ phía sau bụi cây;
rồi Lily lại nói - giọng nói như thể cô ấy đă tỉnh dậy. “Việc này phải
chấm dứt,” cô nói. "Chúng ta đă ở đây đủ lâu rồi. Em phải về nhà."
Louisa ngồi đó bàng hoàng, lắng nghe tiếng bước chân họ đang lùi dần.
Một lúc sau cô đứng dậy và nhẹ nhàng đi về nhà. Ngày hôm sau cô làm việc
nhà một cách bài bản; tất nhiên đó cũng là một vấn đề giống như việc thở
vậy, nhưng cô ấy không may áo cưới. Cô ngồi bên cửa sổ và thiền định.
Vào buổi tối Joe đến. Louisa Ellis chưa bao giờ biết rằng ḿnh có khả
năng ngoại giao, nhưng khi đến t́m nó vào đêm hôm đó, cô đă t́m thấy nó,
mặc dù thuộc loại hiền lành, giữa những vũ khí nữ tính nhỏ bé của ḿnh.
Ngay cả bây giờ cô cũng khó có thể tin rằng ḿnh đă nghe đúng và rằng cô
sẽ không làm Joe bị tổn thương nặng nếu cô phá vỡ hoàn cảnh khốn cùng của
ḿnh. Cô muốn lên tiếng với anh mà không bộc lộ quá sớm khuynh hướng của
ḿnh trong vấn đề này. Cô ấy đă làm điều đó thành công và cuối cùng họ
đă hiểu ra; nhưng đó là một điều khó khăn, v́
chính anh cũng sợ sự phản bội như cô.
Cô chưa bao giờ nhắc tới Lily Dyer. Cô chỉ nói đơn giản rằng mặc dù
không có lư do ǵ để phàn nàn về anh ấy, nhưng cô đă sống theo một cách
quá lâu đến nỗi cô sợ sự đổi thay.
“Chà, anh chưa bao giờ sợ như thế, Louisa,” Dagget nói. " Anh sẽ thành
thật mà nói rằng anh nghĩ có lẽ cách này tốt hơn; nhưng nếu em muốn tiếp
tục, anh sẽ ở bên em cho đến ngày hấp hối. Anh hy vọng em biết điều đó."
“Có, em biết,” cô nói.
Đêm đó cô và Joe chia tay một cách dịu dàng hơn bao giờ hết. Đứng ở cửa,
nắm tay nhau, một làn sóng kư ức tiếc nuối lớn cuối cùng quét qua họ.
“Chà, đây không phải là cách chúng ta nghĩ mọi chuyện sẽ kết thúc phải
không, Louisa?” Joe nói.
Cô lắc đầu. Trên khuôn mặt điềm tĩnh của cô có chút run rẩy.
" Em hăy cho anh biết nếu anh có thể làm được điều ǵ cho em," anh nói.
“Anh sẽ không bao giờ quên em, Louisa.” Sau đó anh hôn cô và đi xuống
con đường ṃn.
Louisa, đêm đó một ḿnh, đă khóc một chút, cô không biết tại
sao; nhưng sáng hôm sau, khi thức dậy, cô cảm thấy ḿnh giống như một nữ
hoàng, người sau khi lo sợ lănh địa của ḿnh sẽ bị tước đoạt khỏi tay
ḿnh, lại thấy nó được bảo đảm chắc chắn thuộc quyền sở hữu của ḿnh.
Giờ đây cỏ dại cao lớn có thể tụ tập quanh túp lều ẩn sĩ nhỏ bé của
Ceasar, tuyết có thể rơi trên mái nhà năm này qua năm khác, nhưng
nó sẽ
không bao giờ nổi cơn thịnh nộ khi đi qua ngôi làng không được bảo vệ. Giờ đây,
con chim hoàng yến nhỏ có thể biến ḿnh thành một quả bóng màu vàng yên
b́nh đêm này qua đêm khác và không cần phải thức dậy và run rẩy v́ sợ
hăi hoang dă trước song sắt của nó. Louisa có thể khâu các đường may
bằng vải lanh, chưng cất hoa hồng, phủi bụi, đánh bóng và gấp lại bằng
vải hoa oải hương, miễn là cô ấy muốn. Chiều hôm đó cô ngồi khâu vá bên
cửa sổ và cảm thấy khá b́nh yên. Lily Dyer, cao, thẳng và rạng rỡ, đi
ngang qua; nhưng cô không hề cảm thấy lo lắng. Nếu Louisa Ellis đă bán
quyền thừa kế của ḿnh th́ cô ấy không hề biết, hương vị của món súp rất
ngon và đă là niềm thỏa măn duy nhất của cô ấy bấy lâu nay. Đối với cô,
sự thanh thản và hẹp ḥi điềm tĩnh đă trở thành quyền lợi bẩm sinh. Cô
nh́n về phía trước qua những ngày dài tương lai được xâu chuỗi lại với
nhau như những viên ngọc trai trong chuỗi tràng hạt, hạt nào cũng giống
hạt nào, tất cả đều mịn màng, hoàn hảo và ngây thơ, và trái tim cô dâng
lên cảm ơn. Bên ngoài là buổi chiều hè oi bức; không khí tràn ngập âm
thanh của mùa thu hoạch bận rộn của con người, chim và ong; có những
tiếng la ó, tiếng kim loại va chạm, những tiếng gọi ngọt ngào và những
tiếng vo ve kéo dài. Louisa ngồi, cầu nguyện đếm từng ngày của ḿnh,
giống như một nữ tu ngoài tu viện.
THÂN TRỌNG SƠN
dịch và giới thiệu
( tháng 10 / 2024 )
Nguồn:
https://americanliterature.com/author/mary-e-wilkins-freeman/short-story/a-new-england-nun/
( Một nữ tu ở New England được vinh
danh là Truyện ngắn trong ngày vào thứ Sáu, ngày 08 tháng 3 năm 2024 )
art2all.net |