NGUYỄN ƯỚC
(Voice of the master) Kahlil Gibran Phần II: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
Phần thứ nhất Đạo sư và Đệ tử
1 Chuyến đi Venice của Tôn sư
Và chuyện đă xảy ra khi Môn đệ thấy Đạo sư im lặng đi tới đi lui trong vườn; trên bộ mặt xanh xao của người lộ rơ những dấu hiệu đau đớn thấm thía. Nhân danh Đấng Allah, Môn đệ chào Đạo sư và hỏi người nguyên nhân của trạng thái thống khổ ấy. Đạo sư đưa gậy lên vẫy, ra hiệu cho Môn đệ ngồi xuống trên một tảng đá cạnh ao cá. Môn đệ làm theo và sẵn sàng lắng nghe câu chuyện của thầy ḿnh. Đạo sư nói: "Ta biết con ao ước được ta kể cho nghe tấn thảm kịch mà Hồi ức về nó tái diễn mỗi ngày mỗi đêm trên sân khấu tâm hồn ta. Ta biết con thấm mệt v́ sự im lặng lâu dài và nỗi niềm bí mật không nói ra của ta, và con bối rối hoang mang v́ những tiếng thở dài và lời than van của ta. Ta biết con đang tự nhủ rằng: 'Nếu Thầy không để cho ta vào ngôi đền thống khổ của người th́ làm sao ta có thể vào ngôi nhà t́nh thương của người?' "Vậy con hăy nghe kỹ câu chuyện của ta... Hăy lắng nghe nhưng đừng thương hại ta, v́ thương hại là t́nh cảm dành cho kẻ yếu đuối - c̣n ta, ta vẫn mạnh mẽ trong cơn đau buồn của ḿnh. "Từ thời trẻ tuổi, trong những lúc đi đứng và kể cả khi ngủ, ta thường bị ám ảnh bởi h́nh bóng của một người nữ ta không quen biết. Ban đêm, khi ở một ḿnh, ta thấy nàng ngồi bên giường ta. Trong canh khuya thanh vắng, ta nghe giọng nói tuyệt vời của nàng. Mỗi lần nhắm mắt, ta thường cảm thấy những ngón tay êm ái của nàng chạm lên môi ta. Tới khi mở mắt ra, ta kinh hăi tới kiệt sức và tự dưng ta bắt đầu chăm chú lắng nghe những âm thanh th́ thầm của Hư vô... "Ta thường thắc mắc thầm nhủ ḿnh rằng: 'Có phải óc tưởng tượng đă khiến ḿnh lướt đi khinh khoái cho tới khi dường như thất lạc giữa mây trời? Có phải từ nguồn lực của các giấc mộng ḿnh đă tạo nên một thần thánh mới với giọng nói dịu dàng và sự tiếp xúc êm ái? Có phải ḿnh đă đánh mất các giác quan và trong điên dại, đă tạo ra một người bạn đời yêu thương thân thiết? Có phải ḿnh rút lui khỏi xă hội và những huyên náo của thành thị để được sống riêng với đối tượng ḿnh tôn thờ? Có phải ḿnh nhắm mắt bịt tai trước những h́nh thức và cung giọng của Cuộc đời để được thấy nàng cùng được nghe giọng nói linh thiêng của nàng rơ hơn? "Ta thường tự hỏi: Phải chăng ḿnh là kẻ điên rồ bằng ḷng với cuộc sống cô độc và từ những h́nh bóng cô độc ấy, h́nh thành một người bạn đời và cũng là người phối ngẫu của linh hồn ḿnh? "Ta nói tới Người phối ngẫu, và hẳn con lấy làm lạ về từ ngữ đó. Nhưng có phải chúng ta rất thường kinh ngạc về một trải nghiệm khác thường nào đó tới độ chúng ta thường gạt bỏ, cho là bất khả thi, nhưng chúng ta không thể nào xóa bỏ thực tại của nó khỏi tâm trí dù ḿnh đă cố hết sức. "Người nữ khải thị này quả thật là người phối ngẫu của ta, nàng chung chia với ta mọi hân hoan và khổ năo của cuộc sống. Buổi sáng, khi thức dậy, ta thấy nàng nghiêng ḿnh bên gối ta, nh́n ta với ánh mắt long lanh ân cần và chan chứa t́nh mẫu tử. Nàng ở với ta khi ta lập phương án những việc sẽ làm và nàng giúp ta tiến hành cho tới khi hoàn tất. Khi ta dùng bữa, nàng ngồi cạnh ta và cùng ta trao đổi ư nghĩ cũng như lời nói. Tới chiều tối, nàng lại ở với ta và bảo ta rằng: 'Chúng ḿnh đă nấn ná quá lâu ở chỗ này. Hăy cùng nhau đi ra cánh đồng và thảo nguyên'. Lúc đó, ta gác công việc qua một bên, đi theo nàng ra nơi đồng nội, cùng ngồi bên nhau trên tảng đá cao và ngắm chân trời xa xa. Nàng chỉ tới đám mây vàng rực ráng chiều và làm cho ta nghe được khúc hát của đàn chim sắp về tổ trước khi đêm tới, trong cám tạ Thượng đế v́ tặng phẩm tự do và hoà b́nh. "Nhiều lần nàng tới pḥng của ta khi ta bức bối khắc khoải, nhưng ngay khi vừa liếc thấy nàng, lập tức mọi âu lo bồn chồn đều trở thành hân hoan tĩnh lặng. Khi tinh thần ta nổi loạn chống lại sự bất công của con người đối với con người, ta thấy khuôn mặt nàng giữa những khuôn mặt ta muốn xa lánh, lập tức giông băo trong tâm hồn ta lắng xuống và được thay thế bằng giọng nói tuyệt trần của b́nh an. Khi ta ở một ḿnh với những mũi giáo cay đắng của cuộc đời phóng vào tim và ta bị trói buộc vào thế gian bởi những xiềng xích của cuộc đời, ta thấy người bạn đời ấy đăm đăm nh́n ta với t́nh yêu trong đôi mắt, lập tức khổ năo biến thành hân hoan và Cuộc sống dường như là Vườn địa đàng hạnh phúc. "Con có thể hỏi rằng làm thế nào ta có thể bằng ḷng với một cuộc hiện sinh lạ lùng như thế, và làm thế nào một nam nhi như ta, giữa tuổi xuân của cuộc đời, lại t́m thấy niềm hân hoan trong những bóng ma và trong những giấc mộng? Nhưng ta nói cho con biết, những năm ta trải qua trạng thái ấy là viên đá nền tảng của tất cả những ǵ ta đi tới sự hiểu biết về Đời sống, Cái đẹp, Hạnh phúc và B́nh an. "V́ người bạn đời của trí tưởng ta và ta giống như những ư nghĩ bay lượn tự do trước vầng mặt trời hoặc bềnh bồng trên mặt nước, hát khúc ca dưới ánh trăng - khúc hát b́nh an xoa dịu tinh thần và dẫn dắt nó hướng tới cái đẹp không tả xiết. "Đời sống là cái chúng ta thấy và trải nghiệm qua tinh thần, c̣n thế giới chung quanh được chúng ta biết tới bằng tri thức và lư trí. Một sự hiểu biết như thế mang tới cho chúng ta hân hoan và khổ năo lớn lao. Nó là khổ năo khi số phận buộc ta phải trải nghiệm nó lúc chưa tới ba mươi tuổi. Ước ǵ ta chết trước khi ta tới những năm ấy, những năm làm khô kiệt máu tim cùng nhựa sống đời ta, khiến ta như cây héo úa với những cành không c̣n rung theo gió nhẹ nô đùa và là nơi lũ chim không c̣n làm tổ." Đạo sư ngừng nói rồi ngồi xuống bên Môn đệ. Kế đó, kể tiếp: "Hai chục năm trước đây, quan Thống đốc vùng Núi-Li-băng phái ta đi Venice với một sứ vụ học thuật, mang theo thư giới thiệu với Thị trưởng thành phố đó, một người ta từng gặp ở Constantinople. Ta rời Li-băng đi Ư trên con tàu biển vào tháng Năm. Không khí mùa xuân ngan ngát hương. Mây trắng giăng mắc lửng lơ đằng chân trời như vô số bức tranh xinh đẹp. Làm sao ta mô tả nổi tâm trạng phơi phới ta cảm thấy suốt cuộc hành tŕnh? Lời nói th́ quá nghèo nàn và không đủ diễn tả cảm xúc sâu kín nhất trong tâm hồn con người. "Những năm ta cùng trải qua với người bạn đời siêu phàm ấy chan chứa toại ḷng đẹp ư, hân hoan và b́nh an. Ta không hề nghĩ rằng Đau khổ đang phục sẵn chờ ta, hoặc Cay đắng đang ẩn kín dưới đáy ly Hân hoan của ta. "Khi cổ xe ngựa mang ta lên đường, khuất dần các ngọn đồi và thung lũng quê hương để ra bờ biển, người bạn đời ngồi sát bên ta. Suốt ba ngày ta trải qua ở Beirut, nàng vui vẻ ở cùng ta, lang thang trong thành phố với ta, dừng lại nơi ta dừng lại và mỉm cười khi có bạn hữu chào hỏi ta. "Khi ta ngồi trên bao-lơn nhà trọ ngắm thành phố, nàng cùng mơ màng với ta. "Nhưng khi ta sắp lên tàu, có một đột biến lớn lao ùa tới và vây phủ ta. Ta cảm giác như có một bàn tay lạ thường túm lấy ta, kéo lui. Đồng thời ta nghe bên trong ḿnh có giọng nói th́ thầm: "- Về đi! Đừng đi! Hăy quay lại bờ biển trước khi tàu căng buồm! "Ta không để ư lắm tới giọng nói đó. Nhưng khi con tàu kéo buồm lên ta cảm thấy ḿnh như con chim nhỏ th́nh ĺnh bị móng vuốt chim ưng chộp trúng, quặp lấy rồi bay giữa lưng chừng trời. "Tới gần tối, khi núi đồi Li-băng lùi dần đằng chân trời, ta thấy ḿnh trơ trọi đầu mũi tàu. Ta nh́n quanh t́m nữ nhân trong mộng, người đàn bà ta yêu thương, người phối ngẫu thuở ấy của ta, nhưng nàng không c̣n ở bên ta. Nàng trinh nữ xinh đẹp có khuôn mặt ta luôn luôn nh́n thấy mỗi khi đưa mắt ngó lên bầu trời, có giọng nói ta hằng nghe trong đêm dài tĩnh lặng, có bàn tay nắm lấy tay ta mỗi lúc ta đi trên đường phố Beirut, giờ đây không c̣n ở với ta! "Lần đầu tiên trong cuộc đời ta cảm thấy ḿnh hoàn toàn cô độc trên con tàu đang dong buồm giữa biển khơi. Ta đi tới đi lui trên boong, gọi nàng trong tâm hồn ḿnh, đăm đăm nh́n các con sóng với hi vọng ngó thấy khuôn mặt nàng. Nhưng hoàn toàn vô ích. Tới nửa đêm, khi các hành khách khác rút lui, ta vẫn một ḿnh trên boong, cô đơn, rối bời và khắc khoải. "Đột nhiên ta ngó lên và thấy nàng, người bạn đời của ta, đang ở bên trên ta, trong mây, cách mũi thuyền một quăng không xa. Ta nhảy lên vui mừng, dang rộng hai tay và la lên: "- Người thương yêu ơi, tại sao nàng bỏ rơi ta! Nàng vừa đi đâu vậy? Nàng đang ở đâu vậy? Lúc này, hăy ở sát bên ta và đừng bao giờ để ta một ḿnh nữa! "Nàng bất động. Trên khuôn mặt nàng ta nhận ra dấu hiệu khổ năo và đau đớn trước đây ta chưa từng thấy. Nàng nói, với giọng dịu dàng và u buồn: "- Em đến đây từ các vực sâu của biển cả để thấy anh thêm lần nữa. Bây giờ, anh hăy về pḥng, phó ḿnh cho giấc ngủ và nằm mộng. "Sau khi nói những lời ấy, nàng ḥa vào mây trời rồi tan biến. Như đứa bé đang đói, ta gọi nàng như điên. Ta dang hai tay ra mọi hướng nhưng chỉ ôm vào ḷng không khí ban đêm trỉu nặng ướt đẫm sương. "Ta về giường ngủ, cảm thấy bên trong ḿnh cơn thủy triều hết xuống lại lên theo các hiện tượng thiên nhiên thịnh nộ. Ta như thể đang trên một con tàu hoàn toàn khác, tṛng trành chao đảo giữa vùng biển động Hoang mang và Tuyệt vọng. "Cũng khá lạ thường là khi vừa đặt đầu xuống gối, ta lẹ làng rơi vào giấc ngủ. "Và ta mơ. Trong giấc mộng ấy ta thấy một cây táo có h́nh dáng như cây thánh giá trên đó treo người bạn đời của ta, như thể bị đóng đinh. Từ bàn tay và bàn chân nàng máu ứa ra, nhỏ xuống thành giọt trên những lộc non đang rơi của cây ấy. "Tàu tiếp tục dong buồm suốt ngày suốt đêm nhưng ta như thất lạc trong trạng thái mê thiếp, không dám chắc ḿnh là con người đang đi tàu tới một xứ sở xa lạ hay là một hồn ma đang xô dạt qua bầu trời đầy mây. Ta cầu xin Thiên ư cho ḿnh được nghe âm thanh của giọng nói nàng, được thoáng thấy h́nh bóng nàng hiện ra hoặc được các ngón tay của nàng chạm lên môi, nhưng tất cả đều vô hiệu. "Đă qua mười bốn ngày, ta vẫn hoàn toàn cô độc. Tới trưa ngày thứ mười lăm, bờ biển nước Ư thấp thoáng xa xa. Tới nhá nhem tối, tàu vào bến cảng. Đám đông dân chúng chèo các gondola, một loại thuyền nhỏ đáy bằng, trang hoàng phất phới, ra đón con tàu và chở du khách vào thành phố. "Thành phố Venice tọa lạc trên nhiều đảo nhỏ san sát nhau. Đường phố là những con sông đào. Trên mặt nước, người ta xây cất vô số dinh thự và nhà cửa. Gondola là phương tiện vận chuyển độc nhất. "Người chèo gondola hỏi ta đi đâu. Khi nghe ta nói tới nơi ở của Thị trưởng Venice, bác nh́n ta với ánh mắt kinh sợ. Đêm trải chiếc áo bào đen trên thành phố khi thuyền chở ta đi dọc sông đào. Qua cửa sổ đang mở của những dinh thự và giáo đường, ánh sáng phát ra lập ḷe rồi phản chiếu lung linh trên mặt nước tạo cho thành phố một vẻ ǵ đó giống như trong giấc mộng của thi sĩ khiến nó rất quyến rủ và lập tức làm say mê du khách. "Khi gondola tới chỗ giao nhau của hai sông đào, ta bỗng nghe có tiếng chuông báo tử của nhà thờ. Dù đang ở trong trạng thái mê thiếp tinh thần, không để ư ǵ tới thực tại, nhưng tâm hồn ta vẫn bị những âm thanh ấy thẩm thấu, làm phiền muộn lớp lớp tinh thần. "Gondola cập bến, dây cột vào chân bậc thềm bằng đá cẩm thạch dẫn lên đường phố lát gạch. Chỉ tới một dinh thự nguy nga tọa lạc giữa hoa viên, người đưa thuyền nói: 'Đó là nơi ông tới.' Chầm chậm, ta leo lên các bậc cấp dẫn đến dinh thự, theo sau là người chèo gondola mang hành lư. Tới cổng, ta trả tiền, cám ơn và cho bác quay lui. "Ta bấm chuông, cửa mở. Khi đi vào, ta được chào đón bằng những tiếng khóc lóc than van làm ta giật ḿnh kinh ngạc. Một gia nhân lớn tuổi tiến về phía ta, và bằng giọng đau đớn bác hỏi ta cần ǵ. Ta thăm ḍ: "- Có phải đây là dinh của Thị trưởng? "Gia nhân ấy cúi ḿnh gật đầu. Ta đưa cho bác văn thư Thống đốc Lebanon đă trao cho ta. Bác nh́n bức thư rồi trịnh trọng đi về phía cửa dẫn tới khách sảnh. "Quay sang một gia nhân trẻ, ta hỏi lư do của không khí đau buồn đang tràn ngập pḥng. Anh trả lời rằng con gái của Thị trưởng vừa từ trần hôm nay. Khi nói như thế, anh đưa tay lên ôm mặt khóc sụt sùi. "Con thử tưởng tượng cảm giác của kẻ vừa băng qua biển cả, lúc nào cũng lơ lửng giữa hi vọng và tuyệt vọng, tới cuối cuộc hành tŕnh lại thấy ḿnh đứng trước cổng của một dinh thự trong ấy cư ngụ các bóng ma của tang tóc và than khóc. Con hăy tưởng tượng cảm giác của một người khách lạ đang t́m kiếm sự tiếp đăi và hiếu khách trong dinh thự này nhưng rồi chỉ thấy ḿnh được Thần chết tiếp đón với đôi cánh trắng. "Ngay sau đó, gia nhân lớn tuổi quay lại, nghiêng ḿnh nói: "- Thị trưởng đang chờ ông. Bác dẫn ta tới cửa tận cuối hành lang và ra hiệu cho ta đi vào. Trong sảnh đường, ta thấy một đám đông gồm các linh mục và các quan viên khác; tất cả đều lắng ḿnh trong thinh lặng sâu xa. Người đón chào ta là một vị trọng tuổi có hàm râu dài bạc phơ, Ông bắt tay ta và nói: "- Số phận của chúng tôi chẳng may được đón tiếp anh, kẻ đến từ một xứ sở xa xôi, vào đúng ngày chúng tôi bị mất đứa con gái ḿnh yêu thương nhất. Tuy thế, tôi tin rằng mất mát này không gây trở ngại cho sứ vụ của anh. Xin anh yên tâm, tôi sẽ làm mọi sự trong thẩm quyền của ḿnh để công việc tiến hành tốt đẹp. "Ta cám ơn sự ân cần của ông và bày tỏ ḷng đau đớn sâu xa của ḿnh. Liền đó, ông dẫn ta tới ghế ngồi, và ta nhập đoàn với các kẻ đang thinh lặng. "Khi nh́n bộ mặt đau khổ của những người chịu tang và lắng nghe tiếng thở dài chua xót của họ, ta cảm thấy tim ḿnh thắt lại với đau đớn và khốn khổ. "Sau đó chẳng bao lâu, những người đến phân ưu và người chịu tang lần lượt đi ra, chỉ c̣n lại trong sảnh đường người cha kiệt sức v́ khổ đau thấm thía và ta. Khi ta đứng lên chuẩn bị đi, Thị trưởng giữ ta lại và nói: "- Bạn của tôi ơi, xin anh đừng đi. Xin hăy ở lại nếu bạn có thể cùng chia sẻ với chúng tôi cơn đau đớn này. "Lời nói ấy của ông làm ta vô cùng xúc động. Ta nghiêng ḿnh ưng thuận. Và ông tiếp tục: "- Các bạn ở Li-băng là người mở rộng ṿng tay đối với khách lạ trên đất nước ḿnh. Chúng tôi hẳn vô cùng tắc trách nếu không tử tế và nhă nhặn đúng mức đối với khách của ḿnh đến từ Li-băng. "Nói xong, ông rung chuông. Đáp lại lệnh gọi ấy, một thị thần xuất hiện trong đồng phục trang nghiêm. Thị trưởng nói: "- Hăy đưa vị khách quí này tới căn pḥng ở mé đông. Và hăy hết ḷng chăm sóc trong thời gian anh ấy ở với chúng ta. "Viên thị thần dẫn ta tới một căn pḥng rộng và sang trọng đúng theo chỉ thị. Y vừa đi ra ta liền ngồi xuống trường kỷ và bắt đầu ngẫm nghĩ tới hoàn cảnh của ḿnh nơi đất khách này. Ta ôn lại mấy giờ đầu vừa trải qua ở đây, một xứ sở cách rất xa miền đất chào đời của ḿnh. "Mấy phút sau, viên thị thần trở lại, mang bữa ăn tối cho ta trên khay bạc. Ăn xong, ta bắt đầu đi qua đi lại trong pḥng, thỉnh thoảng dừng chân bên cửa sổ nh́n lên bầu trời Venice, lắng nghe tiếng la lớn của những thuyền phu gondola và nhịp điệu mái chèo khua mặt nước. Sau đó rất lâu, ta bắt đầu buồn ngủ. Buông cơ thể mệt mỏi của ḿnh lên giường, ta cố đưa ḿnh vào lăng quên trong lơ mơ nửa ngây ngây ngủ say nửa giữ ḿnh tỉnh táo. "Ta không biết ḿnh trải qua bao lâu trong trạng thái nửa say nửa tỉnh ấy v́ có những không gian mênh mông của sự sống trong đó tinh thần du hành mà chúng ta không thể đo lường bằng thời gian, cái vốn do con người phát minh. Tất cả những ǵ ta cảm thấy lúc đó, và kể cả lúc này, là t́m thấy ḿnh đang ở trong một t́nh cảnh tan nát. "Đột nhiên ta thấy bên trên ta lơ lửng một bóng ma, một tinh thần siêu phàm lâng lâng nào đó đang gọi ta nhưng không bằng những dấu hiệu giác quan có thể nhận biết. Ta đứng lên, t́m lối ra hành lang như thể bị thúc giục và bị kéo đi bởi một sức mạnh thiêng liêng nào đó. Ta bước đi vật vờ như trong giấc mộng, có cảm tưởng như đang du hành trong một thế giới ở quá bên kia thời gian và không gian. "Khi tới cuối hành lang, ta mở toang cửa và thấy ḿnh ở trong khách sảnh mênh mông, chính giữa đặt cổ áo quan, bao quanh là những ánh nến lung linh và các ṿng hoa tang trắng. Ta qú xuống kế bên linh cửu và nh́n kẻ đă ra đi. Ở đó, ngay trước mặt ta và bị che mờ bởi cái chết, là khuôn mặt của người ta thương yêu, người bạn suốt đời của ta. Chính đây là người nữ ta tôn thờ, lúc này lạnh lùng trong sự chết với khăn liệm trắng, vây quanh là những bông hoa trắng và được canh giữ bởi tịch mịch của các thời đại. "Ôi Thượng đế của T́nh yêu, của Sự sống và của Sự chết! Ngài là đấng tạo dựng linh hồn chúng con. Ngài dẫn đưa tinh thần chúng con tới ánh sáng và bóng tối. Ngài làm tĩnh lặng tâm hồn chúng con và làm chúng sôi nổi với hi vọng và đớn đau. Giờ đây, ngài cho con thấy người bạn đời của tuổi thanh xuân con trong h́nh thể lạnh giá và không sinh khí này. "Lạy Thượng đế, ngài lôi con đi từ miền đất quen thuộc của con và đặt con vào miền đất xa lạ, và ngài vén lộ cho con sức mạnh của Sự chết vượt trên Sự sống và của Khổ năo vượt trên Hân hoan. Ngài đă trồng một đóa huệ trắng trong sa mạc trái tim tan vỡ của con và di chuyển con tới một thung lũng xa xôi để con thấy một đóa hoa tàn tạ. "Hỡi các bằng hữu trong cuộc cô quạnh và lưu đày của ta, Thượng đế đă muốn ta phải uống ly cay đắng của cuộc đời. Xin vâng theo ư ngài. Chúng ta chỉ là những nguyên tử mong manh trong bầu trời vô tận, chỉ c̣n có thể tuân theo và thần phục ư chí của Đấng quan pḥng. "Nếu chúng ta yêu thương, t́nh yêu ấy không xuất phát từ chúng ta và nó cũng không để cho chúng ta. Nếu chúng ta vui mừng, nỗi hân hoan ấy không ở trong chúng ta nhưng ở trong tự thân Cuộc sống. Nếu chúng ta đau khổ, cơn đau khổ ấy không ở trong vết thương của chúng ta nhưng ở ngay trong tâm điểm của Thiên nhiên. "Khi kể lại câu chuyện này, ta không than phiền v́ than phiền là hoài nghi Cuộc sống, và ta là người có đức tin kiên định. Ta tin vào giá trị của cay đắng trộn lẫn với phương thuốc ta uống từ chiếc ly của Cuộc đời. Ta tin vào vẻ đẹp của khổ năo đang thâm nhập tâm hồn ḿnh. Ta tin vào ḷng thương xót tối hậu của những ngón tay thép đang bóp nát linh hồn ta. "Đây là câu chuyện của ta. Làm thế nào ta kết thúc khi nó không có kết cuộc? "Ta tiếp tục qú trước linh cửu, lạc loài trong im lặng. Và ta đăm đăm nh́n khuôn mặt thiên thần ấy cho tới khi trời rạng sáng. Rồi ta đứng lên, quay về pḥng, oằn ḿnh dưới sức nặng của Vĩnh cửu và được chống đỡ bởi cơn đau của loài người đang thống khổ. "Ba tuần lễ sau, ta rời Venice, quay về Li-băng. Như thể ta vừa trải qua những năm dài vô tận dưới vực thẳm thinh lặng và mênh mông của quá khứ. "Nhưng khải thị ấy vẫn tồn tại. Dù ta chỉ thấy nàng thêm lần nữa trong cái chết nhưng nàng vẫn sống măi trong ta. Trong chiếc bóng của nàng, ta làm việc và học hành. Con là môn đệ của ta, con biết rơ những việc đó. "Tri thức và minh triết ta sở đắc, ta ra sức mang tới cho dân tộc ḿnh và những kẻ cai trị họ. Ta đă đem đến cho Al-Haris, Thống đốc xứ Li-băng, tiếng kêu gào của người bị áp bức đang chịu nghiền nát dưới những bất công và độc dữ của chính quyền ông ấy và các quan quyền của Giáo hội. "Ta khuyên ông ấy nên đi theo con đường của tổ tiên và đối xử với thần dân theo cách họ đă làm, với ḷng bao dung, từ thiện và am hiểu. Và ta đă nói với ông ấy rằng: "- Dân chúng là vinh quang của vương quốc chúng ta và là nguồn cội sự thịnh vượng của nó." "Ta c̣n nói thêm rằng: "- Có bốn điều nhà cai trị nên xua đuổi khỏi đất nước của ḿnh, đó là: Thịnh nộ, Hám lợi, Dối trá và Bạo lực. "V́ lời ấy và những lời giảng khác ta bị Giáo hội trừng phạt, lưu đày và khai trừ. "Rồi đến một đêm khi tâm hồn của Al-Haris rối rắm khiến ông không ngủ được. Đứng bên cửa sổ ông chiêm ngắm bầu trời. Những kỳ quan như thế! Vô số thiên thể tuyệt trần mất hút trong vô tận! Ai đă tạo ra thế giới thần bí và đáng ngưỡng mộ này? Ai điều hướng các ngôi sao vận hành theo lộ tŕnh của chúng? Giữa những hành tinh xa xăm ấy và hành tinh của chúng ta có mối liên hệ nào? Tôi là ai và tại sao tôi ở đây? Al-Haris đă nhủ thầm với ḿnh tất cả những lời ấy. "Kế đó ông nhớ tới việc trục xuất ta, hối hận với lối đối xử khắc nghiệt ông đă dùng để trừng phạt ta. Lập tức ông cho triệu hồi ta và khẩn nài ta tha thứ. Ông vinh danh ta với chiếc áo bào thẩm quyền, và trước toàn thể dân chúng, ông tuyên bố rằng ta là cố vấn của ông, đồng thời đặt ông vào bàn tay ta chiếc ch́a khóa vàng. "Ta chẳng chút nào tiếc rẻ những năm lưu đày. Kẻ t́m kiếm Chân lư và công bố nó cho loài người th́ dứt khoát phải chịu đau khổ. Những khổ năo ấy dạy cho ta thấu hiểu khổ năo của đồng bào ḿnh, và ngược đăi cùng lưu đày không làm lu mờ khải thị ấy trong ta. "Và giờ đây, ta mệt..." Chấm dứt câu chuyện, Đạo sư cho Môn đệ lui ra. Tên Môn đệ là Almuhtada, có nghĩa "Kẻ cải đạo". C̣n Đạo sư quay về tịnh thất để thể xác được nghỉ ngơi và linh hồn khỏi mệt nhoài v́ những hồi ức xa xưa.
|