BÀN TAY NHỎ DƯỚI MƯA

Trương Văn Dân

 

 

NHỮNG PHÁT BIỂU MẪU MỰC

CỦA JOSÉ "PEPE" MUJICA

TẠI HỘI NGHỊ G20 Ở BRASILE

 

 

http://www.youtube.com/watch?v=3SxkMKTn7aQ
http://www.venceremos.it/2012/12/29/il-miglior-discorso-del-mondo-di-jose-mujica-presidente-delluruguay/


Trong hàng ngũ lănh đạo quốc tế, h́nh như chỉ có một người đă nhận thấy tai họa của trái đất và nhân loại. Người đó là José "Pepe" Mujica, tổng thống một nước rất nhỏ là Uruguay, nhưng ông đă can đảm phát biểu ư kiến của ḿnh trước hội nghị G20 ở Brasile. Câu hỏi của ông “ Mà con người quản lư thị trường hay thị trường quản lư con người?” chắc chắn sẽ đi vào lịch sử thế giới. V́ nó đơn giản, nhưng nói lên sự thật mà không ai có thể bắt bẻ. Và v́ nó chạm đến trái tim của những ai quan tâm đến giá trị sống của loài người.

“ Trước hết tôi xin cám ơn nhân dân Brasile và bà tổng thống Dilma Rousseff.

Và xin chân thành cảm ơn các đại biểu đă hùng biện phát biểu trước tôi. Với tư cách là nhà lănh đạo, tất cả các ngài đă biểu lộ ước muốn khích lệ các thỏa thuận để loài người tội nghiệp của chúng ta có thể đăng kư.

Nhưng xin các ngài cho phép tôi đặt mạn phép đặt lên vài câu hỏi.

Suốt ngày hôm nay chúng ta đă nói về sự phát triển bền vững và giải phóng loài người từ sự nghèo đói hiện nay. Thế th́ ư tưởng chủ đạo nào nằm trong đầu chúng ta?

Chúng ta đang nghĩ về mô h́nh phát triển và tiêu thụ của những xă hội giàu có hiện tại?

Tôi xin hỏi : điều ǵ sẽ xảy ra đối với hành tinh của chúng ta nếu những người da đỏ cũng có cùng số lượng xe hơi giống như các gia đ́nh người Đức?

Bao nhiêu dưỡng khí c̣n lại để chúng ta hít thở?

Thực t́nh mà nói: Hành tinh này hiện nay có đủ tài nguyên để có thể cung cấp cho 7, 8 tỷ người sống cùng mức sống tiêu thụ và lăng phí của những xă hội sung túc Tây phương?

Điều này có thể thực hiện hay không?

Hay là một ngày nào đó, chúng ta sẽ lại phải cùng nhau đối mặt để có một cuộc tranh luận khác?

Bởi v́ chính chúng ta đă tạo nên một nền văn minh mà trong đó chúng ta đang sống : con đẻ của thị trường, con đẻ của cạnh tranh…và đă dẫn đến một sự phát triển vật chất phô trương và bùng nổ?

Nhưng nền kinh tế thị trường đă làm phát sinh một xă hội thị trường và mang đến cho chúng ta sự ṭan cầu hóa này.

Nhưng chúng ta đang quản lư thị trường hay sự toàn cầu hóa đang quản lư chúng ta?

Chúng ta c̣n có thể nói về t́nh huynh đệ, về mọi người hăy ḥa b́nh chung sống cùng nhau trong một nền kinh tế đặt trên sự cạnh tranh khốc liệt và tàn bạo?

T́nh liên đới của chúng ta thực sự đang ở mức nào?

Tôi không nói những điều này để phủ nhận tầm quan trọng của sự kiện này, mà ngược lại.

Sư thách thức mà chúng ta đang có trước mặt có một tầm quan trọng khổng lồ và sự khủng hoảng vĩ đại không phải là sinh thái, mà là chính trị!

Loài người hiện nay không quản lư nổi sức mạnh mà ḿnh đă phóng thích, mà chính những sức mạnh này đang chi phối loài người …và quản lư luôn cuộc đời chúng ta!

Bởi v́ chúng ta sinh ra không phải để phát triển.

Chúng ta sinh ra để được hạnh phúc!

Bởi v́ cuộc đời chúng ta ngắn ngủi và trôi qua rất nhanh.
Nhưng nếu cuộc đời mà ta không sống, chỉ làm và làm để tiêu thụ nhiều hơn th́ động lực của cuộc sống là xă hội tiêu thụ v́ rằng, nếu chúng ta ngừng tiêu thụ, nền kinh tế sẽ khựng lại và nếu nền kinh tế khựng lại th́ con ma tŕ trệ liền xuất hiện trước mắt chúng ta.

Chính chủ nghĩa tiêu thụ đang tấn công trái đất.

Để kích thích chủ nghĩa tiêu thụ, chúng ta đang sản xuất ra những mặt hàng có tuổi thọ ngắn để có thể bán nhiều hơn.

Một cái bóng đèn không thể được sử dụng nhiều hơn 1000 giờ, nhưng chúng ta có thể sản xuất những bóng đèn có thể sử dụng 100 ngàn hay thậm chí 200 ngàn giờ.

Nhưng những bóng đèn này chúng ta không thể sản xuất do vấn đề thị trường, v́ chúng ta phải làm việc và chúng ta phải bảo vệ cái xă hội dùng rồi vứt. Và cứ thế chúng ta bị cầm tù trong cái ṿng lẩn quẩn.

Đây chính là những vấn đề thực của chính trị đang hối thúc chúng ta phải bắt đầu tạo dựng lên một nền văn hóa khác.

Không phải là chúng ta kêu gọi con người phải trở về sống trong hang động hoặc xây dựng một tượng đài cổ vơ cho sự lạc hậu.

Nhưng chúng ta không thể tiếp tục để thị trường quản lư chúng ta vô hạn định. Chúng ta phải bắt đầu là người quản lư thị trường.

V́ thế mà tôi xin nói bằng những ư tưởng khiêm tốn của ḿnh, là vấn đề mà chúng ta đang có trước mặt là thuộc về chính trị.

Các nhà tư tưởng cổ đại Epicuro, Seneca hay người dân Aymara (1) đều đă từng nói: “Người nghèo không phải là người có ít của cải nhưng là kẻ cần nhiều thứ và luôn muốn có thêm”.

Đây chủ yếu là vấn đề văn hóa.

V́ thế tôi xin hân hoan chào đón những nỗ lực và những thỏa thuận mà chúng ta sẽ bàn và với tư cách là lănh đạo tôi xin ủng hộ.

Tôi cũng hiểu là một vài điều tôi vừa nói có thể sẽ va chạm.

Nhưng chúng ta cần phải hiểu là sự khủng hoảng nguồn nước hay khí hậu không phải là nguyên nhân.

Nguyên nhân chính là mô thức văn minh mà chúng ta đă tạo nên.

Điều mà chúng ta cần thay đổi là cách sống của chúng ta.

Tôi, thuộc về một dân tộc rất bé, nhưng có rất nhiều tài nguyên

Trong đất nước chúng tôi chỉ có 3 triệu dân. Nhưng chúng tôi có 13 triệu ḅ sữa, một trong những giống tốt nhất thế giới, và từ 8 đến 10 con cừu loại thượng hạng.

Nước chúng tôi xuất khẩu thức ăn, sữa và thịt.

Là một b́nh nguyên và có gần như 90% diện tích có thể khai thác.

Các bạn của tôi đều đă tranh đấu cật lực để có thể chỉ làm 8 giờ mỗi ngày.

Và bây giờ họ đă đạt được mỗi ngày làm việc 6 giờ.

Nhưng cũng có những người làm việc 6 giờ, nhưng sau đó làm thêm một công việc khác, v́ vậy họ c̣n làm nhiều hơn trước.

Tại sao? Bởi v́ họ cần phải trả chi phí cho một số lớn nhu cầu: xe máy, xe hơi..vừa trả tiền cho cái này lại trả cho cái kia, rồi cái kia nữa...cho đến khi họ quyết định nghỉ ngơi th́ ...chỉ c̣n là một lăo già xương khớp đau nhức, như tôi hiện giờ, và cuộc sống của họ đă bay đi đâu mất.

V́ thế mà chúng ta phải tự đặt một câu hỏi: mà đây là mục đích của đời người?

Những điều mà tôi đang nói thật là sơ đẳng: sự phát triển không thể đi ngược lại hạnh phúc.

Sự phát triển phải trợ giúp cho niềm hạnh phúc của con người, t́nh yêu với trái đất,quan hệ giữa con người, sự chăm sóc con cái, có quan hệ bạn bè, có đầy đủ những điều chính đáng và cơ bản.

Bởi v́ cái kho tàng quan trọng nhất của chúng ta là hạnh phúc!

Trong khi chúng ta phấn đấu để ḥan thiện điều kiện xă hội, chúng ta phải nhớ là yếu tố đầu tiên của điều kiện xă hội có tên gọi là hạnh phúc của loài người!

Xin chân thành cảm ơn quư vị ! ”

 

Trương Văn Dân dịch từ nguyên tác tiếng Ư
( il discorso di Josè “Pepe” Mujica al G20 tenutosi in Brasile)
 

______

(1) Tập hợp dân chúng sống trong vùng nằm giữa Peru, Bolivia, Bắc Chile và Đông Bắc Argentina.

 

Trang Trương Văn Dân

art2all.net