| NGUYỄN ƯỚC
(Broken Wings, 1912)
Lời mở đầu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Kahlil Gibran
Nguyễn Ước dịch
4 Ngọn đuốc trắng
Tháng Nisan sắp hết, tôi tiếp tục đến thăm ngôi nhà của Farris Effandi và gặp gỡ Selma trong hoa viên xinh đẹp, ngắm vẻ đẹp của nàng, kinh ngạc về trí thông minh của nàng và lắng nghe sự tịch lặng đầy đau xót. Tôi cảm thấy có bàn tay vô h́nh đang kéo ḿnh tới với nàng. Mỗi lần đến thăm lại cho tôi một ư nghĩ mới về nhan sắc của Selma và một cái nh́n thấu suốt mới về tinh thần dịu dàng của nàng cho tới khi nàng thành một cuốn sách với những trang tôi có thể thấu hiểu cùng những lời ngợi ca tôi có thể hát lên mà không bao giờ có thể thôi đọc. Một người nữ mà Thiên ư quan pḥng đă ban cho vẻ đẹp của tinh thần và thể xác, là một chân lư vừa phơi mở vừa ẩn mật, chúng ta chỉ có thể am hiểu bằng t́nh yêu và chỉ có thể chạm tới bằng đức hạnh. Và khi chúng ta t́m cách mô tả một người nữ như thế, nàng biến mất như làn hơi. Salma có vẻ đẹp thể xác và tinh thần nhưng làm sao tôi có thể mô tả nàng cho kẻ không bao giờ quen biết nàng? Làm sao một người đă chết có thể nhớ tiếng hót của chim sơn ca, hương của hoa hồng và tiếng thở dài của con suối nhỏ? Làm sao một người tù mang xiềng xích nặng nề có thể đi theo ngọn gió hiu hiu thổi lúc rạng đông? Phải chăng im lặng không đau đớn hơn cái chết? Phải chăng ḷng kiêu hănh ngăn không cho tôi mô tả Selma bằng ngôn ngữ trần trụi v́ tôi không thể diễn đạt trung thực nàng bằng những sắc màu rực rỡ? Người đói trong sa mạc sẽ không từ chối ăn bánh ḿ khô nếu Trời không mưa xuống man-na và chim cút. Trong áo dài luạ trắng, Selma mỏng manh như ánh trăng xuyên qua khung cửa sổ. Nàng bước đi duyên dáng và nhịp nhàng. Giọng nàng trầm lắng và ngọt ngào; lời rơi trên môi như giọt sương rơi trên cánh hoa khi bị gió khua động. C̣n khuôn mặt của Selma! Không lời nào có thể diễn tả vẻ mặt ấy; nó phản ánh trước tiên cơn ray rứt cực độ trong ḷng và rồi thanh thoát tuyệt trần. Khuôn mặt Selma không mang vẻ đẹp cổ điển; nó như giấc mơ mặc khải không thể đo lường hoặc giới hạn hoặc sao chép bằng ngọn bút lông của họa sĩ hay đục chàng của người tạc tượng. Nhan sắc của Selma không cư ngụ trên mái tóc vàng của nàng nhưng trong đức hạnh và sự thuần khiết bao phủ mái tóc ấy. Không ở trong đôi mắt to của nàng nhưng trong ánh sáng tỏa ra từ chúng. Không ở trên đôi môi hồng của nàng nhưng trong vị dịu ngọt các lời nàng nói. Không ở trong chiếc cổ màu ngà của nàng nhưng trong vẻ thanh tú nghiêng ḿnh tới trước. Cũng không ở trong vóc dáng hoàn hảo của nàng nhưng trong cao nhă của tinh thần nàng, bừng cháy như ngọn đuốc trắng giữa mặt đất và bầu trời. Sắc đẹp của Selma như một tặng phẩm bằng thơ. Nhưng thi sĩ không là kẻ hạnh phúc cho dẫu tinh thần họ có vươn lên cao vút tới mấy đi nữa v́ họ sẽ vẫn bị phong kín trong ṿng nước mắt bao phủ. Selma ít nói và nghĩ ngợi sâu lắng. Im lặng của nàng là một loại âm nhạc mang con người tới thế giới các giấc mộng, làm ta lắng nghe nhịp đập trái tim ḿnh, thấy các h́nh bóng của ư nghĩ và cảm xúc đang đứng trước mặt và đang nh́n vào mắt ta. Selma mặc chiếc áo choàng khổ năo thăm thẳm một đời; chiếc áo ấy làm tăng thêm một cách lạ thường nhan sắc và phẩm cách của nàng, như cây trổ lộc yêu kiều khi ta nh́n qua sương sớm. Khổ năo ấy nối kết tinh thần của Selma và của tôi như thể kẻ này thấy trên khuôn mặt kẻ kia những ǵ con tim ḿnh đang cảm nhận và nghe vọng lại từ kẻ kia tiếng nói bị ẩn giấu trong đáy ḷng ḿnh. Thượng đế đă làm cho hai h́nh hài nên một mà chia ĺa sẽ không để lại ǵ ngoài thống khổ. Tinh thần khổ năo t́m thấy nơi nghỉ ngơi khi được hiệp nhất với một tinh thần tương tự. Chúng kết hiệp với ḷng đầy thương cảm, như người xa lạ này mừng rỡ khi gặp người xa lạ khác trên miền đất xa lạ. Các tâm hồn được hiệp nhất qua trung gian của khổ năo sẽ không bị tách rời v́ sự lộng lẫy của hạnh phúc. T́nh yêu được rửa sạch bởi nước mắt sẽ vẫn thanh khiết và măi măi đẹp tuyệt trần.
|