|
Nguyễn Phúc Vĩnh Ba
Đọc câu đối ở Đền Huyền Trân Công chúa,
Thành phố Huế
Trung tâm Văn hóa
Huyền Trân có không gian rộng đến 28ha, nằm
dưới chân núi Ngũ Phong thuộc thôn Ngũ Tây, xă
Thủy An (nay là phường An Tây), TP Huế. Đây là công
tŕnh văn hoá và du lịch có một giá trị tâm linh và
lịch sử lớn lao, biểu lộ ḷng biết ơn
đến công đức của tiền nhân đồng
thời mang tư duy kinh tế hiện đại.
Trung tâm
bao gồm đền thờ Huyền Trân Công chúa,
đền thờ Trần Nhân Tông, tháp chuông Hoà B́nh. Tất
cả đều được thiết kế và kiến
thiết công phu, phù hợp với cảnh quan thiên nhiên,
gồm nhiều công tŕnh nhỏ có giá trị về mặt
kiến trúc như điện thờ, tượng thờ,
sân điện, bia đá, tượng Phật, tháp chuông và
chuông,.. và nhất là cặp
rồng hai bên bậc cấp vào điện thờ (h́nh như
đă đạt kỷ lục là dài và lớn nhất
nước) Có thể nói tóm tắt rằng đây là một nỗ lực đáng trân trọng của Công Ty CP Du lịch Hương Giang trong cố gắng tạo thêm các thắng cảnh mới để thu hút khách du lịch, đóng góp vào sự phát triển kinh tế của tỉnh nhà lại vừa gắn kết được sự kiện lịch sử có ư nghĩa để tôn vinh tiền nhân và giáo dục thế hệ hiện tại cũng như tương lai.
Các
trụ biểu tại đền thờ Công chúa Huyền
Trân (Ảnh TL của VB)
Tuy nhiên, theo người viết, một khiếm khuyết nhỏ đă làm giảm đi phần nào giá trị của Trung Tâm Văn Hoá này. Sau hai năm khánh thành, bốn cột trụ biểu cao ngất trời vẫn mang trên đó các cặp câu đối rất lạ lùng:
Ô châu
hoang địa biến tác Thuận Hoá Thần Kinh, nhất
đới sơn hà cẩm tú.
Nhân Tông
doăn hứa thành vi đạo, tải quyết sách thiên trùng
ân nghĩa khắc minh.
Ô châu
vùng đất hoang biến thành Thuận Hoá Thần Kinh,
một dải núi sông gấm vóc,
Nhân Tông
hứa gả trở nên đạo, tải quyết sách
ngàn trùng ân nghĩa khắc ghi.
(Các dấu ngắt câu do người viết
suy diễn thêm vào, có thể sai ư tác giả câu đối)
Câu đối được viết thành 3
cặp, bằng chữ Hán, chữ quốc ngữ âm Hán
Việt và chữ quốc ngữ âm Nôm rất đẹp và
công phu.
Ư nghĩa của cặp đối này
khả dĩ người xem / đọc có thể thông
cảm với tác giả câu đối nhưng cách diễn
đạt th́ hỏng nặng. Bởi một lẽ dễ
hiểu là phép đối đ̣i hỏi một quy tắc
rất nghiêm ngặt. Với một số hiểu biết
hạn chế, người viết cảm nhận
rằng không thể đối ‘Ô
châu hoang địa’ với ‘Nhân
Tông doăn hứa’, hoặc đối ‘Thuận Hoá Thần Kinh’ với ‘đạo, tải quyết sách’… hay viết ‘nhất đới sơn hà
cẩm tú’. Ở phần câu đối Nôm nhằm
dịch nghĩa câu đối chữ Hán cũng phạm
những lỗi tương tự và rất tối
nghĩa. Có lẽ c̣n nhiều điều cần bàn nữa
về nội dung và h́nh thức của cặp đối
này mà người viết thấy không ổn lắm. Mong
rằng các nhà nghiên cứu văn hoá Huế góp ư.
Điều người viết muốn tŕnh
bày ở đây chỉ là không nên để một công tŕnh
to lớn và ư nghĩa như thế bị phá hỏng
bởi một chi tiết vụng về đến
độ như vậy. Người xem / đọc
sẽ tự hỏi, ôi, xứ Huế với bề dày
văn hóa lịch sử đă được cả
nước công nhận sao lại vớ vẩn như
thế này? Không c̣n ai ở nước ta biết làm câu
đối chăng? Một công tŕnh có tầm vóc như
thế sao lại có cái sơ sót đáng buồn thế?
Người viết xin tŕnh bày một kinh
nghiệm của Sở Thông tin Văn hoá và Du lịch Thành
phố Hồ Chí Minh để bổ cứu cho
trường hợp này. Thành phố Hồ CHí Minh dự
đinh xây một đền thờ Vua Hùng mới, thay cho
đền thờ ở Sở Thú cũ quá nhỏ.
Để có 8 câu đối trên các trụ biểu, Sở
TTVH&DL Thành phố Hồ CHí Minh đă tổ chức
một cuộc thi câu đối và văn bia trên toàn
quốc. Kết quả là vào đầu năm 2009, Sở
đă chọn được 8 câu đối để
phục vụ cho công tŕnh trên và trao giải thưởng
cho các tác giả. Người viết nhớ không nhầm
th́ Giáo Sư Vũ Khiêu là chủ tịch Hội
đồng chấm giải cùng nhiều học giả, nhà
nghiên cứu văn hóa lịch sử khác. Cách làm này hẳn
đă chọn được những câu đối hay,
phục vụ cho công tŕnh văn hoá trên. Có lẽ chúng ta nên xem lại các câu đối ở 4 trụ biểu đền thờ Công chúa Huyền Trân. Mong rằng điều thắc mắc này của người viết được các bậc thức giả quan tâm.
Vĩnh Ba - Tháng 6/2009
Ảnh lấy từ trên mạng Internet
|
