| NGUYỄN ƯỚC
(Broken Wings, 1912)
Lời mở đầu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Kahlil Gibran
Nguyễn Ước dịch
2 Bàn tay định mệnh
Mùa xuân năm kỳ diệu ấy tôi ở Beirut. Các khu vườn tràn ngập hoa tháng Nisan và cỏ xanh lục trải thảm phủ kín mặt đất, tất cả như thể bí mật của địa cầu được vén lộ cho Thiên đàng. Những cây cam cây táo trỗ lộc trông giống các tiên nga Houri hay các cô dâu trong y trang trắng nơn nà, được thiên nhiên phái tới để truyền cảm hứng cho thi sĩ. Khắp nơi mùa xuân đều đẹp nhưng đẹp nhất ở Li-băng. Xuân như một thần linh lang thang khắp mặt đất nhưng lơ lửng trên Li-băng, đàm đạo với các vua chúa và các ngôn sứ, ca hát với ḍng sông bài Nhă ca Salomon và lặp lại với những cây Tuyết tùng Thiêng liêng của Li-băng hồi ức về một thời cổ huy hoàng. Beirút không bao giờ bị lầy lội mùa đông và bụi mù mùa hạ. Nó như cô dâu trong mùa xuân hoặc như thiếu nữ ngồi bên bờ suối hong khô làn da mịn màng dưới ánh mặt trời. Ngày nọ giữa tháng Nisan, tôi ghé thăm một người bạn nhà ở cách thành phố Beirut đẹp say đắm ấy một quăng khá xa. Trong lúc chúng tôi đang tṛ chuyện, có một người cao niên tướng mạo phương phi, khoảng sáu mươi lăm tuổi, đi vào. Khi tôi đứng lên chào, bạn tôi giới thiệu với tôi ông ấy là Farris Effandi Karamy và kế đó nói cho ông biết tên tôi, kèm theo vài lời tán tụng. Ông cụ nh́n tôi một lúc, đưa tay lên bóp bóp trán như cố nhớ ra điều ǵ. Rồi ông mỉm cười bước tới gần tôi và nói: "Anh là con trai của một người bạn rất thân với tôi. Tôi sung sướng được thấy lại người bạn ấy trong con người của anh." Những lời nói ấy của ông làm tôi rất xúc động và tôi bị cuốn hút vào ông như con chim theo bản năng t́m về tổ trước giờ giông băo đến. Sau khi chúng tôi cùng ngồi xuống, ông cụ kể cho tôi nghe t́nh thân hữu của ông với cha tôi và nhắc lại thời gian cả hai cùng trải qua bên nhau. Người cao niên thích hồi tưởng những ngày thanh niên của ḿnh giống người tha hương khao khát trở về quê cũ. Ông cụ cảm thấy thú vị khi kể những chuyện thời quá khứ chẳng khác nào thi sĩ sảng khoái khi đọc lại bài thơ hay nhất của ḿnh. Về mặt tinh thần, Farris Effandy Karamy sống với quá khứ v́ hiện tại lướt đi lẹ làng và đối với ông, tương lai càng lúc càng tới gần sự quên lăng. Một giờ đầy ắp những hoài niệm thời cũ trôi qua rất nhanh như những chiếc bóng của hàng cây trên mặt cỏ. Khi sắp sửa ra về, ông cụ đặt bàn tay trái lên vai tôi, tay phải bắt tay tôi và nói: "Hai chục năm nay, ta không gặp cha của anh. Ta hi vọng anh sẽ thay chỗ của ông ấy để thường xuyên đến thăm ta." Với ḷng biết ơn và cảm giác dễ chịu, tôi hứa sẽ thực hiện nghĩa vụ con cháu đối với một người bạn thân thiết của cha tôi. Khi Farris Effandy ra khỏi nhà, tôi yêu cầu anh bạn kể cho tôi nghe thêm về ông cụ. Bạn tôi nói: "Tại Beirut này tôi không biết có người đàn ông nào khác mà giàu có khiến cho nhân từ và nhân từ làm cho giàu có. Ông cụ Ferris Effandy là một trong vài kẻ đến với thế giới này rồi từ biệt nó mà không làm thiệt hại ai. Tuy thế, loại người ấy thường khốn khổ và chịu áp bức v́ họ không đủ khôn ngoan để tự cứu ḿnh thoát khỏi móng vuốt nham hiểm của kẻ khác. Ông cụ có một đứa con gái tính nết y như cha, với nhan sắc và duyên đáng không sao tả hết. Và cô ấy cũng sẽ bị khốn khổ v́ sự giàu có của người cha đang đặt con gái bên bờ vực kinh hoàng." Khi người bạn thốt ra những lời ấy, tôi để ư thấy vẻ mặt anh ám bóng mây. Và anh nói tiếp: "Farris Effandi là một ông cụ lương thiện tốt bụng với tâm hồn cao thượng, nhưng ông ấy thiếu sức mạnh ư chí. Ông bị người đời dẫn đi như một người mù. Con gái của ông, dẫu kiêu hănh và thông minh, nhưng hoàn toàn nghe theo lời cha. Và đó là bí mật sâu kín trong cuộc sống của hai cha con. Bí mật này bị một kẻ hiểm độc phát hiện. Kẻ đó là Giám mục Bulos Galib, một con người quỉ quyệt ẩn núp đằng sau cuốn Phúc âm. Ông ta là nhà lănh đạo tôn giáo địa phương này và là kẻ biết cách làm cho người đời tin rằng ḿnh nhân từ và cao thượng. Dân chúng nghe lời ông và bị ông dẫn đi như đàn cừu tới ḷ sát sinh. "Giám mục ấy có một đứa cháu ḷng đầy hận thù và hư đốn. Trước sau ǵ cũng sẽ tới ngày ông ta dàn dựng cho cháu trai của ḿnh ở bên phải và con gái của Farris Effandi ở bên trái c̣n bàn tay độc dữ của ông cầm ṿng hoa cưới đặt lên trên đầu hai đứa, để cột chặt nàng trinh nữ thuần khiết vào gă bại hoại ô uế kia, và đưa tâm điểm của ngày vào giữa ḷng đêm. "Tôi chỉ có thể cho anh biết như thế thôi về Farris Effandi và con gái của ông cụ ấy; anh đừng hỏi tôi thêm câu nào nữa." Nói xong những lời đó, anh bạn tôi quay mặt về hướng cửa sổ như thể đang dự tính giải quyết vấn đề của cuộc sống con người bằng cách chú mục vào vẻ đẹp của vũ trụ. Khi rời ngôi nhà của người bạn, tôi nói với anh ấy rằng vài ngày nữa, tôi sẽ tới thăm Farris Effandi để hoàn thành lời hứa và v́ t́nh bằng hữu đă kết hợp ông cụ ấy với thân phụ tôi. Nghe vậy, anh nh́n tôi một chốc. Và tôi để ư thấy vẻ mặt anh bỗng biến sắc như thể mấy lời đơn giản của tôi vén lộ cho anh một ư tưởng mới. Kế đó, với động thái lạ lùng, anh nh́n thẳng mặt tôi với ánh mắt đầy t́nh yêu, thương cảm và sợ hăi, cái nh́n của một ngôn sứ thấy trước những ǵ không kẻ nào khác có thể dự báo. Rồi môi anh run run nhưng anh vẫn im lặng khi đưa tôi ra cửa. Cái nh́n lạ lùng của anh đi theo tôi và tôi không thể nào hiểu nổi ư nghĩa của nó cho tới khi tôi trưởng thành trong thế giới của trải nghiệm, nơi các con tim hiểu nhau bằng cảm nhận và là nơi tinh thần chín chắn nhờ am hiểu.
|