Nguyễn Phúc Vĩnh Ba

                          

Văn tế thác Gougah và thác Liên Khàng

 

              

(Nhiều danh lam thắng cảnh thiên nhiên đã có từ ngàn xưa, đó là di sản chung của đất nước, nhân đọc tin Sở VH-TT tỉnh Lâm Đồng “khai tử” và xin rút 2 danh thắng trên ra khỏi danh sách xếp hạng di tích quốc gia, là người dân có đôi lời chia sẻ)
 
 
Ôi thôi!
Nghe đă năo ḷng! Ngẫm càng xót ruột!
Hỡi Liên Khàng, Gougah! Ơi Lâm Đồng, Đà Lạt!
Mới ngày nào c̣n tên tuổi nức vang. Nay phút chốc sao xác hồn phiêu dạt?
 
Cho hay,
Hễ có sinh ra; Ắt rồi diệt mất.
Dẫu lẽ thông thường; Mà ḷng quay quắt.
Cấp cấp giấy má chưng bày,
Vội vội hương đèn sắp đặt.
 
Nhớ xưa ấy,
Bọn Tây qua xâm lược, gót viễn chinh mù tít một góc trời,
Dân Nam phải gông cùm, thân vong quốc giận cay đôi con mắt
Rừng vàng biển bạc, khác chi đâu mỡ trước miệng mèo,
Suối ngọc thác ngà, y như thể thịt trong móng cắt.
Yersin1 giỏi thật, non cao lùng sục, mở lối thông thương,
Doumer2 ghê thay, đồi dốc chiếm dần, làm nơi nghỉ mát.
Đó Tánh Linh, đây Bảo lộc, lũ thực dân đua dựng tháp xây lầu,
Này Daklak, nọ Liangbiang, dân thiểu số căm tổn rừng mất đất.
Nơi dưỡng sức khí trong cảnh đẹp, một phần đâu tới bọn bạch đinh,
Chỗ vui chơi thông tốt hoa tươi, trăm thứ để cho người ngoại quốc.
Gơ-ne3 xứ Việt, cơi Bồng Lai riêng độc giới thượng lưu,
Sa-pa miền Nam, chốn Nhược Thuỷ dành toàn dân quí tộc.
Quần soóc trắng, mụ đầm chơi ten-nít, phởn phơ chân khoe vế trắng tinh
Áo vét đen, thằng xếp lái ô-tô, vênh váo mặt vểnh râu đen đặc.
Giận đă cành hông,
Tức thêm bể ngực.
Sơn hà th́ chung hưởng, thật có đâu tới phận thấp hèn,
Cương thổ há riêng ai, sao dành chỉ cho phường trên trước?
 
May thay!
Ác mấy mà bền; Bạo th́ phải mạt!
Xứng mặt dân ta; Đáng đời thằng giặc!
Nước nhà một sớm giành độc lập, diệt Mỹ b́nh Tây,
Sông núi muôn nơi vững kết đoàn, hợp Nam liên Bắc.
Nhà nhà cùng hưởng, mấy ngàn năm cơ nghiệp sắt son,
Chốn chốn chung vui, liền một dăi sơn hà gấm vóc.
Vườn bảo tồn, khu du lịch,  đua nhau mà xây dựng lút ga,
Dân bản địa, khách ngoại kiều, nối gót đến tham quan mặc sức.
Cam Ly, Gougah bao thác, người ngất ngây giữa rừng núi mờ sương,
Xuân Hương, Than Thở mấy hồ, dân xúm xít bên nước mây trong vắt.
 
Những tưởng là,
Thung lũng bạc t́nh nhân say viễn mộng, đàn đá gỏ long lanh,
Thành phố hoa lữ khách bước lăng du, nhạc thông reo d́u dặt.
Tưng bừng lễ hội, dân an cư ca ngợi thuở thái b́nh,
Rộn ră chiêng cồng, bản lạc nghiệp sum vầy thời phát đạt.
Hăng hái tăng độ giàu đất nước, xí nghiệp cạnh công ty,
Thiết tha nâng mức sống dân t́nh, liên minh kề hợp tác.
 
Thiệt chẳng ngờ,
Lắm chú nôn nao làm kinh tế, ham liên doanh lối ăn xổi ở th́,
Nhiều o nóng nảy kiếm kim tiền, chuộng khai thác kiểu mau bùng sớm tắt.
Lập qui hoạch trước suôn sau rối, chồng chéo lên nhau,
Xây công trường nay nhỏ mai to, dẫm đè với chắc.
Hồ Đại Ninh tích thuỷ, anh Gougah đầu ngập lũ dâng,
Đường Hai Mươi quảng khai, chị Liên Khàng miệng khô nước rặt.
Ngao ngán bấy xô bồ người nhốn nháo, um sùm tiệm nước, nhà hàng,
Nực cười thay chen chúc khách nhi nhô, toá loạ hồ bơi, quán nhạc.
Cây đau chặt, cành chơ vơ đâu khóm lá hoa,
Đá xót tan, mảnh lẫn lộn giữa rừng giấy rác.
Thiên nhiên phong cảnh, xin vẫy chào với đấng khai canh,
Di tích quốc gia, đành trả lại cho người ban phát.
Bùi ngùi một phút chia tay,
Đau đáu không ngày gặp mặt.
 
Than ơi!
Thế là hết, mong lai sinh sẽ đến chốn trường tồn,
Xem như xong, cầu hậu kiếp về được nơi an tức.
Thác c̣n chảy, bà con ơi, xin cố sức giữ ǵn,
Suối chưa khô, giới chức hỡi, hăy tận t́nh đùm bọc!
 
Thần đá, ma cây
Vong rừng, quỉ nước
Tốc tốc hiển linh
Thừa thừa phúng dược!
 
 
 Vĩnh Ba  
Tháng 4/2008

 

1. Tháng 1.1893 Bác sĩ Alexandre Yersin nhận nhiệm vụ từ Toàn quyền Lanessan khảo sát một tuyến đường bộ đi từ Sài G̣n xuyên qua vùng người Thượng và kết thúc ở một bờ biển ở Trung kỳ. Từ 08.4 đến 26.6.1893 ông đă thực hiện 3 chuyến đi và t́m ra cao nguyên Lang Biang vào ngày 21.6.1983
2. Để xây dựng 1 khu nghỉ mát có khí hậu ôn hoà như châu Âu, Toàn quyền Paul Doumer đă viết thư hỏi ư kiến Yersin. Yersin trả lời đó là cao nguyên Lang Biang. Tháng 3.1899 Yersin đi cùng Doumer khảo sát cao nguyên Lang Biang và quyết định lập một trạm điều dưỡng ở đây.
3. Thành phố Genève (Thuỵ sĩ) một nơi nghỉ mát lí tưởng ở châu Âu .

 

 

trang Vĩnh Ba

art2all.net